Γράφει η Μαρία Πλευράκη
«Ωφελείν ή μη βλάπτειν»
Ιπποκράτης
Ο ιός της γρίπης προκαλεί οξεία νόσο του αναπνευστικού συστήματος, η σοβαρότητα της οποίας μπορεί να είναι από ήπια, μέχρι επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς. Στην Ελλάδα, εμφανίζεται συνήθως τον Οκτώβρη και λόγω των καιρικών συνθηκών, κρούσματα καταγράφονται μέχρι και τον Απρίλη, ενώ έξαρση καταγράφεται από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο. Η εποχική γρίπη μεταδίδεται ταχύτατα, μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού, από βήχα, ομιλία, φτέρνισμα και με την επαφή με άτομα ή επιφάνειες που φέρουν τον ιό. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, μυαλγίες, κεφαλαλγία, κόπωση και σε σοβαρότερες εκδηλώσεις, αναπνευστική δυσχέρεια.
Ο ιός της γρίπης συχνά μεταλλάσσεται, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να εμφανίζονται διαφορετικά στελέχη. Παρ’ ότι σε υγιή άτομα η νόσος είναι ήπια, σε κάποιες κατηγορίες ασθενών μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Συγκεκριμένα, από τους 233 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) κατά την περίοδο 2014-2015, σημειώθηκαν 99 θάνατοι, ενώ καταγράφηκαν επιπλέον 12 θάνατοι μη νοσηλευθέντων ασθενών.
Λόγω της ταχύτατης εισβολής της επιδημικής έξαρσης, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ο ακριβής χρόνος εμφάνισης, με αποτέλεσμα, συχνά, να προκαλείται αποδιοργάνωση στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή, υπέρμετρη κατανάλωση αντιβιοτικών, αύξηση δαπανών νοσηλείας και αυξημένη θνητότητα. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος προστασίας είναι ο αντιγριπικός εμβολιασμός ο οποίος, αν εφαρμοστεί έγκαιρα και σωστά, μπορεί να παρέχει προστασία σε ποσοστό 70-90%. Η ιδανικότερη περίοδος εμβολιασμού είναι οι μήνες Οκτώβριος-Νοέμβριος, όμως μπορεί να γίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης. Ο χρόνος ανοσολογικής ανταπόκρισης κυμαίνεται από 15-20 ημέρες. Το εποχικό εμβόλιο είναι ασφαλές και καλά ανεκτό. Συνηθέστερες παρενέργειες είναι ο τοπικός ερεθισμός στο σημείο έγχυσης, ήπια κεφαλαλγία, κόπωση, κακουχία, πυρετός.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η εμβολιαστική κάλυψη των ατόμων, ενηλίκων και παιδιών, που ανήκουν ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως:
– Άτομα άνω των 60 ετών.
– Χρονίως πάσχοντες από: Νοσήματα αναπνευστικού, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευρομυϊκά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες.
– Ανοσοκατεσταλμένοι και ασθενείς υπό χημειοθεραπεία.
– Μεταμοσχευμένοι.
– Έγκυες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης, λεχωίδες, θηλάζουσες.
– Παιδιά υπό μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης.
– Άτομα που φροντίζουν βρέφη ή άτομα για τα οποία ο εμβολιασμός αποτελεί αντένδειξη.
– Κλειστοί πληθυσμοί, όπως σχολική κοινότητα, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, κέντρων κράτησης, κέντρων υποδοχής προσφύγων–μεταναστών κ.λπ.
– Ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Η ικανοποιητική ανοσοποίηση των επαγγελματιών Υγείας έχει πολλαπλά οφέλη καθώς, εκτός από την προστασία των ίδιων και των οικογενειών τους, λειτουργεί ως φραγμός για την εξάπλωση της νόσου. Επιπλέον, λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας προς τους ευάλωτους ασθενείς.
Εκτός από τον εμβολιασμό, ο οποίος αποτελεί επιτακτικό μέτρο για την προστασία της δημόσιας Υγείας, την εξοικονόμηση πόρων από τη μείωση της νοσηρότητας, τα κόστη νοσηλείας και τις χαμένες εργατοώρες, στα γενικότερα μέτρα προστασίας από τον ιό, περιλαμβάνονται: οι κανόνες ατομικής υγιεινής, η σωστή διατροφή, η αποφυγή υπερβολικής κόπωσης, ο επαρκής αερισμός των χώρων, η αποφυγή συγχρωτισμού, η παρεμπόδιση διασποράς σταγονιδίων κατά το βήχα ή το φτάρνισμα και η παραμονή των νοσούντων στο σπίτι.
Έχει επανειλημμένα τονιστεί ότι η πρόληψη αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας. Όσον αφορά στον αντιγριπικό εμβολιασμό, τα χαμηλά ποσοστά, που ειδικά στους επαγγελματίες Υγείας δεν ξεπερνούν το 10% κάθε χρόνο, μαρτυρούν ότι πολιτεία και αρμόδιοι φορείς οφείλουν να επιτείνουν τις προσπάθειες ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης του πληθυσμού. Χρειάζεται, με επιστημονικά επιχειρήματα, να αρθούν οι αμφιβολίες και οι προκαταλήψεις σχετικά με την ασφάλεια του εμβολίου, να υπάρχει εγκαίρως απόθεμα στην κοινότητα, η πρόσβαση να είναι εύκολη και το κόστος μηδενικό.
