Η Τουρκία δεν παραιτείται από τις στρατηγικές επιδιώξεις της στο Ν. Α. Μεσόγειο
του Δημήτρη Γκάζη
Η μεγάλη συγκέντρωση πολεμικών πλοίων Ελλάδας, Γαλλίας και Τουρκίας γύρω από το οικόπεδο 11, στο οποίο έχουν ξεκινήσει οι προκαταρκτικές εργασίες για τη γεώτρηση, αποτελούν μόνο τα προεόρτια των εντάσεων στην περιοχή.
Η προβαλλόμενη βεβαιότητα ότι η Τουρκία θα αρκεστεί αποκλειστικά σε λεκτικούς διπλωματικούς λεονταρισμούς, παράνομες δεσμεύσεις περιοχών για στρατιωτικά γυμνάσια και ένταση των εναέριων παραβιάσεων στο Αιγαίο, αλλά δεν θα τολμήσει να αμφισβητήσει έμπρακτα τις προγραμματιζόμενες γεωτρήσεις που έχει συμφωνήσει η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ευσταθεί.
Tο casus belli που πρόσφατα εξήγγειλε ο Ερντογάν είναι σε πλήρη ισχύ, ενώ βρισκόμαστε στην αρχή ενός μεγάλου δρόμου μέχρι την οριστική έναρξη της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της περιοχής. Συμπληρώθηκε, μάλιστα πρόσφατα, με επίσημη ανακοίνωση εναλλακτικών σχεδίων από την τουρκική πλευρά (plan b, c) επιβεβαιώνοντας ότι η σημερινή εικόνα δεν είναι η οριστική.
Σήμερα διαμορφώνονται όροι και προϋποθέσεις, από την πλευρά της Τουρκίας, για μια συνολική διευθέτηση των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συμφερόντων της στην Α. Μεσόγειο και σ’ αυτό το πλαίσιο η υπόθεση του φυσικού αερίου της Κύπρου αποτελεί κομβικό παράγοντα.
Η τουρκική διπλωματία, έχει αποδείξει, ότι διαθέτει όχι μόνο σχέδιο αλλά και ανάλογη τακτική για να το υπηρετήσει. Οι απειλές της δεν είναι «βρυχηθμοί ποντικού» αλλά κατοχυρώνουν θέσεις που στη συνέχεια θεωρούνται δεδομένες και αφετηρία διεκδίκησης νέων παραχωρήσεων.
Μπορεί στην Ελλάδα να πανηγυρίζουν ότι η Τουρκία αποδείχθηκε «αναποτελεσματικός σκύλος που γαβγίζει» αλλά ξεχνιέται πως κανείς οργανισμός (π.χ. ΟΗΕ), καμιά μεγάλη δύναμη (ΗΠΑ, Ρωσία κ.λπ.) δεν δυσανασχέτησε ή κατήγγειλε την ευθεία τουρκική απειλή πολέμου σε δύο χώρες μέλη της Ε.Ε. Ποιός νομίζετε ότι είναι κερδισμένος από αυτή τη διπλωματική σιωπή; Το casus belli ειπώθηκε για να παραμείνει στη διπλωματική φαρέτρα της Τουρκίας σε επόμενα, πιο αποφασιστικής σημασίας βήματα.
Η τούρκικη διπλωματία δεν αρκείται μόνο σε απειλές. Παρουσιάζει ένα σχέδιο διευθέτησης της κρίσης στην Μ. Ανατολή, όχι πάντα συμπληρωματικό με τις επιδιώξεις των μεγάλων δυνάμεων που δρουν στη περιοχή, αλλά σύμφωνο με τις δικές της επιδιώξεις. Καταφέρνει να δημιουργεί τετελεσμένα, να συνάπτει νέες συμμαχίες (Ρωσία) χωρίς να απορρίπτει ή να κόβει τις γέφυρες με τις παλιές. Για παράδειγμα η νέα τουρκική εισβολή στη Β. Συρία έχει το πράσινο φως και από τις ΗΠΑ και από τους Ρώσους. Μπορεί ο Ερντογάν να φαντάζει ενοχλητικός και ασταθής σύμμαχος καμία όμως χώρα δεν επιθυμεί να κόψει κάθε γέφυρα επαφής μαζί του. Και αυτό γιατί η Τουρκία είναι μια μεγάλη αγορά και ταυτόχρονα μια χώρα-κλειδί σε μια κρίσιμη γεωστρατηγικά περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ισραηλινός υπουργός ενέργειας επανέφερε, για άλλη μια φορά, το ενδιαφέρον του Ισραήλ να συμμετάσχει η Τουρκία στους ενεργειακούς δρόμους της Α. Μεσογείου. Και ας πανηγυρίζει ο Αλέξης για τον «φίλο του Μπένζαμιν» κ.λπ. Μεγάλοι και ισχυροί περιφερειακοί παίκτες συνυπολογίζουν την Τουρκία στη μοιρασιά και έχουν γραμμένο το διεθνές δίκαιο. Είναι αυτός ο λόγος που ο Ερντογάν διακηρύσσει σαν δικαίωμα του την πρόσβαση σε ενεργειακές πηγές της Α. Μεσογείου, την εδαφική επέκταση της χώρας του για λόγους άμυνας και ασφάλειας, την αμφισβήτηση διεθνών συμφωνιών και κανείς δεν μιλά παρά την ευθεία προσβολή του Διεθνούς Δικαίου. Η Τουρκία θεωρείται μεγάλη δύναμη στην περιοχή και της αναγνωρίζεται το δίκαιο του ισχυρού.
Με αυτή την έννοια τα όσα διαδραματίζονται αυτή τη στιγμή γύρω από το νησί ούτε μόνιμα είναι ούτε απόδειξη διπλωματικής επιτυχίας της Ελλάδας. Το ίδιο και η κατάρρευση των συνομιλιών στην Ελβετία, μπορεί να χαιρετίζεται ως θρίαμβος του Κοτζιά, αλλά δεν αποτελεί την τελευταία πράξη του δράματος. Οι διπλωματικές πρωτοβουλίες δεν έχουν εξαντληθεί για το καθεστώς Ερντογάν, η προσπάθεια της Δύσης να κρατήσει την Τουρκία στην επιρροή της παραμένει ισχυρή και οι πιέσεις και τα τετελεσμένα δεν έχουν ακόμα εξαντληθεί. Ο δρόμος είναι μακρύς και τα σημάδια καθόλου ευνοϊκά. Για όσους τουλάχιστον δεν θέλουν να αυταπατώνται.
