Της Τίνας Στρίκου
Εκεχειρία στον πόλεμο στην Ουκρανία συνήφθη μετά από ολονύχτιες διαπραγματεύσεις στο Μινσκ της Λευκορωσίας στις 11 Φεβρουαρίου. Στις διαπραγματεύσεις συμμετείχαν, με αντιπροσωπείες ή τους επικεφαλής των χωρών, οι: Ρωσία με τον Πούτιν, Γερμανία με τη Μέρκελ, Γαλλία με τον Ολάντ, Ουκρανία με τον Ποροσένκο και η Λευκορωσία. Η εκεχειρία, της οποίας τα βασικά σημεία είναι η απομάκρυνση βαρέως οπλισμού και η σταδιακή μερική αποκέντρωση των εξεγερμένων περιοχών, θα έχει ισχύ από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου.
Ο προηγούμενος μήνας σημαδεύτηκε από σκληρές μάχες ανάμεσα στους αυτονομιστές και τις δυνάμεις του Κιέβου. Κυρίως όμως, όπως και σε όλη τη διάρκεια του πολέμου αυτού ο οποίος κρατάει πλέον ένα χρόνο, οι πολίτες στις αυτονομιστικές περιοχές έχουν πληγεί βαριά από επιθέσεις του ουκρανικού στρατού και παραστρατιωτικών ομάδων που συνδέονται μαζί του. Επιπλέον, τις τελευταίες μέρες, οι ΗΠΑ είχαν δηλώσει ότι επεξεργάζονταν πρόταση για σημαντικό πακέτο εξοπλισμού των δυνάμεων του Κιέβου. Ωστόσο, εμφανίστηκαν στις ΗΠΑ πολλές φωνές, άρθρα και δηλώσεις που απέτρεπαν από την πρόθεση εξοπλισμού των ουκρανικών δυνάμεων.
Πολλά σημεία της συμφωνίας δεν είναι γνωστά και αρκετά είναι θολά, όπως για παράδειγμα ποιος θα επιβλέπει την εκεχειρία. Οι όροι της αποκέντρωσης περιλαμβάνουν διοικητικά μέτρα, γλωσσική αυτοδιάθεση, πρωτοβουλίες για τη δυνατότητα στενότερης συνεργασίας των αυτονομιστικών περιοχών με τη Ρωσία, ακόμα και στρατιωτικές ομάδες για τη διατήρηση της ασφάλειας. Αυτοί οι όροι αυτονομίας ήταν καθοριστικοί για τη Ρωσία η οποία θεωρείται ότι θα πείσει τους αυτονομιστές να δεχτούν την εκεχειρία.
Η Άνγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ, από την άλλη, φαίνεται ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για το γεγονός ότι το αποκεντρωμένο καθεστώς θα συνδυάζεται με εφαρμογή των όρων εμπορίου και σύνδεσης του τραπεζικού συστήματος της Ε.Ε. που αφορούν την υπόλοιπη Ουκρανία. Επίσης μετά τη συμφωνία εκεχειρίας το ΔΝΤ προσέφερε «πακέτο διάσωσης» 40 δισ. δολάρια τα οποία θα δοθούν κυρίως με τη μορφή δανείων.
Και φυσικά δεν είναι σίγουρο ότι η εκεχειρία θα εφαρμοστεί. Ερώτημα παραμένει το πώς θα αντιδράσουν οι φιλορώσοι αυτονομιστές. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι, όμως, αν ο ουκρανικός στρατός θα τηρήσει τη συμφωνία. Από όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι τώρα δεν είναι σαφές ότι συμφωνήθηκε πως ο ουκρανικός στρατός θα απομακρυνθεί από περιοχές που έχει καταλάβει. Κυρίως, όμως, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν ελέγχει τις φασιστικές στρατιωτικές ομάδες μαζί με τις οποίες πολεμάει.
Η Συμφωνία Μινσκ 1, τον Σεπτέμβριο 2014, όριζε ότι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων θα γίνεται από την κεντρική κυβέρνηση, ενώ η παρούσα συμφωνία, Μινσκ 2, λέει το ίδιο αλλά προσθέτει ότι αυτό θα γίνει αφού θα έχουν εφαρμοστεί οι όροι της μερικής αυτονομίας. Σε καμία περίπτωση, όμως, η Συμφωνία αυτή δεν προβλέπει ομοσπονδιοποίηση ή πλήρη αυτονομία των εξεγερμένων περιοχών.
Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι στις 11 Φεβρουαρίου οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Ρωσίας συναντήθηκαν στη Μόσχα. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Σεργκέι Λαβρόβ ευχαρίστησε την Ελλάδα για την πρόσφατη άρνηση επέκτασης των κυρώσεων στη Ρωσία από την Ε.Ε. Επίσης συζήτησαν την ενεργοποίηση της διακυβερνητικής επιτροπής, πολιτιστικές πρωτοβουλίες, την ενεργειακή συνεργασία αλλά και την ανάγκη προστασίας των μειονοτήτων στην Ουκρανία ανάμεσά τους και η ελληνική μειονότητα που βρίσκεται κυρίως στη Μαριούπολη. Τέλος, ο Λαβρόβ είπε ότι η Ρωσία θα εξετάσει την περίπτωση οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, αν υπάρξει αντίστοιχο αίτημα.
Στα αποσπάσματα άρθρων που μπορείτε να βρείτε στον Δρόμο της Αριστεράς ο Ρότζερ Άνις αναφέρεται στο πλαίσιο μέσα στο οποίο συνήφθη η Συμφωνία και τι προηγήθηκε, ενώ ο Πίτερ Κένιγκ μιλάει για τα σοβαρά επίδικα που αφορούν την Ουκρανία και τη Ρωσία και συζητήθηκαν στη συνάντηση της Άνγκελα Μέρκελ με τον Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσινγκτον λίγο πριν τη Συμφωνία Μινσκ 2.
Τα βασικά σημεία της Συμφωνίας
Η εκεχειρία ξεκινάει τα μεσάνυχτα πριν από τις 15 Φεβρουαρίου.
Ο βαρύς οπλισμός αποσύρεται σε διάστημα δύο εβδομάδων από τις 17 Φεβρουαρίου.
Δίνεται αμνηστία στους φυλακισμένους για εχθροπραξίες.
Απομάκρυνση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και αφοπλισμός των παράνομων ομάδων.
Άρση του αποκλεισμού των αυτονομιστικών περιοχών.
Αποκεντρωμένη διοίκηση των εξεγερμένων περιοχών πριν από το τέλος του 2015.
Κρατικός ουκρανικός έλεγχος των συνόρων με τη Ρωσία πριν από το τέλος του 2015.
