Πολύτιμη εμπειρία με εξαιρετικά χρήσιμα συμπεράσματα
Η προσπάθεια των εργαζόμενων στην ΕΡΤ3 να αυτοοργανωθούν, μετά το «μαύρισμα» της οθόνης και τη «σιωπή» του ραδιοφώνου από την κυβέρνηση Σαμαρά, δεν έγινε σε ένα προηγούμενο «κενό δράσης».
Υπήρχε ήδη από το 2007 μια ενεργή δημόσια παρουσία ομάδας εργαζομένων ενάντια σε απεργοσπαστικούς μηχανισμούς, παρεμβάσεις της αστυνομίας (έπαιρνε οπτικοακουστικό υλικό από διαδηλώσεις) και αντιδεοντολογικές δημοσιογραφικές παρεκτροπές-διαστρέβλωση κινητοποιήσεων (21/10/12) στις Σκουριές, μη δημοσιογραφική κάλυψη της δημιουργίας του Συντονιστικού Ενάντια στην Ιδιωτικοποίηση του Νερού, ρεπορτάζ γύρω από αστυνομικά δελτία κ.ά. Το τελευταίο διάστημα πέρασαν ψηφίσματα και δράσεις από το Δ.Σ. του Τοπικού Παραρτήματος της ΠΟΣΠΕΡΤ, για Σκουριές, Νερό και Απεργιακή Εκπομπή (να δοθεί βήμα έκφρασης στον κόσμο που κινητοποιείται), με αποτέλεσμα να έχουμε αποκτήσει μια σύνδεση με διάφορα ενεργά κομμάτια της κοινωνίας.
Οι κινήσεις των εργαζόμενων στην ΕΡΤ3, μετά το διάγγελμα Κεδίκογλου, ήταν γρήγορες. Στη γενική συνέλευση όλων των εργαζομένων αποφασίζεται η παραμονή τους στο κτίριο και η συνέχιση του προγράμματος με διαρκή ζωντανή ενημέρωση και κάλεσμα στον κόσμο να εκφράσει τις απόψεις του. Ψηφίστηκε άμεσα Επιτροπή Προγράμματος για την υλοποίηση της απόφασης. (Ήδη είχε ψηφιστεί Συντονιστικό Αγώνα, και δημιουργήθηκαν και άλλες επιτροπές, Επιτροπή Κοινών Εκδηλώσεων κ.ά.).
Η Γενική Συνέλευση το επόμενο διάστημα αποφάσισε, επίσης, τις κοινές δράσεις-εκδηλώσεις με τις συλλογικότητες και τους φορείς της πόλης, έβγαζε ψηφίσματα με συγκεκριμένες θέσεις για τους στόχους του αγώνα και για το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τον υπουργό. Έλυνε με δημιουργική συζήτηση όποια προβλήματα παρουσιάζονταν, είτε αφορούσαν την περιφρούρηση και την καθαριότητα των χώρων είτε αφορούσαν τις σχέσεις με τους αλληλέγγυους πολίτες που ήταν έξω από το κτίριο. Επίσης, συζητούσε για το πώς θα έπρεπε να είναι η δημόσια ραδιοτηλεόραση, τι ενημέρωση θα έπρεπε να παρείχε και πώς θα έπρεπε να είναι οργανωμένη (με ενεργό ρόλο των εργαζομένων).
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να ήταν όλα «ειδυλλιακά» και η σύγκρουση για το τι πρόγραμμα πρέπει να εκπέμπουμε (κυρίως το ενημερωτικό) είναι καθημερινό φαινόμενο. Άλλωστε η ΕΡΤ3 το προηγούμενο διάστημα της «κανονικής» της λειτουργίας θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα ανισομερές εκκρεμές που από τη μια ανοιγόταν στην κοινωνία και από την άλλη επέστρεφε στην αγκαλιά του κράτους, διατηρώντας περισσότερο τη δεύτερη κατάσταση.
Το πρόγραμμα εκπομπής ξεκίνησε να οργανώνεται σε «θεματικές ενότητες» όπου συζητιέται ένα συγκεκριμένο ζήτημα από τους ενδιαφερόμενους φορείς. Το αποκορύφωμα της οργανωτικής προσπάθειας των θεματικών ήρθε όταν αποφασίστηκε και δημοσιοποιήθηκε (στο Διαδίκτυο) ημερήσιο πρόγραμμα από την Επιτροπή Προγράμματος. Σ’ αυτό το σημείο ήρθε και η πρώτη σύγκρουση με τους δημοσιογράφους, οι οποίοι θεώρησαν ότι καταστρατηγείτο ο επαγγελματικός τους χώρος. Ως ένα βαθμό θα είχαν και δίκιο, αλλά η Επιτροπή δεν επέβαλε τίποτα σε κανένα. Αντίθετα, ζητούσε τη συνεργασία σε κάτι που θα υλοποιούσαν εξ ολοκλήρου οι δημοσιογράφοι. Όντως, την επόμενη μέρα δύο θεματικές υλοποιήθηκαν με συνεργασία των δύο μερών. Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις έπαιξε και η θεματική Το Κίνημα στις Σκουριές, μια και θεωρήθηκε «συριζέικο» θέμα από κάποιους δημοσιογράφους. Το θέμα που δεν έπαιξε τελικά ήταν Ο Αγώνας Ενάντια στο ΣΜΑ Ευκαρπίας.
Το επόμενο διάστημα αρκετοί δημοσιογράφοι προθυμοποιήθηκαν να υλοποιήσουν κάποιες «δύσκολες» θεματικές δείχνοντας ότι μπορεί να υπάρξει και ένας άλλος ενημερωτικός λόγος και μια άλλη επαγγελματική στάση. (Τελικά, «έπαιξε» και το θέμα του ΣΜΑ Ευκαρπίας). Ήδη έχει γίνει φανερό ότι η σύγκρουση δεν αφορούσε επαγγελματικούς χώρους (οι δημοσιογράφοι ενάντια στις άλλες ειδικότητες), αλλά διαφορετικές αντιλήψεις για το περιεχόμενο του προγράμματος. Απλώς μια μερίδα δημοσιογράφων που υλοποιούσε την προώθηση της κυβερνητικής ατζέντας ήταν αυτή που ήθελε να συνεχίσει το ίδιο πλαίσιο λειτουργίας και επηρέαζε ως ένα βαθμό και τους υπόλοιπους.
Αυτό γινόταν ακόμα πιο φανερό στα δελτία ειδήσεων. Ενδεικτικό παράδειγμα (υπάρχουν πάρα πολλά που στοιχειοθετούν την παραπάνω άποψη), όταν η κυβέρνηση ανέδειξε τα θέματα του αγωγού ΤΑΡ και του Προβλήτα 3 της COSCO. Η δημοσιογράφος τα παρουσίασε (Δελτίο 26/6) όπως και η κυβέρνηση: για τον αγωγό ΤΑΡ είδε μόνο τα θετικά, αυτά που αναφέρει ως τέτοια η κυβέρνηση, χωρίς να αναρωτηθεί το γιατί δεν δημοσιοποιείται η σύμβαση ή με ποιο καθεστώς θα γίνεται η φορολόγηση. Για την COSCO δε, έδωσε ρέστα λέγοντας «…ακόμα και αυτοί που αντιδρούσαν συναινούν και καταλαβαίνουν ότι είναι καλό να έχεις ισχυρούς συμμάχους ενδεχομένως και αν παραχωρείς κάποια πράγματα…». Το γεγονός ότι αντιδρούσαν οι εργαζόμενοι στον ΟΛΠ με στάση εργασίας τη στιγμή που ο πρωθυπουργός εγκαινίαζε τον Προβλήτα 3 για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους, άφησε τη δημοσιογράφο παγερά αδιάφορη. Φυσικά οι εργαζόμενοι της ΕΤ3 αντέδρασαν, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά όσον αφορά τον δημοσιογραφικό λόγο. Στο βραδινό Δελτίο, μετά το πέρας των εργασιών του Συνεδρίου της Ν.Δ., ο ανταποκριτής της ΕΤ3 στην Αθήνα (αυτός που καλύπτει το κυβερνητικό ρεπορτάζ), επί 14’ παρουσίαζε τα του Συνεδρίου (σε Δελτίο διάρκειας 35’) με καθαρά κομματικό λόγο, χωρίς καν ένα ελάχιστο κριτικό σχόλιο που να εξισορροπεί το ενημερωτικό αποτέλεσμα. Είναι φανερό ότι στο δημοσιογραφικό λόγο λείπει «η αντίπερα όχθη» με οργανωμένο και συγκροτημένο τρόπο: μια άλλη οπτική που θα υλοποιούσε το απλό δημοσιογραφικό καθήκον, για έλεγχο της εξουσίας και υποστήριξη των αδύνατων ομάδων της κοινωνίας.
Παρ’ όλα αυτά, το εγχείρημα της αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ3 συνεχίζει να λειτουργεί κόντρα στην κυβερνητική πολιτική που μας θέλει έξω από τα κτίρια για να υλοποιήσει το στόχο της μικρής και καθοδηγούμενης δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Μιχάλης Κωνσταντινίδης,
εργαζόμενος στην ΕΤ3
