Οξύνεται η πολιτική κρίση στα Σκόπια, σχεδόν αντιγράφοντας το σενάριο της Ουκρανίας, και η Μαντλίν Ολμπράιτ προβληματίζεται μήπως στην επίθεση στο Κουμάνοβο, βόρεια της ΠΓΔΜ, συμμετείχαν και Έλληνες. Την ίδια ώρα τα Τίρανα διεκδικούν επισήμως την ένωση Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου, και οι Σέρβοι φοβούνται εξέγερση του αλβανικού πληθυσμού στην κοιλάδα του Πρέσεβο στη νότια Σερβία.
Και εντελώς ξαφνικά ανοίγει και το μέτωπο των σχέσεων Αλβανίας-Ελλάδας. Η σημερινή Καθημερινή κάνει λόγο για αμφισβήτηση των χερσαίων ελληνοαλβανικών συνόρων από την πλευρά της Αλβανίας.
Οι δημοσιογραφικές αναλύσεις αναζητούν τις αιτίες όλων αυτών στους «βαλκανικούς εθνικισμούς» ή στους πάγιους ανταγωνισμούς των βαλκανικών κρατών. Φαίνεται όμως ότι τα τρέχοντα γεγονότα πυροδοτούνται ειδικότερα από την όξυνση του αμερικανορωσικού ενεργειακού πολέμου: Οι περιοχές απ’ όπου θα μπορούσε να περάσει ο ρωσικός αγωγός αναφλέγονται προληπτικά. Από ποιους άραγε;
Είναι, πάντως, φανερό ότι η πορεία του ελληνικού ζητήματος δεν έχει να κάνει μόνο με την διαπραγμάτευση και την οικονομική της πλευρά, αλλά εξαρτάται άμεσα και από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Για αυτό και μια πολιτική διεξόδου θα όφειλε να μην υποτιμά αλλά να παίρνει σοβαρά υπόψιν αυτή την παράμετρο.
Εκτεταμένη ανάλυση θα υπάρχει στον επόμενο Δρόμο της Αριστεράς το Σάββατο 23/5.
Βλ. εδώ και τα προηγούμενα άρθρα του Δρόμου:
«Αμφισβητείται το γεωπολιτικό στάτους κβο στα Δυτ. Βαλκάνια» (16/5) και
«Τα Δυτικά Βαλκάνια στη μέγγενη των ανταγωνισμών» (9/5).
Ας ρίξουμε, εν τω μεταξύ, μια σύντομη ματιά στα τρέχοντα δημοσιεύματα για το θέμα της Αλβανίας.
Η Αλβανία αμφισβητεί τα σύνορά με την Ελλάδα. Τουρκία ή ΗΠΑ οι πιθανοί υποκινητές;
Εδώ και δέκα περίπου ημέρες, στις 8/5, το ΥΠΕΞ της Αλβανίας επέδωσε στον Έλληνα πρέσβη ρηματική διακοίνωση με την οποία απαιτεί την τροποποίηση του προγράμματος ερευνών της Ελλάδας για υδρογονάνθρακες στο Ιόνιο, με τον ισχυρισμό ότι παραβιάζεται η αλβανική υφαλοκρηπίδα. Σήμερα η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ επαναφέρει με οξύ τρόπο το θέμα, προσθέτοντας ότι οι αλβανικές αρχές ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση και τους χάρτες των χερσαίων ερευνών, γεγονός, που κατά τις πηγές τής εφημερίδας συνιστά «προσπάθεια αμφισβήτησης των συνόρων».
Οι αντιρρήσεις των αλβανικών αρχών έχουν πίσω τους ένα παρελθόν, που ανάγεται στην αμφισβήτηση εκ μέρους τους τής ελληνοαλβανικής συμφωνίας του 2009 για τις ΑΟΖ των δύο χωρών. Ποιος είναι όμως ο λόγος που τους οδήγησε να επαναφέρουν το θέμα στην επιφάνεια, και μάλιστα με τέτοια οξύτητα;
Πολλοί θεωρούν ότι για την νέα αυτή αναμόχλευση του θέματος εκ μέρους της Αλβανίας ευθύνεται η Τουρκία, η οποία έχει πράγματι προφανές συμφέρον από την αμφισβήτηση του νομικού πλαισίου της ελληνικής ΑΟΖ. Και παραπέμπουν στην πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν στα Τίρανα στις 13/5.
Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά, σύμφωνα με την οποία το ζήτημα δεν είναι άσχετο με τον πόλεμο των αγωγών (TAP vs Greek Stream). Και υπό την έννοια αυτή μπορεί να βρει κανείς έναν κοινό παρονομαστή με την πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ και τη γενικότερη υποδαύλιση του αλβανικού μεγαλοεθνικισμού από τις ΗΠΑ.
Θυμίζουμε ότι επί κάποια χρόνια η ελληνική πλευρά δεν συμφωνούσε για τον κοινό αγωγό TAP (Trans Adriatic Pipeline), πιέζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο για την εκ νέου επικύρωση των αμφισβητούμενων ΑΟΖ από την Αλβανία. Κι όταν τον Φεβρουάριο 2013 η κυβέρνηση Σαμαρά παρέκαμψε αυτές τις ελληνικές αντιρρήσεις, υπογράφοντας τελικά τη συμφωνία για τον TAP χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη συμφωνία των Αλβανών για τις ΑΟΖ, διαβεβαίωνε ότι παρ’ όλα αυτά είχε διασφαλίσει την ελληνική ΑΟΖ προς την Αλβανία, έστω και χωρίς γραπτή συμφωνία (βλ. αναλυτικά στο Voria.gr). Μπορεί κανείς να υποθέσει πως αν ο Σαμαράς δεν έλεγε εντελώς ψέματα, θα πρέπει να είχε τις προφορικές διαβεβαιώσεις κάποιων (προφανώς των ΗΠΑ). Που τώρα δείχνουν με τον τρόπο τους στην ελληνική κυβέρνηση ότι μπορούν να αποσύρουν διακριτικά τις σιωπηρές τους εγγυήσεις.
Περισσότερο λοιπόν κι από την επίσκεψη στα Τίρανα του Ερντογάν η αναζωπύρωση των αλβανικών απαιτήσεων προς την Ελλάδα θα πρέπει ίσως να συνδεθεί με την άλλη πρόσφατη επίσκεψη εδώ: του αμερικανού απεσταλμένου για τους αγωγούς, Άμος Χόκσταϊν.
Βλ. αναλυτικά:
9/5/2015 – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ – Σωτήρης Σιδέρης:
«Σύννεφα στις σχέσεις με Αλβανία μετά τη διακοίνωση Τιράνων»
10/5/2015 – Voria.gr:
«Επιθετική πράξη της Αλβανίας: Μας έστειλε διακοίνωση για την ΑΟΖ»
17/5/2015 – ΒΗΜΑ – Άγγελος Αλ. Αθανασόπουλος:
«Τα Τίρανα αμφισβητούν περιοχές για έρευνα στο Ιόνιο»
19/5/2015 – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ – Σωτήρης Σιδέρης:
«Τα Τίρανα αμφισβητούν τα σύνορα»
