Η Εθνική Επιτροπή της Γερουσίας των Ρεπουμπλικάνων έστειλε ένα λεπτομερή οδηγό 57 σελίδων στους υπεύθυνους για τις προεδρικές εκλογές με κεντρική γραμμή που συνοψίζεται στην εντολή «Επιτεθείτε στην Κίνα», η οποία περιλαμβάνει από την κατηγορία ότι οι Δημοκρατικοί είναι «μαλακοί» με τους Κινέζους μέχρι την επιβολή κυρώσεων στην Κίνα για το ζήτημα του κορωνοϊού (Politico, 25 Απριλίου 2020). Η σύγκρουση είναι στα προκαταρκτικά, αλλά κανένας δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί…
Εθελοτυφλία
«Δείτε τη διαφορά ανάμεσα στον Κινέζο και τον Αμερικάνο και θα τα καταλάβετε όλα», είπε ένας ηλικιωμένος άνθρωπος από ένα διπλανό τραπέζι, στο «Πανελλήνιον», ο οποίος παρακολουθούσε μια παρτίδα σκάκι και από σπόντα άκουγε αυτά που λέγαμε για την Κίνα. «Ο ένας είναι μορφωμένος, σοβαρός, συνετός και μένει σε ένα κανονικό σπίτι κι ο άλλος είναι αμόρφωτος, αλαζών, φιγουρατζής και ζει σε ένα χλιδάτο πύργο». Ίσως αυτά τα λόγια να συνόψιζαν λακωνικά κάτι που προσπαθούσα να πω με πολλά επιχειρήματα.
Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε που άρχισε να μπαίνει με φόρα η Κίνα στο παγκόσμιο προσκήνιο και ακόμα οι περισσότεροι αριστεροί στην Ευρώπη εξακολουθούν να αρνούνται πεισματικά να δουν αυτό που συμβαίνει σε όλες του τις διαστάσεις ως τροχιοδεικτικό στοιχείο της νέας πραγματικότητας. Και δεν αναφέρομαι σ’ αυτούς που επιμένουν ότι το κινέζικο φαινόμενο είναι φούσκα, ότι η οικονομία της Κίνας παράγει τοστιέρες που αναφλέγονται. Αναφέρομαι σ’ αυτούς που έχουν καλύτερη ενημέρωση, αλλά έχουν κλειδώσει τη σκέψη τους με τρόπο που τους εμποδίζει να δουν χωρίς παραμορφωτικά φίλτρα τι συμβαίνει και πώς ερμηνεύεται. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους αριστερούς. Αντανακλά την κυρίαρχη αντίληψη για τη νέα Κίνα και τη νέα παγκόσμια πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της Deutsche Welle, ο δημοσιογράφος Brent Goff ρώτησε τη συνάδελφό του Melinda Crane εάν το προστατευτικό υλικό που έστειλαν οι Κινέζοι στην Γερμανία για τον κορωνοϊό, μετά από συνεννόηση της Μέρκελ με τον Σι Τζινπίν, ήταν ελεγμένο και δεν ήταν ελαττωματικό! Η τοστιέρα, που λέγαμε;
Προκατάληψη
Οι αριστεροί έχουν βαρίδια από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Έχουν κατακρατήσει μία προκατάληψη κατά της Κίνας γνωρίζοντας –πέρα από τα επιφανειακά– ελάχιστα πράγματα για τη διαδρομή της στη σύγχρονη εποχή. Γι’ αυτούς υπήρχε μόνο η Σοβιετική Ένωση. Για όλα τα ισχυρά φιλοσοβιετικά κόμματα της Ευρώπης η Κίνα, από τη δεκαετία του 1960 που ασκούσε οξύτατη κριτική στη Σοβιετική Ένωση, κατατάχτηκε στη χωρία των αντιδραστικών δυνάμεων έξω από το σοσιαλιστικό μπλοκ. Έκτοτε, τα μέλη και οι επιρροές αυτών των κομμάτων έβλεπαν με απέχθεια την κινέζικη επανάσταση και ασχολούνταν μόνο αρνητικά με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Αλλά και τα λεγόμενα ευρωκομμουνιστικά κόμματα τα οποία σταδιακά απομακρύνονταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης και ενσωματώνονταν στο δυτικό αστικοδημοκρατικό σύστημα, είχαν αρνητική θέση απέναντι στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας. Αν τώρα, σ’ αυτές τις δύο «τάσεις» που είχαν την ίδια αφετηρία και συγγενή αντικινέζικο παρονομαστή, προσθέσει κανείς την τεράστια απογοήτευση των μελών, οπαδών και ψηφοφόρων των σοβιετο- και ευρω-κομμουνιστικών κομμάτων που εξαϋλώθηκαν μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μπορεί να αντιληφθεί ιστορικά τη ρίζα των σημερινών αντιλήψεων της κομμουνιστογενούς Αριστεράς σε σχέση με τη σύγχρονη Κίνα. Παραπλεύρως, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 αναπτύχθηκε και η αντίθεση εξ αιτίας της στροφής του ΚΚΚ στην οικονομία της αγοράς. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί εξ Αριστερών έχουν υιοθετήσει την οπτική των συντηρητικών σε σχέση με την κόντρα της Δύσης με την Κίνα.
Όλη σχεδόν η ευρωπαϊκή Αριστερά έχει ιστορικό αρνητικής προδιάθεσης απέναντι στην Κίνα και δεν το κρύβει. Κι αυτό ισχύει στο πολλαπλάσιο για τα κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας και τους «πράσινους». Κι αυτό δεν είναι παράδοξο αφού το επονομαζόμενο «κέντρο» ή «κεντροαριστερά» σε πολλά θέματα είναι δεξιότερα από τους δεξιούς. Σοσιαλδημοκράτες και πράσινοι υποστήριξαν όλους τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Μέση Ανατολή και την Αφρική ή κράτησαν ελαστική ουδετερότητα. Και επίσης, υιοθέτησαν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στην Ευρώπη, ακόμα και τα εξοντωτικά μνημόνια σε βάρος της Ελλάδας. Η λίστα των ανοσιουργημάτων τους είναι μεγάλη…
Σύγχυση
Η κλασική Δεξιά έχει επίσης μεγάλη σύγχυση και σοβαρό πρόβλημα σε σχέση με την Κίνα. Όπως και με τη Ρωσία. Και δεν αναφέρομαι στην αντικομμουνιστική τους προϊστορία. Αναφέρομαι στο μετακομμουνιστικό τους πρόβλημα το οποίο ξεκινάει από τη διάψευση όλων των προβλέψεων και προσδοκιών τους που γεννήθηκαν αναπάντεχα με τη διάλυση του σοσιαλιστικού μπλοκ πριν από 30 χρόνια. Τότε που όλη η Δεξιά, απανταχού, πανηγύριζε για την αυτοκαταστροφή του μεγάλου της αντίπαλου και θριαμβολογούσε για το τέλος της ιστορίας! Τότε που έπεσαν οι μυστικές υπηρεσίες και τα δυτικά ολιγοπώλια να λεηλατήσουν τον παρθένο και μοναδικό σε ποιότητα και ποσότητα πλούτο της αχανούς Ρωσίας με συνεργούς τα αποβράσματα τύπου Γιέλτσιν. Και παράλληλα όταν, με τα ανοίγματα που έκανε η υπό τον Τεν Σιάο Πιν μεταρρυθμιστική ηγεσία του ΚΚ Κίνας, εκδηλώθηκε η μεγάλη και ακόρεστη όρεξη των πολυεθνικών για τις big business που πρόσφερε η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου. Κι έτσι, έπεσαν οι δυτικοί στη μαρμελάδα, στα υπερκέρδη. Δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν μέσα στον ενθουσιασμό και την αλαζονεία τους να δουν τον κίνδυνο, την παγίδα που η ίδια η ιστορία τούς είχε στήσει.
Όταν άρχισαν να συνειδητοποιούν τι σήμαινε αυτή η αλλαγή, δεν μπορούσαν πλέον να αποτρέψουν τη δυσμενή για τη Δύση εξέλιξη. Όταν συνειδητοποιούσαν ότι είχαν μεν «νικήσει» τους κομμουνιστές, οι οποίοι δεν είχαν απειλήσει καθόλου τα οικονομικά συμφέροντά τους μετά την οριστικοποίηση των σφαιρών επιρροής, αλλά στη θέση των «κακών» έμπαιναν άλλοι οι οποίοι επρόκειτο πολύ σύντομα να τους κάνουν πολύ μεγάλη ζημιά, αδιανόητη στον καταμερισμό του Ψυχρού Πολέμου. Ότι οι νέες πολιτικές δυνάμεις των αναδυόμενων χωρών της Ανατολής θα κλόνιζαν την πρωτοκαθεδρία τους και θα περιόριζαν τον ζωτικό οικονομικό τους χώρο με μεθόδους και πρακτικές διαμετρικά διαφορετικές από την μέσα σε αιώνες διαμορφωμένη ιμπεριαλιστική τους κουλτούρα. Και ότι όπως τα έξυπνα πουλιά από τη μύτη πιάνονται, θα έφταναν στο σημείο να χρησιμεύσουν, αυτοί οι κοσμοκράτορες, σαν μοχλοί για την άνοδο και κυριαρχία των χωρών αυτών, των μετακομμουνιστικών, των ανταγωνιστών τους που διεισδύανε με πολύ προσεκτικά βήματα, χωρίς να προκαλούν, στα γήπεδά τους.
Κανένας στη Δύση δεν εξέτασε εξ αρχής σοβαρά την πιθανότητα η αλλαγή που προέκυψε από τη μεταστροφή των καθεστώτων της Σοβιετικής Ένωσης και της Κίνας προς την οικονομία της αγοράς να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια κυριαρχία των δυτικών μητροπόλεων. Κανένας πολιτικός, αναλυτής ή στρατιωτικός δεν διανοήθηκε εγκαίρως ότι η στροφή στον καπιταλισμό δύο πελώριων κρατών όχι μόνο νίκη δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί για τα δυτικά κράτη, αλλά ότι θα αποτελούσε την μεγαλύτερη γι’ αυτά απειλή στην ιστορία τους. Ότι ενώ πολύ εύκολα και ανώδυνα, με την κερδοφορία τους να καλπάζει ανεμπόδιστα, συνυπήρχαν με τις εσωστρεφείς σοσιαλιστικού προσανατολισμού χώρες, η συνύπαρξη με τις ίδιες χώρες αλλά με καπιταλιστικό προσανατολισμό θα τους προκαλούσε ανυπέρβλητα προβλήματα αφού δημιουργούνταν δύο αντίπαλοι γίγαντες που επί ίσοις όροις διεκδικούν κομμάτια από τη δική τους παγκόσμια πίτα.
Τύφλωση
Το βαθύ τους μίσος για το σοσιαλισμό, η αλαζονεία τους από το θρίαμβο επί του κομμουνισμού και η υποτίμηση της Ρωσίας και της Κίνας με έντονο φυλετικό υπόβαθρο, αλλά και η απληστία των κεφαλαιοκρατών να τρυγήσουν τον πλούτο αυτών των χωρών, δεν τους επέτρεψε να αντιληφθούν από νωρίς ότι συνέβαλαν άμεσα και έμμεσα στην ενδυνάμωση των νεοεισερχόμενων στην παγκόσμια αγορά και στην αποδυνάμωση και συρρίκνωση της δικής τους κυριαρχίας. Εν ολίγοις, μπορεί οι δυτικοί να κοκορεύονται ότι κατατρόπωσαν τους κομμουνιστές, αλλά τώρα πλέον έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι θα τη βρουν άσχημα από τους πρώην κομμουνιστές που μπήκαν ορεξάτοι και δυναμικοί ως ανταγωνιστές στο δικό τους χώρο, στην οικονομία της αγοράς, την οποία τόσο εκθειάζουν και παρουσιάζουν ως το μοναδικό δρόμο χωρίς άλλη εναλλακτική κατεύθυνση.
Από ιδεολογική τύφλωση, επί δεκαετίες δεν παραδέχτηκαν ότι το «σιδηρούν παραπέτασμα», όπως το αποκαλούσαν, ανάμεσα στα δύο μπλοκ, ήταν ευεργετικό για τα συμφέροντά τους επειδή δεν επέτρεπε στους ανατολικούς να υπεισέλθουν στα χωράφια των δυτικών. Και μέσα στην ευωχία τους δεν το κατάλαβαν ούτε κι όταν το «τείχος» κατέρρευσε με αποτέλεσμα να έρθουν αντιμέτωποι με δύο μεγάλες δυνάμεις τις οποίες έπρεπε πια να αντιμετωπίσουν σαν ίσος προς ίσο χωρίς φράκτες και αποκλεισμούς.
Ειδικά οι Κινέζοι, των οποίων η διοικητική δομή δεν έπασχε από τα εκφυλιστικά φαινόμενα της Σοβιετικής Ένωσης, διαχειρίστηκαν το ζήτημα με μεθοδικότητα και σωφροσύνη που μπορεί να έχει μόνο μια κοινωνία με πολιτισμικό βάθος πέντε χιλιάδων χρόνων. Μία κοινωνία η οποία τελικά κατέκτησε την πλήρη ανεξαρτησία και αυτογνωσία της μέσα στο καμίνι του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα πολεμώντας επί δεκαετίες Ρώσους, Άγγλους, Γάλλους, Πορτογάλους, Αμερικάνους, Ιάπωνες, Κινέζους εθνικιστές και κάθε άλλο επιδρομέα ή διεκδικητή. Μια κοινωνία η οποία υπό την ηγεσία του ΚΚΚ έχει χτίσει ένα κράτος χωρίς προηγούμενο σε μέγεθος, συγκρότηση, δυναμική, σχέδιο και πρωτοτυπία.
Οι Δυτικοί δελεασμένοι από το χαμηλό κόστος παραγωγής των προϊόντων και την τεράστια κινέζικη αγορά με απεριόριστες καταναλωτικές δυνατότητες, πιάστηκαν όπως οι μύγες στην ταινία με την κόλλα. Γλυκάθηκαν από τα κέρδη και πρόσφεραν στους Κινέζους αυτό που επειγόντως χρειάζονταν: κεφάλαια και, κυρίως, τεχνογνωσία. Αλλά και το βασικότερο απ’ όλα: ανοχή και χρόνο! Κερδοσκόπησαν οι δυτικοί με την Κίνα, αλλά έτσι δεν απέφυγαν την παγίδα. Εάν οι δυτικοί εγκέφαλοι είχαν υπολογίσει ότι θα εξαγόραζαν τους Κινέζους ή θα τους χειραγωγούσαν όπως έκαναν με τα διεφθαρμένα καθεστώτα στην Ουκρανία ή τη Ρουμανία, με καθυστέρηση κατάλαβαν ότι έπεσαν πολύ έξω. Κι ότι βοήθησαν τους Κινέζους να ξεπεράσουν τους δυτικούς και, μάλιστα, σε χρονικό διάστημα που ιστορικά θεωρείται ελάχιστο. Και πώς να αντιδράσουν τώρα που οι Κινέζοι έχουν γίνει ισχυροί και τρέχουν με χίλια; Και με δεδομένο ότι τεράστια οικονομικά συμφέροντα της Δύσης είναι εξαρτημένα από την Κίνα;
Με παραλλαγές και διαβαθμίσεις, Ευρωπαίοι, Αμερικάνοι και Καναδοί βρέθηκαν να κοιτούν απορημένοι, έως και πανικόβλητοι, την υπεραλματώδη πρόοδο της Κίνας.
Η σύγχυση και η ολιγωρία στη Δύση βόλεψε αφάνταστα την Κίνα. Λάου-λάου έκανε τη δουλειά της όσο οι άλλοι εθελοτυφλούντες την περιγελούσαν και την υποβάθμιζαν.
Χωρίς να ξέρουμε τι θα συμβεί στην επόμενη πράξη του έργου που βρίσκεται σε εξέλιξη, αυτό που είναι σήμερα διαπιστωμένο είναι ότι οι νικητές ηττώνται εξ αιτίας της ίδιας τους της νίκης!
Ειρήνη
Οι Κινέζοι δεν θέλουν πόλεμο, ούτε ο λαός ούτε η ηγεσία του. Το ίδιο και οι Ρώσοι. Οι πρώτοι τα πάνε μια χαρά και οι δεύτεροι όντας σε καλύτερη κατάσταση από τη δεκαετία του 1990 και έχοντας φρέσκια την ανάμνηση των 25 εκατομμυρίων νεκρών στον Β΄ ΠΠ, απεχθάνονται τον πόλεμο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα δύο μεγάλα κράτη δεν γίνονται άθελά τους αιτία για πόλεμο, αφού οι βασικοί τους ανταγωνιστές, οι ΗΠΑ, δεν τα πάνε καθόλου καλά με την ειρήνη, γιατί χάνουν έδαφος και απειλείται η κυριαρχία τους. Και οι Αμερικάνοι δεν ξέρουν ούτε έχουν τον τρόπο να συμπεριφερθούν διαφορετικά. Το αμερικάνικο σύστημα είναι πολεμικό, έτσι έχει οικοδομηθεί και παγιωθεί. Στερείται ολοσχερώς προσαρμοστικότητας και δεν μπορεί να ακολουθήσει τους νέους όρους ανταγωνισμού που τείνουν να επιβάλλουν οι Κινέζοι και οι Ρώσοι, ίσως και οι Γερμανοί. Οι κοσμοκράτορες πάσχουν από βαριάς μορφής σκλήρυνση που δεν επιδέχεται καν μερική θεραπεία. Ως εκ τούτου οι συνέπειες της ειρήνης επιδρούν αποσυνθετικά στις ΗΠΑ.
Αντιθέτως, οι Ρώσοι, με την εμπειρία, την πολιτική κουλτούρα και τη δομή που κληρονόμησαν από τα 70 χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, έχουν αφομοιωμένη και εμπεδωμένη την ειρηνική συνύπαρξη. Είναι θωρακισμένοι από κάθε άποψη για την ειρήνη. Έχουν ιστορική μνήμη, πυρηνική ισχύ, πολιτική σταθερότητα, αυτάρκεια πρώτων υλών, δεν έχουν εξωτερικό χρέος κ.λπ. Οι Κινέζοι με ομοιογενή και τεράστιο πληθυσμό, εδραιωμένη οικονομική βάση, ισχυρή πολιτική διοίκηση κ.λπ. είναι ακόμα περισσότερο εμποτισμένοι με την κουλτούρα της ειρηνικής συνύπαρξης. Η κινέζικη αυτοκρατορία δεν είχε επεκτατικές τάσεις και είχε την κουλτούρα της αυτάρκειας, επί χιλιετίες. Με την επικράτηση της επανάστασης το 1949, το ΚΚΚ επιδίωξε την μακροχρόνια ειρήνη για να μπορέσει να επανακαλλιεργήσει αυτή την αυτάρκεια με όρους σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.
Προκειμένου να εξασφαλίσει την ειρήνη στα σύνορά της, η Κίνα έπρεπε να διασφαλίσει την ειρήνη σε παγκόσμιο επίπεδο, γι’ αυτό, και όχι για να επιβάλλει το σοσιαλισμό παγκόσμια, πρωτοστάτησε από τη δεκαετία του 1950 στο Κίνημα των Αδεσμεύτων με πρωτεργάτες τον πρόεδρο Μάο και τον πρωθυπουργό Τσου Εν Λάι. Αλλά ενώ τότε τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα ήταν σε έξαρση, η νέα Κίνα ήταν ακόμα στα σπάργανα, φτωχή και υπανάπτυκτη σε σημείο που δεν μπορούσε να ανακόψει την αμερικανική ισχύ, παρ’ όλο που δεν ήταν λίγες οι επιτυχίες των λαών στον Τρίτο Κόσμο για ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση.
Πόλεμος
Σήμερα, που η ανεξαρτησία και η ειρήνη παραμένουν οι δύο βασικότερες προϋποθέσεις για την πρόοδο και την ευημερία, οι συσχετισμοί σε παγκόσμια κλίμακα φαίνεται ότι, βασανιστικά αλλά σταθερά, αλλάζουν.
Μάλιστα, επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι οι πολιτικές των μεγάλων δυνάμεων έχουν συνέχεια, η σημερινή πλατφόρμα του ΚΚΚ για το νέο δρόμο του μεταξιού με τη συνεργασία δεκάδων κρατών, και όχι με πολέμους και γενοκτονίες, προκύπτει ως αναβίωση με σύγχρονους όρους του Κινήματος των Αδεσμεύτων, εξ ου και η λυσσαλέα αντίδραση των ΗΠΑ για αυτό το σχέδιο με αποκλεισμούς, πραξικοπήματα και διαλύσεις ολόκληρων κρατών.
Η Κίνα και η Ρωσία επιμένουν στον ειρηνικό δρόμο επειδή αυτό τους συμφέρει. Αντιθέτως, οι δυτικοί που έκαναν δύο παγκόσμιους πολέμους με ασύλληπτη μανία καταστροφής, απέφυγαν μεν ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά εμπλέκονται σε δεκάδες αιματηρότατους και καταστροφικότατους τοπικούς πολέμους, από το Βιετνάμ μέχρι το Ιράκ, τη Λιβύη κ.λπ.
Η δε επίκληση της μη δημοκρατικής φύσης του καθεστώτος της Ρωσίας και της Κίνας από τους δυτικούς ως δικαιολογία της εχθρότητας είναι άκρως υποκριτική. Μισούν την Κίνα και τη Ρωσία γιατί δεν τις ελέγχουν και όχι γιατί δεν είναι δημοκρατικές. Οι δυτικοί εμπόδισαν με μεγάλη σκληρότητα κάθε προσπάθεια δημιουργίας δημοκρατικών καθεστώτων σε όλες ανεξαιρέτως τις 400 αποικίες τους. Και ανέκαθεν υποστηρίζουν και κρατούν στην εξουσία τα πιο φασιστικά και αυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο, από τις δικτατορίες στην Ευρώπη (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα), στη Λατινική Αμερική (Βραζιλία, Αργεντινή, Γουατεμάλα, Σαλβαδόρ, Χιλή με την ανατροπή του εκλεγμένου Αλιέντε κ.λπ.), στην Αφρική (Νότια Αφρική, Ροδεσία, Αλγερία, Σομαλία, Νιγηρία, Μάλι, Αίγυπτος κ.ά.), στην Ασία (Βιετνάμ, Κορέα, Ινδονησία, Ιράκ κ.λπ.) μέχρι το πιο αντιδραστικό, απολυταρχικό και δολοφονικό καθεστώς των Σαούντ στη Σαουδική Αραβία, το οποίο Αμερικάνοι, Γερμανοί, Άγγλοι κ.λπ. εξοπλίζουν με όλα τα στρατιωτικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Πολεμούν τον Κάστρο, τον Μαδούρο και τον Μοράλες όχι επειδή είναι λιγότερο δημοκράτες από τον Μπολσονάρο, τον Μόρσι και τον Σαλμάν, αλλά γιατί δεν είναι δικοί τους «δικτάτορες»!
Βέβαια, σήμερα, μια νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται με νέα πρότυπα, νέα συμφέροντα και νέες συμμαχίες. Τίποτα πλέον δεν είναι σταθερό και αμετάβλητο. Ήδη το δυτικό στρατόπεδο παρουσιάζει εμφανείς ρωγμές…
Το ανησυχητικό είναι ότι ο εμπεδωμένος αντιρωσισμός και αντικινεζισμός συνεχίζει να λειτουργεί διαβρωτικά στις δυτικές κοινωνίες, στην ελίτ και στη βάση, εμποδίζοντας την εκκόλαψη οργανωμένης και δυναμικής αντίδρασης όχι για την υπεράσπιση της Κίνας ή της Ρωσίας, αλλά για την ακύρωση κάθε υποχθόνιου σχεδίου που μπορεί να οδηγήσει σε ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο ολικής καταστροφής. Με δεδομένο ότι οι δυτικές μητροπόλεις για να κατοχυρώσουν τις ζώνες επιρροής το έχουν κάνει αυτό άλλες δύο φορές, το 1914-18 και το 1940-1945, αδιαφορώντας για τις συνέπειες τέτοιων μακελειών, οι πολίτες του κόσμου δεν πρέπει να μένουν απαθείς, ακόμα κι αν αυτό το σενάριο αποδειχτεί ατελέσφορο. Γιατί όπως έλεγαν οι παλιοί, φύλαγε τα ρούχα σου για να έχεις τα μισά…
