Οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις «υποχρεώνουν» τη στήλη να προσαρμόσει τη θεματολογία της προκειμένου να συμβάλει στην ανάλυση της συγκυρίας, αντλώντας ερανίσματα από διεθνείς αναλύσεις και αναφορές, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται, για μια ακόμη φορά, στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Ο συνωστισμός ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων έξω από τη Βουλή το βράδυ της πρώτης ψηφοφορίας (17/12) δείχνει τη μεγάλη σημασία που έχουν οι εξελίξεις στη χώρα μας και διαψεύδουν όσους, με πρώτη την ελληνική κυβέρνηση, έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι η Ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι αγορές είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν την πρόκληση μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Άλλωστε, είχε προηγηθεί η πτώση κατά 13% του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Δεκέμβρη του 1987 και η αύξηση της απόδοσης των ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά με το τριετές ομόλογο να κλείνει την εβδομάδα με απόδοση υψηλότερη από αυτή του 10ετούς. Σύμφωνα με τον Mark Gilbert, αρθρογράφο του Bloomberg, «η άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων είναι ένα ανησυχητικό σημάδι ότι η χώρα που ξεκίνησε την κρίση του ευρώ εξαιτίας της υπέρβασης του δημοσιονομικού ελλείμματος μπορεί να απειλήσει και πάλι το κοινό νόμισμα».
Όμως, η ελληνική κρίση συμβαδίζει με την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών σε πολλά σημεία του πλανήτη. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, την ίδια ημέρα που ο Σαμαράς ανακοίνωνε την επίσπευση της προεδρικής εκλογής:
1. Τα στοιχεία Νοεμβρίου για το διεθνές εμπόριο της Κίνας έδειξαν πτώση των εισαγωγών κατά 6,7%, επαναφέροντας τους φόβους για μείωση των ρυθμών ανάπτυξης της κινέζικης οικονομίας.
2. Η ύφεση της οικονομίας της Ιαπωνίας ήταν βαθύτερη από ό,τι εκτιμούσαν οι αναλυτές. Η εταιρία Fitch βρήκε την ευκαιρία να υποβαθμίσει τη χώρα με την ένδειξη «αρνητική προοπτική», κάνοντας αναφορά στο υψηλό και ανερχόμενο δημόσιο χρέος της και στην απουσία σχεδίου για τη διαχείρισή του.
3. Η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του πετρελαίου δημιουργεί πλέον προβλήματα στις χρηματιστηριακές αγορές, υποχρεώνει σε εγκατάλειψη των επενδυτικών σχεδίων για την εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων (ακόμη και των σχιστολιθικών) ενώ δημιουργεί προβλήματα στις περισσότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί η στασιμότητα και ο αποπληθωρισμός στην Ε.Ε., τα προβλήματα με τη Γαλλία, την Ιταλία και το Βέλγιο, η απομάκρυνση της Βρετανίας από την Ε.Ε., τα προβλήματα διαφθοράς σε Ισπανία και Πορτογαλία αλλά και η γενικότερη ενίσχυση των ευρωσκεπτικιστών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Charles Robertson, επικεφαλής οικονομολόγου του Renaissance Capital, στους Financial Times: «Η Ελλάδα στις επόμενες έξι εβδομάδες ίσως αποδειχθεί περισσότερο σπουδαία για τις παγκόσμιες αγορές από ό,τι ήταν η διένεξη Ρωσίας-Ουκρανίας το 2014. Μία πιθανή εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ ίσως αναγκάσει την Ευρωζώνη να επιλέξει μεταξύ μίας δημοσιονομικής ένωσης (που θα σήμαινε μία απομείωση χρέους για την Ελλάδα) ή την πρώτη έξοδο χώρας από το ευρώ».
Η ελληνική κρίση απασχόλησε και τη δεξαμενή σκέψης Stratfor: «Ανεξάρτητα από το αν η Ελλάδα καταφέρει να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές και αποκτήσει την προληπτική γραμμή πίστωσης, το χρέος θα παραμείνει το πρόβλημα-κλειδί για το έθνος της Μεσογείου… Οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση (προκύψει από τις εκλογές) θα πρέπει να αποφασίσει για το εάν θα ακολουθήσει τις συστάσεις της τρόικας, ή να πιέσει για μια ελαφρύτερη δημοσιονομική πολιτική (και να δημιουργήσει τριβές με την Ε.Ε. και την αβεβαιότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών). Ακόμη και αν η ελληνική κυβέρνηση εξασφαλίσει τις επιπλέον ψήφους που χρειάζεται για να εκλέξει Πρόεδρο και να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές το 2015, η προοπτική μιας αναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους δεν θα εξαφανιστεί και θα συνεχίσει να δημιουργεί αβεβαιότητα σε όλη την Ευρωζώνη».
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την ελληνική κρίση δείχνει και τους βαθμούς ελευθερίας που θα έχει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις διαπραγματεύσεις της με την Ε.Ε. Απαραίτητη προϋπόθεση εξακολουθούν να είναι η ύπαρξη ενός συνολικού σχεδίου για την έξοδο από την κρίση και, κυρίως, η κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
