Συνάδελφος, συντάκτης χρόνια σε περιοδικά, εξηγούσε πώς άκουσε εμβρόντητος γνωστό μεσαίο εκδότη περιοδικών να περιγράφει το μοντέλο μιας επιτυχημένης επιχειρηματικά μηνιαίας έκδοσης: συντακτικό κόστος 2.000 ευρώ, κόστος παραγωγού διαφήμισης 1.000 ευρώ, μέγιστη διανομή 4.000 αντίτυπα, ετήσια συνδρομή 85 ευρώ, διαφημιστικό έσοδο – στόχος 20.000 ευρώ το τεύχος.
Αν αυτό είναι για τα σύγχρονα αφεντικά του περιοδικού τύπου το μοντέλο, τότε δεν πρέπει να αναρωτιόμαστε γιατί υπάρχει αυτή η κατάντια των δεκάδων ή εκατοντάδων περιοδικών. Το περιοδικό αντιμετωπίζεται ως προϊόν, με μηδενική υπεραξία δημοσιογραφικής ή άλλης ύλης, ελάχιστη ή μηδενική επιδίωξη αναγνωσιμότητας και εντελώς υπερτιμημένη διαφημιστική αξία. Ο αναγνώστης είναι έξω από το σχεδιασμό του εκδότη, ένα αναγκαίο κακό που δεν αξίζει κάτι περισσότερο από έτοιμη και φθηνιάρικη ύλη. Ο διαφημιζόμενος αντιμετωπίζεται ως κουτόφραγκος, που θα ακουμπήσει τεράστια διαφημιστικά έξοδα για αμφίβολης ανταποδοτικότητας έντυπα. Και ο εργαζόμενος στο περιοδικό, ως υπάλληλος υποδοχής που θα αμείβεται με το ελάχιστο. Το ερώτημα δεν είναι πώς αντιμετωπίζουν οι εκδότες τα προϊόντα που παράγουν οι επιχειρήσεις τους. Το ερώτημα είναι με ποια επιχειρηματική οξύνοια σχεδιάζουν και εκδίδουν τέτοια ευτελή προϊόντα, θεωρώντας ότι η σκληρή επιχειρηματική κοινότητα θα τα χρηματοδοτήσει με διαφημίσεις, όταν σήμερα και ο πιο αδαής επιχειρηματίας διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία να μετρήσει όχι μόνο την απόδοση, αλλά και εξατομικευμένα το τάργκετ γκρουπ καθενός ξεχωριστού εντύπου. Η ύπαρξη των μεσαζόντων της διαφήμισης, των γνωστών σε όλους πια media shop, δεν μπορεί να διορθώσει ή να αποκρύψει τέτοιας έκτασης ευτέλεια των εντύπων.
Αντιμετωπίζοντας έτσι, λοιπόν, την αγορά των εντύπων, οι εκδότες δεν πρέπει να εκπλήσσονται όταν βλέπουν τα έσοδά τους να κατακρημνίζονται. Το ζήτημα είναι ότι πίσω από τις γκλαμουράτες εκδοτικές επιχειρήσεις με τα πολυτελή γραφεία και τους απατηλούς τίτλους, κρύβονται εκατοντάδες εργαζόμενοι, συνήθως χαμηλόμισθοι και με πλήρως ελαστικοποιημένη απασχόληση. Το παράδοξο αρχισυντάκτης – πάρτ τάιμερ, συντάκτης – πωλητής διαφημιστικού χώρου, συντάκτης σε… ομάδα τίτλων, συντάκτης – διαχειριστής ιστοσελίδας, γραφίστας – πωλητής διαφήμισης και επιχειρηματικού εντύπου, είναι οι νέες ειδικότητες που θα αρχίσουν σε λίγο να διδάσκονται και στις σχολές των ΜΜΕ. Πού θα σταματήσει αυτός ο κατήφορος; Πόσο ακόμα θα αφήνουμε ελεύθερο το πεδίο στις αδηφάγες ορέξεις των εμπόρων των ΜΜΕ;
