Το περασμένο Σάββατο δημοσιεύθηκε στα ΜΜΕ μια κυβερνητική απόφαση με ημερομηνία 12/12/2019 για το «πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων έκδοσης εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας». Η απόφαση αυτή βασιζόταν στην, τροποποιημένη από την νυν κυβέρνηση, κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) αριθ. 107/2019 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που με τη σειρά της βασιζόταν στον κανονισμό αριθ. 1407/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί «ενισχύσεων ήσσονος σημασίας». Δηλαδή ενισχύσεων ύψους έως 200.000 ευρώ σε βάθος τριών οικονομικών ετών. Στον πίνακα της απόφασης περιλαμβάνονται 36 εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας (πολιτικές γενικής ύλης αλλά και, κατόπιν της τελευταίας τροποποίησης, «μονοθεματικές» – αθλητικές και θρησκευτικές), μεταξύ των οποίων και ο Δρόμος. Η κυβερνητική απόφαση αντιμετωπίστηκε ως «ευκαιρία» για μία ακόμη αντιπαράθεση αξιωματικής αντιπολίτευσης-κυβέρνησης, με τελικό αποτέλεσμα την ακύρωσή της την Δευτέρα, μετά από διακομματική σύσκεψη. Σχετικά με αυτά, επισημαίνουμε τα εξής:
1. Τον περασμένο Οκτώβριο, λαμβάνοντας υπόψη τη δεινή οικονομική κατάσταση του Δρόμου, κάναμε αίτηση ένταξης στο εν λόγω πρόγραμμα. Γνωρίζαμε ότι πληρούσαμε τα κριτήρια, όχι όμως και το ποσό ή τον χρόνο επιδότησης. Πιθανολογούσαμε ότι θα πάρουμε ένα μικρό σχετικά ποσό, χάρη στο οποίο θα καλύπταμε τα πιο επείγοντα και ανελαστικά έξοδα της εφημερίδας. Στο μεταξύ ορισμένα από τα χρέη έγιναν άμεσα απαιτητά, θέτοντας σε κίνδυνο την ύπαρξη των υποδομών και την κυκλοφορία του Δρόμου, γεγονός που μας υποχρέωσε να λάβουμε τα έκτακτα μέτρα που ανακοινώθηκαν στο φύλλο του περασμένου Σαββάτου και να ξεκινήσουμε μια μεγάλη προσπάθεια ενίσχυσης από φίλους και αναγνώστες, που έχει συγκινητική ανταπόκριση.
2. Εν μέσω αυτής της κίνησης, εμφανίστηκε η είδηση έγκρισης επιδότησης της εφημερίδας μας, και μάλιστα με ένα μεγάλο ποσό (200.000 ευρώ). Αμέσως μετά ξεδιπλώθηκε η υποκριτική και μικροπολιτική αντιπαράθεση αξιωματικής αντιπολίτευσης-κυβέρνησης, με τη συμμετοχή και των υπόλοιπων κομμάτων της βουλής. Από κοντά και τα φίλια ΜΜΕ κάθε κόμματος να εκτοξεύουν μισές αλήθειες και να εκμεταλλεύονται τη θολούρα, η οποία οφείλεται καταρχήν στην προχειρότητα της ΚΥΑ του ΣΥΡΙΖΑ και έπειτα στις «δημιουργικές τροπολογίες» της Ν.Δ.
3. Επειδή ο Δρόμος υπόκειται ένα εκφοβιστικό και συκοφαντικό μπούλινγκ από διάφορους που τον εξισώνουν με χυδαία ή μονοθεματικά έντυπα, ή αναφέρονται δημαγωγικά σε «εφημερίδα του 1 εργαζομένου», εξηγούμαστε περαιτέρω: Βασικό στοιχείο για εμάς παραμένει το να στηριζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις, και όχι σε αστάθμητους παράγοντες πέρα από τον έλεγχό μας. Την ίδια στιγμή όμως αρνούμαστε την υποκριτική λογική που επικρατεί. Ας είναι λοιπόν γνωστό ότι ο περιβόητος «ένας εργαζόμενος» είναι μια αναγκαστική για εμάς κατάσταση. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς καλύπτεται σήμερα από εθελοντές, όταν στο παρελθόν ο Δρόμος είχε 6 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Μπορεί αυτό να μοιάζει περίεργο, αλλά είναι η συμμετοχή, η υποστήριξη, η συλλογικότητα που αποτελούν την καρδιά του εγχειρήματός μας.
4. Επιπλέον, η συγκεκριμένη ενίσχυση έντυπων εφημερίδων υποτίθεται ότι έχει ακριβώς ως στόχο να μην οδηγηθούν σε παύση κυκλοφορίας «μικρές» εφημερίδες, πράγμα που θα είχε ως αποτέλεσμα να απομείνει το τοπίο των έντυπων ΜΜΕ με 4-5 μεγαθήρια, μετατρεπόμενο σε ολιγοπωλιακό και δραματικά λιγότερο πολυφωνικό χώρο. Είναι λοιπόν υποκριτική η απαίτηση «αναλογικότητας» της ενίσχυσης με κριτήριο τον αριθμό εργαζομένων ανά ΜΜΕ. Οι πρώτοι που θα έπρεπε να το γνωρίζουν είναι ακριβώς οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργοί κ.ά., που δημιούργησαν τον δημαγωγικό ντόρο, με μοναδικό αποτέλεσμα να παρατείνεται τώρα η ασφυξία. Το πλαφόν των 200.000 ευρώ (και ο τρόπος κατανομής του, που περιγράφεται επακριβώς στην ΚΥΑ του ΣΥΡΙΖΑ, οι εκπρόσωποι του οποίου εμφανίζονται τώρα να αγανακτούν υποκριτικά με το αποτέλεσμα των δικών τους αλγόριθμων!) αποσκοπούσε στην οξυγόνωση «μικρών» εφημερίδων. Διότι είναι σαφές ότι το εν λόγω ποσό είναι αστείο για μεγάλα συγκροτήματα που απασχολούν 200, 300 ή 400 εργαζόμενους στα έντυπα ΜΜΕ τους και έχουν τζίρο δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν τμήμα «αυτοκρατοριών» που περιλαμβάνουν εμπορικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια κ.λπ.
5. Ο Δρόμος κυκλοφορεί επί 10 χρόνια, και μάλιστα χωρίς διαφημιστικά έσοδα από τράπεζες, πολυεθνικές κ.λπ. (συνολικά η εφημερίδα μας είχε οποιουδήποτε είδους «εμπορικές» διαφημίσεις σε μόλις 5 από τα 479 έως τώρα φύλλα της). Ακόμη περισσότερο, δεν είχε ποτέ «μερίδιο» από τις διαφημίσεις κρατικών οργανισμών, υπουργείων κ.λπ., οι οποίες αποτελούν εδώ και χρόνια έμμεσο αλλά σαφή και διαρκή τρόπο κρατικής ενίσχυσης της συντριπτικής πλειοψηφίας έντυπων και ηλεκτρονικών ΜΜΕ κάθε απόχρωσης και κάθε είδους (ακόμη και μπλογκ…) με εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Επιπλέον, η κατάργηση της ατέλειας χάρτου, η κατακόρυφη αύξηση των ταχυδρομικών τελών, η παρακράτηση υψηλού ποσοστού από το πρακτορείο διανομής (που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω με τη μελλοντική κοστολόγηση των επιστροφών) κ.ά. παρεμφερή μέτρα επιβαρύνουν καίρια και δυσανάλογα τον προϋπολογισμό ιδίως των «μικρών» εφημερίδων.
6. Τελικά, υπάρχει ή όχι ένα πλαίσιο για τη διάσωση των μικρών κυρίως εφημερίδων μέσω «ενισχύσεων ήσσονος σημασίας», που συμβάλλουν στην έμπρακτη διασφάλιση της πολυφωνίας την οποία υποτίθεται ότι όλοι επιζητούν; Αντίστοιχα προγράμματα με πλειάδα ενισχύσεων (από «ήσσονος σημασίας» έως πολύ μεγαλύτερες) υλοποιούνται εδώ και χρόνια στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ε.Ε. Δίχως αυτά θα είχαν εκλείψει ακόμη και μεσαίου μεγέθους έντυπες εφημερίδες. Ας αποφασίσουν οι αρμόδιοι, πρώην και νυν, εάν πράγματι θέλουν αυτό που διακηρύσσεται ως «ευρωπαϊκή» και «εθνική» επιδίωξη, ή προτιμούν στην πράξη ένα ολιγοφωνικό και ασφυκτικά ελεγχόμενο από κόμματα και ισχυρά οικονομικά συμφέροντα μιντιακό πεδίο. Ας αποφασίσουν και ας πράξουν αναλόγως, διασαφηνίζοντας και τα κριτήρια και την αναλογία που βαραίνει το καθένα από αυτά.
7. Ο Δρόμος θα εξακολουθεί να στηρίζεται βασικά στις δικές του δυνάμεις, αλλά ταυτόχρονα δεν θα αποδεχθεί «φωτογραφικούς» αποκλεισμούς. Εξάλλου οι άνθρωποι του δημοσιογραφικού χώρου γνωρίζουν πολύ καλά ότι, εάν κυκλοφορεί ακόμη, το χρωστά στην εθελοντική και αφιλοκερδή δουλειά δεκάδων ανθρώπων και στην εκτίμηση των αναγνωστών του.
Αθήνα, 18/12/2019
