44 χρόνια περιμένει να αναγνωριστεί ως αντιστασιακός ο Νίκος Βρυλλάκης. Του Ηλία Λουλούδη.
Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που το αντίτιμο των πράξεών τους το πληρώνουν μια ζωή ή ακόμα και με τη ζωή τους. Θεωρώ υποχρέωσή μου να φωνάξω ένα «κατηγορώ» και να κάνω μια χαρακιά μνήμης, παρουσιάζοντας έναν αντιστασιακό της χούντας ο οποίος πλήρωσε και πληρώνει σκληρά, μέχρι σήμερα, για την αντιστασιακή του δράση. Θεωρώ επιβεβλημένο να καταγγείλω τα βασανιστήρια που πέρασε στα «χειρουργεία της επανάστασης» αυτός ο άνθρωπος, τα οποία έχουν αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στη ζωή αλλά κυρίως στην ψυχή του. Είναι μια περίπτωση όπου η απουσία πολιτικής στήριξης, είναι κάτι περισσότερο από μια επιπλέον πληγή, μια περίπτωση όπου ένα ανάλγητο κοινωνικό κράτος έριξε στα αζήτητα των μονάδων ψυχικής υγείας, μια περίπτωση που οι επιτροπές ενός κομματικού κράτους δεν πείστηκαν (δεν ήθελαν, κυρίως) να αναγνωριστεί ως αντιστασιακός. […]
Ένας τέτοιος πολίτης-αγωνιστής είναι ο Νίκος Βρυλλάκης, από το Σπήλι του Νομού Ρεθύμνου. […]
Η αντιστασιακή δράση του Βρυλλάκη
Ο Βρυλλάκης κατάγεται από μια φτωχή αντιστασιακή οικογένεια, η οποία στην διάρκεια της Κατοχής πρόσφερε σημαντική βοήθεια στην Αντίσταση. Σημαντικό λόγο έπαιξε και η ιδιαίτερη θέση που είχε το σπίτι τους στην τοποθεσία «Πρυγιώνας», στο Σπήλι. Πλήθος ανταρτών βρήκαν καταφύγιο και τρόφιμα στο σπίτι τους, πριν συνεχίσουν την πορεία τους προς το βουνό. Δεν θα μπορούσε επομένως ο Νίκος παρά να μεγαλώσει και να γαλουχηθεί σε ένα ανάλογο περιβάλλον
Η αντιστασιακή δράση του Βρυλλάκη ξεκίνησε στην Αθήνα, όταν ήταν τριτοετής φοιτητής της Νομικής. Έδρασε μέσα από αντιστασιακές ομάδες φοιτητών της Αθήνας με αποκορύφωμα τη συμμετοχή του στα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Λίγες μέρες μετά, στις 21 Νοέμβρη 1973, βρέθηκε στο χωριό του, το Σπήλι, όπου και τον συνέλαβε η αστυνομία. […]
Από την εικονική εκτέλεση στο Ψυχιατρείο
Στα κρατητήρια του Αστυνομικού Τμήματος, στο Σπήλι, ο Νίκος δέχθηκε την σχετική «περιποίηση» και την επόμενη μέρα οδηγήθηκε στα κρατητήρια της Ασφάλειας Χανίων. Τα βασανιστήρια σε αυτόν και τους συγκρατούμενούς του ήταν συνεχή και απάνθρωπα. Όσοι κρατούμενοι βρέθηκαν τότε εκεί έζησαν την κόλαση της φάλαγγας, των εικονικών εκτελέσεων, των ξυλοδαρμών και των διαφόρων άλλων βασανιστηρίων, προκειμένου να αποκηρύξουν την πίστη τους στη δημοκρατία. Όπως προκύπτει από τις αφηγήσεις και τα έγγραφά του, ο Νίκος άντεξε μόνο ένα βράδυ. Αυτό που θυμάται σήμερα και αναφέρει με τρόμο είναι το βασανιστήριο της εικονικής εκτέλεσης. Ο Νίκος δεν άντεξε στην ψυχολογική πίεση του συγκεκριμένου βασανιστηρίου και το μυαλό απέδρασε, πήδηξε στην άλλη όχθη. Από τότε μέχρι σήμερα είναι μόνιμος τρόφιμος στο Κέντρο Ψυχικών Παθήσεων Χανίων. […]
Αγώνας για δικαίωση
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, ο Νίκος δεν έχει αναγνωριστεί ως αντιστασιακός και οι προσφυγές του έχουν πέσει όλες στο κενό, για άγνωστους λόγους. Η απουσία πολιτικής κάλυψης είναι ο κυριότερος λόγος κατά τη γνώμη μου, όπως προανέφερα. Για την ιστορία, σε μια από τις αιτήσεις αναγνώρισης που έκανε δεν συνηγόρησε ο κύριος «μαζί τα φάγαμε». Η μόνη φωτεινή περίπτωση στην οποία έχει αναγνωριστεί ο αγώνας του Βρυλλάκη είναι η απόφαση (584 8/29-7-85) της Νομάρχη Ρεθύμνου Β. Μόσιαλου που τον κατατάσσει στον πίνακα με τους «αγωνιστές κατά της δικτατορίας». […]
Η επανένταξη και το αίτημα του Βρυλλάκη
Ο Νίκος από τότε έχει περάσει όλα τα χρόνια έγκλειστος στο Κέντρο Ψυχικών Παθήσεων Χανίων. Τον τελευταίο καιρό έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα επανένταξης και σήμερα φιλοξενείται σε έναν ξενώνα στην πόλη των Χανίων. Με τη βοήθεια φίλων και συγγενών, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει καταφέρει να επισκέπτεται ανά δεκαπενθήμερο το χωριό του, το Σπήλι.
Όπως όλοι οι άνθρωποι που υπέστησαν βασανιστήρια στη ζωή τους έτσι και ο Νίκος έχει κάποιες στιγμές ένα απλανές βλέμμα. Ένα βαθύ βλέμμα, μια άβυσσο που καταπίνει τις αναμνήσεις. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο άνθρωπος αυτός δεν έχει φύγει ποτέ από τη φυλακή. Κρατά συνεχώς ένα τσιγάρο στα κιτρινισμένα του δάχτυλα και κάθεται στο καφενείο με ύφος γεμάτο αγαλλίαση, στην αίσθηση ότι «ίσως, τουλάχιστον για τώρα, δεν θα γυρίσει κανείς να μου ρίξει καμιά ξανάστροφη».
Ο Νίκος σήμερα δεν θέλει κανενός είδους αναγνώριση, ούτε παράσημα. Δεν ζητά ελεημοσύνη από κανέναν. Δεν θέλει να γίνει κομματική ατραξιόν. Δεν ζητά από την πολιτεία σύνταξη, αφού του αρνήθηκε αρκετές φορές στο παρελθόν. Ο Νίκος θέλει, απλώς, στο πλαίσιο της επανένταξής του στην κοινωνία, να μπορεί να επισκέπτεται το χωριό του κάθε δεκαπενθήμερο και να έχει ένα χώρο, ώστε να μπορεί να διανυκτερεύει.
Για τον λόγο αυτό έχει ζητήσει να του δοθεί άδεια περιπτέρου την οποία δικαιούται, νόμιμα, ως «αγωνιστής κατά της δικτατορίας» και ως άτομο με μεγάλη αναπηρία. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί, με ένα μικρό ενοίκιο που θα εισπράττει, να πληρώνει το δωμάτιό του όσες φορές επισκέπτεται την γενέτειρά του.
Ελπίζω ότι οι όποιες άδειες περιπτέρων δοθούν από τους καλλικρατικούς άρχοντες, να μην έχουν καπαρωθεί από ανάπηρους-«μαϊμού», σε αντάλλαγμα προεκλογικών δεσμεύσεων.
* Αποσπάσματα από άρθρο δημοσιευμένο στην εφημερίδα Ρέθεμνος, 16/4/2011.
Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το βρείτε στο ιστολόγιο: https://carot-cherries.blogspot.com
