του Αργύρη Πλέσια*
Αφορμή για το άρθρο στάθηκε η φωτογραφία της Προέδρου της Δημοκρατίας, μπροστά στον ρημαγμένο σιδηροδρομικό σταθμό της ακριτικής Σταυρούπολης στην Ξάνθη. Η πρόεδρος έλκει την καταγωγή από τα χωριά της περιοχής που επισκέπτεται κάποιες φορές. Ως καλοπροαίρετος αιθεροβάμων, πιστεύω ότι η φωτογραφία έχει μια συμβολική σημασία, δηλώνοντας ότι η σιδηροδρομική γραμμή θα λειτουργήσει και πάλι (τώρα δεν λειτουργεί). Εάν συμβεί αυτό, η περιοχή αλλά και η χώρα θα το χρωστάει στην Πρόεδρο, καθώς αυτό που συντελείται τώρα είναι στα όρια εθνικού εγκλήματος.
Η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης, που κατασκευάσθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στις δεκαετίες 1880 και 1890, είναι σχεδόν αμετάβλητη από την εποχή της κατασκευής της και εξυπηρετούσε τα αστικά κέντρα Κιλκίς-Σέρρες-Δράμα-Ξάνθη-Κομοτηνή Αλεξανδρούπολη. Το 2019 στο τμήμα Δράμα-Αλεξανδρούπολη διακόπηκε η κυκλοφορία λόγω έργων συντήρησης, όπως και άλλες φορές είτε λόγω προγραμματισμένων εργασιών είτε λόγω βλάβης ή αστοχίας του δικτύου. Σήμερα τρία χρόνια μετά, η γραμμή στο τμήμα Δράμα-Αλεξανδρούπολη, δεν λειτουργεί παρότι πριν από ένα χρόνο περίπου, ο ΟΣΕ ανακοίνωσε την επαναλειτουργία της. Στην συνέχεια η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μετά από λίγους μήνες ανακοίνωσε εκ νέου τη λειτουργία της γραμμής, χωρίς φυσικά να διευκρινίζει ότι η μισή διαδρομή θα γίνεται με λεωφορεία. Τα λεωφορεία παραλαμβάνουν τους επιβάτες από την Δράμα και διερχόμενα της Ξάνθης και Κομοτηνής τους αποβιβάζουν στην Αλεξανδρούπολη. Δεν είναι συνεπώς αναιτιολόγητη η συρρίκνωση του επιβατικού μεταφορικού έργου με την παροχή υπηρεσιών τέτοιου τύπου.
Αποτέλεσμα της αδράνειας του δικτύου είναι η εικόνα της ΠτΔ μπροστά στο ρημαγμένο σταθμό, δίπλα στις επίσης ρημαγμένες γραμμές με τη βλάστηση να σκεπάζει ένα έργο υποδομής που κατάφερε να ζήσει για 130 χρόνια, ένα έργο που βοήθησε στην ανάπτυξη, που υπηρέτησε τη συνοχή και συμμετείχε στην ισορροπία της χώρας. Όσοι υπηρέτησαν στο Έβρο και θήτευσαν στο ΔΠΘ, ξέρουν τι σημαίνει η λειτουργία αυτής της γραμμής κυρίως για «τους μη έχοντες».
Ιδιαίτερη εντύπωση όμως προξενεί, ότι η αδράνεια της γραμμής δεν προκάλεσε την αντίδραση των υπουργών Μεταφορών (νυν και τέως), καθώς και των τοπικών αρχών της αυτοδιοίκησης. Είναι εντυπωσιακό ότι δεν νοιώθει κανείς υπεύθυνος διότι μια υποδομή εθνικής εμβέλειας και σημασίας έπαυσε να λειτουργεί. Νομίζω ότι αποτελεί αυτονόητη αναγκαιότητα να δοθούν εξηγήσεις των υπευθύνων λειτουργίας για το κατάντημα ενός εθνικού κεφαλαίου.
Το αφήγημα που «έπαιξε», τα τελευταία χρόνια περί Σιδηροδρομικής Εγνατίας από τις δύο πολιτικές ηγεσίες, ίσως αποτελεί μία εξήγηση, ώστε να γίνει αποδεκτό ένα αχρείαστο έργο, φαραωνικής εκτάσεως, πέμπτης προτεραιότητας και μάλιστα η αποδοχή της αναγκαιότητας του να ονομαστεί εκσυγχρονισμός. Αποτελεί ένα εύπεπτο σενάριο η δημιουργίας νέας γραμμής διότι η παλιά δεν λειτουργεί ενώ συνειδητά αποκρύπτονται οι λόγοι μη λειτουργίας.
Εντυπωσιακή ακόμη είναι η αδυναμία σύλληψης των προτεραιοτήτων που πρέπει να διέπουν τις επιλογές των πολιτικών ηγεσιών. Η αναγνώριση των εμπορευματικών ροών δείχνει τις κατευθύνσεις που έχουν στην περιοχή και οι οποίες είναι από και προς το θαλάσσιο μέτωπο της χώρας προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, παρατήρηση που οδηγεί στο αυτονόητο συμπέρασμα, ότι για τη χώρα και τον προσανατολισμό της, προτεραιότητα αποτελούν οι κάθετοι άξονες (οδικοί και σιδηροδρομικοί).
Σε κάθε περίπτωση και για να επανέλθω στην αφορμή του παρόντος, εύχομαι η συμβολική φωτογραφία της ΠτΔ, να ευαισθητοποιήσει τον αρμόδιο υπουργό ώστε να ενημερωθεί για την αδράνεια της σιδηροδρομικής γραμμής και να φροντίσει για την επαναλειτουργία της γιατί, όπως φαίνεται, όταν και αν γίνει η Σιδηροδρομική Εγνατία δεν θα βρει δίκτυο να κουμπώσει.
* Ο Αργύρης Πλέσιας είναι πολιτικός μηχανικός
