Τρία γράμματα της Ελίζαμπεθ Στάντον στη Σούζαν Άντονι
1η Δεκεμβρίου 1853
Αγαπημένη μου φίλη,
μπορείς να βρεις έναν έξυπνο δικηγόρο που να ενδιαφέρεται κάπως για το κίνημά μας, να κοιτάξει οχτώ νόμους που μας αφορούν; Μπορώ να γενικολογώ και να φιλοσοφώ, αλλά τις λεπτομέρειες αυτών των νόμων δεν προλαβαίνω να τις κοιτάξω. Βλέπεις, όπως πηγαινοέρχομαι διαρκώς στο σπίτι, περιτριγυρισμένη από τα παιδιά, πλένοντας πιάτα, ψήνοντας, ράβοντας, μπορώ να σκεφτώ, αλλά δεν μπορώ να διαβάσω, τα χέρια μου και το μυαλό μου είναι απασχολημένα αλλού. […] Θα απογοητευτείς από το κείμενό μου, αλλά είναι ζήτημα αν έχω ποτέ μια ώρα δικιά μου ολόκληρη να κάτσω και να γράψω. Οι άντρες, που μπορούν όταν θέλουν να γράψουν, να κλειστούν σε ένα δωμάτιο για μέρες με τις σκέψεις και τα βιβλία τους, δεν καταλαβαίνουν τι δυσκολίες πρέπει να ξεπεράσει μια γυναίκα για να γράψει κάτι της προκοπής.
10 Σεπτεμβρίου 1855
Αγαπημένη Σούζαν,
πώς θα ήθελα να είμαι ελεύθερη όπως εσύ. Αλλά δεν είμαι και, επιπλέον, πέρασα φοβερά βασανιστήρια την τελευταία φορά που έμεινα στου πατέρα μου. Δεν μπορώ να σου πω πόσο βαθειά χώθηκε στην ψυχή μου το μαχαίρι. Ποτέ δεν ένιωσα εντονότερα την ταπείνωση του φύλου μου. Και να σκεφτείς πως όλα αυτά που ενοχλούν βαθύτατα τον πατέρα μου σε μένα και νομίζει πως τον ντροπιάζουν επειδή είμαι γυναίκα, θα τον έκαναν δικαίως περήφανο αν ήμουν άντρας.
Η σκέψη αυτή με οδήγησε όμως να πάρω μια μανιασμένη απόφαση –θα μιλάω κάθε φορά που είμαι σίγουρη πως αυτό με τιμά. Αλλά η πίεση πάνω μου αυτή την στιγμή είναι αφόρητη. Ο Χένρι έχει συμμαχήσει με τους δικούς μου και θέλουν να μην ξαναγράψω ποτέ για το γυναικείο ζήτημα. Αλλά και θα γράψω και θα μιλήσω.
23 Δεκεμβρίου 1859
Αγαπημένη μου Σούζαν,
σε περιμένω εδώ και μία εβδομάδα. Την περασμένη Δευτέρα είχα πλύση, μαγείρεψα γαλοπούλα, έκανα μια πίτα, έστειλα τον μεγάλο μου στο σταθμό και φόρεσα καθαρές ποδιές στα μικρά, αλλά αλίμονο! Δεν ήρθες. Και θα μου είχε κάνει τόσο καλό να δω μια αγωνίστρια αυτήν την στιγμή.
Ο θάνατος του πατέρα μου, τόσοι άλλοι θάνατοι και μαρτύρια που συνέβησαν τον τελευταίο καιρό, όλα αυτά συνομωτούν για να με κάνουν να λυπάμαι περισσότερο παρά ποτέ την κακομοιριασμένη μου γυναικεία υπόσταση. Κάτι τέτοιες στιγμές, κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει το δικαίωμα να λειτουργεί όπως ακριβώς είναι ελεύθερος να πράξει ένας ώριμος άντρας. Όταν περάσω την πύλη της ουράνιας πολιτείας και ο καλός Πέτρος με ρωτήσει πού θέλω να πάω, θα του πω: «Οπουδήποτε, αρκεί να μην είμαι ούτε νέγρος ούτε γυναίκα. Δώσε μου, καλέ μου άγιε, την δόξα του λευκού άντρα, ώστε, είτε κάθομαι είτε στέκομαι, είτε σηκώνομαι είτε πέφτω, να μπορώ να απολαμβάνω την απεριόριστη ελευθερία». Καληνύχτα.
*Σούζαν Μπ. Άντονι (1820-1906), ηγετική μορφή του γυναικείου κινήματος. Καταδικάστηκε γιατί ψήφισε παράνομα το 1872. Αρνήθηκε να πληρώσει τη χρηματική ποινή, αλλά οι Αρχές δεν τόλμησαν να τη συλλάβουν. Η φράση της «Αποκλείεται να αποτύχουμε», αποτέλεσε σύνθημα του φεμινιστικού κινήματος του 1970.
*Η Ελίζαμπεθ Κάντι Στάντον (1815-1902) πρωτοδιατύπωσε το αίτημα για γυναικεία ψήφο στην πρώτη Συνέλευση για τα Δικαιώματα των Γυναικών (1848, Σενέκα Φωλς, ΝΥ). Mαζί με την Άντονι ηγήθηκαν της ριζοσπαστικότερης γυναικείας οργάνωσης του 19ου αιώνα και εξέδωσαν το περιοδικό Revolution (Επανάσταση), με motto: «Για τους άντρες, τα δικαιώματά τους και τίποτα περισσότερο. Για τις γυναίκες, τα δικαιώματά τους και τίποτα λιγότερο»
