Για τον Μιχάλη Σπυριδάκη που έφυγε ξαφνικά στα 75 χρόνια του
του Σπύρου Κουζινόπουλου
Δεν είναι τυχαίο που πάνω από 1.000 άτομα, από όλες τις πολιτικές παρατάξεις, κυρίως όμως από τον χώρο της Αριστεράς, συγκεντρώθηκαν την περασμένη Κυριακή στο δημαρχείο της Θεσσαλονίκης, με το θερμόμετρο έξω να δείχνει μείον 8 βαθμούς, στην πολιτική κηδεία του εξαίρετου αγωνιστή του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος και του αντιδικτατορικού αγώνα, Μιχάλη Σπυριδάκη, που έφυγε από τη ζωή ξαφνικά, σε ηλικία 75 ετών.
Ήταν γενική η αναγνώριση από φίλους και πολιτικούς αντιπάλους στο πρόσωπο του αγαπημένου όλων «Μιχαλιού» για την αγωνιστική του στάση ζωής, τους αγώνες του κατά την προδικτατορική περίοδο μέσα από τις γραμμές της «Νεολαίας Λαμπράκη», την οργάνωση της πάλης κατά της χούντας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στα δύσκολα «πέτρινα χρόνια» της δικτατορίας, τα απάνθρωπα βασανιστήρια στα οποία είχε υποβληθεί για να αποκηρύξει τις ιδέες του αλλά και τη συνεπή του στάση κατά την πρώτη περίοδο της μεταπολίτευσης. Και τέλος, για την ανιδιοτελή του προσφορά στους συνανθρώπους μας, ως γιατρός του ΕΣΥ.
Σε μία συνέντευξη που μας είχε παραχωρήσει πριν από τέσσερα χρόνια, το 2013, περιέγραφε με γλαφυρό τρόπο το πώς βίωσε τις πρώτες ώρες του πραξικοπήματος, τις προσπάθειες με μία ομάδα θαρραλέων αγωνιστών του αριστερού δημοκρατικού κινήματος, όπως ο Γιώργης Τσαρουχάς, ο Θόδωρος Καζέλης, ο Γιάννης Χαλκίδης κ.ά., για τη συγκρότηση στη Θεσσαλονίκη αντιδικτατορικού μετώπου κατά των πραξικοπηματιών της χούντας, την πρώτη προκήρυξη που είχε γραφτεί με το χέρι και καλούσε τους Θεσσαλονικείς σε αντίσταση στους αμερικανοκίνητους συνταγματάρχες, αλλά και την οργάνωση του υπέροχου κινήματος κατά της δικτατορίας στο ΑΠΘ.
Ο Σπυριδάκης, που ειδοποιείται τις πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου 1967 ότι έγινε πραξικόπημα, αποφασίζει να αφιερωθεί στον αγώνα για την ανατροπή της χούντας. Και όπως μας έλεγε: «είχα πάρει την απόφαση να τηρήσω αυτά που λέγαμε κατά την προδικτατορική περίοδο ότι θα υπερασπίσουμε τη δημοκρατία. Ήταν το χρέος μας αυτό, να τηρήσουμε με τη στάση μας εκείνα τα οποία λέγαμε. Κι έτσι αποφάσισα να ενεργοποιηθώ, να δράσω ενάντια στη δικτατορία».
Το ίδιο κιόλας βράδυ του πραξικοπήματος, κι ενώ στους δρόμους της Θεσσαλονίκης περιπολούσαν τα τανκς και τα στρατιωτικά αποσπάσματα, ο Μιχάλης Σπυριδάκης οργανώνει σε ένα σπίτι, στην οδό Φιλίππου, την πρώτη αντιδικτατορική συγκέντρωση με τη συμμετοχή 150 φοιτητών. Ενώ το ίδιο βράδυ συναντιέται στο σπίτι της Ελένης Ιωαννίδου στην οδό Βλαχάβα, με τον γραμματέα του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας της Νεολαίας Λαμπράκη, Θόδωρο Καζέλη, που επίσης είχε διαφύγει τη σύλληψη
Λίγες ώρες αργότερα οι δυο τους, ανταμώνουν κρυφά με τον βουλευτή της αριστεράς Γιώργη Τσαρουχά, που κι αυτός είχε ξεφύγει από τα όργανα της χούντας και ο οποίος μάλιστα, είχε οριστεί από πριν, από το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ, ως υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού στη Θεσσαλονίκη, σε περίπτωση ανώμαλων καταστάσεων.
Οι τρεις τους, Τσαρουχάς, Καζέλης και Σπυριδάκης, αποφασίζουν τις επόμενες μέρες, μετά από επαφή με την Αθήνα, να δημιουργήσουν το «Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο Θεσσαλονίκης» και συντάσσουν την πρώτη προκήρυξη προς τον λαό της Μακεδονίας, καλώντας σε αντίσταση κατά της τυραννίας. Επειδή δε, δεν διέθεταν κάποιο πολύγραφο ή άλλο μέσο αναπαραγωγής, αντιγράφουν με το χέρι σε αρκετά αντίτυπα την προκήρυξη η οποία σε συνέχεια διανέμεται στη Θεσσαλονίκη.
Αναλαμβάνοντας υπεύθυνος του ΠΑΜ Θεσσαλονίκης για το πανεπιστήμιο, ο Σπυριδάκης οργανώνει στο ΑΠΘ μία υπέροχη αντιδικτατορική οργάνωση με πλούσια δραστηριότητα. Και πέρα από τα συνθήματα στους τοίχους της πανεπιστημιούπολης και τις προκηρύξεις, οι νέοι του Πατριωτικού Μετώπου και του «Ρήγα Φεραίου», όπως είχε ονομαστεί το φοιτητικό του σκέλος, είχαν προχωρήσει σε δράσεις που προκαλούσαν τεράστια αίσθηση. Όπως για παράδειγμα, το κρέμασμα σε ταυτόχρονα 6-7 πανεπιστημιακά κτήρια τεράστιων πανό με συνθήματα κατά της δικτατορίας. Τα οποία μάλιστα όταν ξετυλίχθηκαν αυτόματα, με έναν μηχανισμό, ξεχύθηκαν από μέσα τους και προκηρύξεις που σκόρπισαν στον προαύλιο χώρο των σχολών του ΑΠΘ.
Δυστυχώς, εκείνη η δραστηριότητα ανακόπτεται με τη σύλληψη του Μιχάλη Σπυριδάκη και δεκάδων αγωνιστών του ΠΑΜ Θεσσαλονίκης. Και αφού υποβλήθηκαν σε μεσαιωνικά βασανιστήρια, καταδικάστηκαν ο μεν Σπυριδάκης σε κάθειρξη 16,5 χρόνων και οι υπόλοιποι σύντροφοί του σε διάφορες πολύχρονες ποινές.
Την ίδια συνεπή αγωνιστική στάση, τη συνέχισε ο Μιχαλιός και μετά τη μεταπολίτευση, ως στέλεχος του ΚΚΕ και αργότερα ως πρόεδρος της Επιτροπής Θεσσαλονίκης για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη. Κάνοντας όσους τον γνώρισαν να τον αγαπούν και να τον θαυμάζουν. Αυτός είναι και ο λόγος που η πολιτική του κηδεία ένωσε αγωνιστές της Αριστεράς από όλες τις εκφάνσεις της. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκέπασε.
