Κερδισμένοι οι ιδιοκτήτες εκπαιδευτηρίων από το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης για την αδειοδότηση των τεχνικών επαγγελμάτων
Του Βασίλη Τσάκου
Η αντικατάσταση της προϋπηρεσίας -της εργασίας δηλαδή που, έτσι κι αλλιώς, τείνει προς εξαφάνιση- με προγράμματα κατάρτισης και πιστοποίησης που θα μπορούν να προσφέρουν τα ΚΕΚ, τα ΙΕΚ και οι ειδικές σχολές που μπορούν ακόμα και να δημιουργηθούν, δείχνει να είναι ο μεγάλος «νικητής» των αλλαγών (ίσως και έναντι της ποιότητας των εγκαταστάσεων) που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης για την αδειοδότηση των16 τεχνικών επαγγελμάτων (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί κ.λπ.), αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας.
Με βάση το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή περί τα τέλη Φεβρουαρίου, η επαγγελματική εμπειρία θα μπορεί να αντικαθίσταται με την παρακολούθηση ειδικής κατάρτισης από σχολές, με συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα. Κατά συνέπεια, οι απόφοιτοι των εν λόγω σχολών δεν θα χρειάζεται να συγκεντρώνουν προϋπηρεσία που, έτσι κι αλλιώς, μειώνεται κατακόρυφα, για την απόκτηση της άδειάς τους.
Επί της οριζόντιας αυτής διάταξης -θα αφορά, δηλαδή, όλα τα τεχνικά επαγγέλματα- υπήρξε παρέμβαση και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ζήτησε η αναφορά για την αντικατάσταση της προϋπηρεσίας να είναι ρητή και το «δύναται», που είχε διατυπωθεί στο σχέδιο νόμου του υπουργείου, να μετατραπεί «σε κάθε περίπτωση».
Διαχρονική διάταξη
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης που δόθηκε σε διαβούλευση με δύο μήνες καθυστέρηση (Δεκέμβριος 2010), προσπάθησε να ισορροπήσει ανάμεσα στον νεοϊδρυθέντα Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσώπων του υπουργείου Παιδείας και τους ιδιωτικούς φορείς που παρέχουν εκπαίδευση. Από τις διατάξεις του νόμου δεν προκύπτουν ιδιαίτερες απλοποιήσεις, πλην ίσως, της δυνατότητας χορήγησης άδειας από διαπιστευμένους φορείς, κατόπιν εξετάσεων. Κάτι το οποίο θα μπορούσε να εκληφθεί και ως συνέχεια του νόμου που επεδίωξε να προωθήσει ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, τον Σεπτέμβριο του 2009, λίγο πριν από την προκήρυξη των εθνικών εκλογών. Αντίστοιχη πρόταση είχε καταθέσει, τον Ιούνιο του ίδιου έτους και το ΤΕΕ, επαναφέροντάς την τώρα, με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης για κατάργηση των κατώτατων αμοιβών των μηχανικών.
Αδειοδοτήσιμος…
Και μπορεί πρόθεση του νομοθέτη, στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου, να είναι ο μεγάλος περιορισμός των αδειών των επαγγελμάτων, κανείς όμως δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα προκύψει στην πορεία. Πολύ καλά πληροφορημένοι άνθρωποι της αγοράς σημείωναν με νόημα ότι υπάρχει «κενό σημείο» σε σχέση με το αν οι άδειες περιοριστούν μόνο στις υφιστάμενες. «Στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά. Ως εκ τούτου, μπορεί να ανοίξει η όρεξη ιδιοκτητών ΙΕΚ, και με βάση τα επαγγέλματα που βγάζουν από τις σχολές τους να μεριμνήσουν ώστε κάθε τεχνική δραστηριότητα να είναι αδειοδοτήσιμη και να μην την ασκεί κανείς, αν δεν είναι αδειοδοτημένος». Όπως μας τόνισαν, ανάλογες πιέσεις ασκούνταν στο παρελθόν και προς τον ΟΕΕΚ.
Ποιότητα(;) των εγκαταστάσεων
Με βάση τις αλλαγές που προωθούνται, τα επαγγέλματα θα έχουν τρεις βαθμίδες αδειών (τεχνίτης, αρχιτεχνίτης και εργοδηγός –η ονομασία ζητήθηκε από τη ΓΣΕΕ), με συνολική χρονική διαβάθμιση τα 5 έτη, για την απόκτηση της μεγαλύτερης άδειας.
Η ευκολότερη πρόσβαση των ενδιαφερομένων στα επαγγέλματα και η μείωση των προϋπηρεσιών αποτέλεσε τη βασική φιλοσοφία των αλλαγών από την πλευρά του υπουργείου. «Πολλοί επαγγελματίες, πολλές προσφορές και άρα μείωση των τιμών προς όφελος των καταναλωτών», μας τόνισε χαρακτηριστικά υπηρεσιακός παράγοντας, υπογραμμίζοντας ότι πλέον, με μία άδεια, θα μπορεί κανείς να ασκεί περισσότερες παρεμφερείς δραστηριότητες. Το ερώτημα όμως σε αυτήν την περίπτωση είναι αν η άδεια, χωρίς εμπειρία, ακόμα και στην περίπτωση που οι εξετάσεις για την απόκτησή της αναβαθμιστούν, αρκεί για την παροχή σωστών υπηρεσιών. «Είναι σαν να λες σε έναν απόφοιτο της Ιατρικής Σχολής: και τώρα κάνε εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς», μας ανέφεραν επαγγελματίες του χώρου, που πίσω από το όλο εγχείρημα βλέπουν να δημιουργούνται προβλήματα στις εγκαταστάσεις και τους καταναλωτές. «Δεν είναι δυνατόν μέσα σε λίγα χρόνια, και με μια προϋπηρεσία που μπορεί να αποκτηθεί και στα χαρτιά, να προκύπτουν επαγγελματίες χωρίς εμπειρία», πρόσθεσαν.
Διπλωματούχοι μηχανικοί με τους οποίους συνομιλήσαμε, διατύπωσαν αντιρρήσεις για την έλλειψη βασικών ορισμών από το σχέδιο νόμου, σε σχέση με τη μελέτη των εγκαταστάσεων. «Η απουσία του ορισμού της μελέτης, της εκτέλεσης και της συντήρησης είναι πολύ σοβαρά θέματα για να παραπέμπονται σε διατάγματα, δίνοντας έτσι το δικαίωμα στον κάθε μελλοντικό υπουργό να αυτοσχεδιάζει, κάτω από την πίεση συλλόγων. Το όλο ζήτημα μπορεί να προκαλέσει διενέξεις μεταξύ μηχανολόγων και χημικών ή αποφοίτων ΤΕΙ για παράδειγμα, και πρέπει να λυθεί στο νόμο», μας είπαν. Και πρόσθεσαν: «Υπήρχε ένα σύστημα που ήταν δουλεμένο, με τα ελαττώματα και τα προτερήματά του, αλλά λειτουργούσε. Και ερχόμαστε τώρα, σ’ ένα πολύ απλοποιημένο σύστημα, που δεν ξέρουμε ποιο θα είναι και πώς θα λειτουργήσει».
Αποτελέσματα διαβούλευσης
Κατά δήλωση αρμοδίων παραγόντων του υπουργείου, η οκταήμερη διαβούλευση του σχεδίου νόμου στο opengov έδωσε θετικά στοιχεία. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η βελτίωσή του σε ορισμένα σημεία.
Μεταξύ άλλων αποφασίστηκε η συμμετοχή εκπροσώπου του επαγγελματικού σωματείου στην εξεταστική επιτροπή (σημειώνουμε ότι αυτό ίσχυε και με το προηγούμενο καθεστώς), καθώς και η καθιέρωση ελέγχου της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, με τη συνδρομή των αντίστοιχων επαγγελματικών οργανώσεων, σε καταγγελίες πολιτών. Θα προβλέπονται, μάλιστα, και κυρώσεις.
