Πρόταση μομφής και βία στην ύπαιθρο
Του Ζοάο Πέντρο Στέντιλε *
Η υπερψήφιση της πρότασης μομφής κατά της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, που κρίνεται αυτήν την εβδομάδα, εκφράζει τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και την επιθυμία της να ανακτήσει τις απώλειες που υπέστη από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Πρόκειται για μια πτυχή της πάλης των τάξεων, που διεξάγεται στα γραφεία των πολιτικών, καθώς οι κατέχοντες την οικονομική εξουσία θέλουν να ανακτήσουν τα ποσοστά κέρδους που απολάμβαναν παλιότερα. Για να το καταφέρουν, έχουν ανάγκη να απαλλαγούν από τις κοινωνικές κατακτήσεις, να καταργήσουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, να ιδιωτικοποιήσουν την εταιρία ηλεκτρισμού κ.λπ. Με δυο λόγια, να εφαρμόσουν το νεοφιλελεύθερο σχέδιο.
Αυτό το σχέδιο των ελίτ εκπροσωπείται σήμερα από το κόμμα PMDB και θα μπορούσε να υλοποιηθεί από μια μελλοντική κυβέρνηση υπό τον Μισέου Τεμέρ (1). Γι’ αυτό «πυροβολούν» την πρόεδρο Ντίλμα. Κι αυτό είναι ένα κομβικό σημείο στοιχείο της πάλης των τάξεων, η οποία οξύνεται. Νομίζω ότι η κοινωνία κινητοποιήθηκε και κατήγγειλε ότι αυτό που συμβαίνει είναι μια πολιτική διαδικασία με ύποπτα κίνητρα, που δεν έχουν καμιά σχέση με τη συμπεριφορά της προέδρου Ντίλμα και της κυβέρνησής της. Η συνειδητοποίηση αυτού του γεγονότος σπρώχνει τους ανθρώπους να βγουν στο δρόμο και να αγωνιστούν για δημοκρατία – η οποία είναι ακριβώς αυτό που κρίνεται τούτη τη στιγμή.
Τα δύο πιθανά σενάρια
Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, η κυβέρνηση θα ηττηθεί στην κοινοβουλευτική επιτροπή αλλά θα κερδίσει στην ολομέλεια της βουλής (2). Κι αυτό επειδή αυτοί που προωθούν την πρόταση μομφής δεν κατάφεραν να αποδείξουν ότι η πρόεδρος διέπραξε οποιοδήποτε αδίκημα. Διαφορετικά θα έπρεπε να υποστούν πρόταση μομφής όλοι οι προηγούμενοι πρόεδροι, καθώς και οι 24 σημερινοί κυβερνήτες των πολιτειών, που εφαρμόζουν ακριβώς τις ίδιες λογιστικές πρακτικές.
Νομίζω ότι μετά τις ψηφοφορίες μονάχα δύο σενάρια είναι πιθανά. Εάν αποτύχει το πραξικόπημα, η πρόεδρος Ντίλμα θα βγει ενισχυμένη. Αλλά θα είναι πλέον υποχρεωμένη να ανασυγκροτήσει την κυβέρνηση πάνω σε διαφορετικές βάσεις, και να προωθήσει επιτέλους το πρόγραμμα βάσει του οποίου εκλέχθηκε τον Οκτώβριο του 2014. Ελπίζω ο Λούλα να είναι ο συντονιστής μιας τέτοιας διαδικασίας.
Εάν όμως επικρατήσει ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, θα έχουμε κυβερνητική κρίση με απρόβλεπτο τέλος. Διότι το 80% του πληθυσμού δεν αποδέχεται μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Τεμέρ και τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, ούτε ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα που θα φορτώσει με ακόμη περισσότερα προβλήματα το βραζιλιάνικο λαό. Άρα, εάν υπάρξει πραξικόπημα, θα βαθύνει η πολιτική κρίση και δεν θα υπάρξει σύντομα διέξοδος.
Ο ρόλος του Κινήματος Ακτημόνων (MST)
Την ίδια στιγμή, μακριά από το προεδρικό μέγαρο, η πάλη των τάξεων διεξάγεται με πυροβόλα όπλα. Στην Πολιτεία του Παρανά η συμμαχία των ολιγαρχών και της τοπικής κυβέρνησης δολοφόνησε δύο εργάτες γης την περασμένη Πέμπτη 7 Απριλίου – ακριβώς το μήνα που τιμάμε τα 20 χρόνια από τη σφαγή του Καραζάις (3). Αυτό που συνέβη στο Παρανά ήταν μια προβοκάτσια που οργανώθηκε από το Γραμματέα της πολιτειακής κυβέρνησης, ο οποίος έχει οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς με την εταιρεία που εκμεταλλεύεται τη δημόσια γη, και κατέληξε στη δολοφονία δύο εργατών γης. Η τραγωδία αυτή δείχνει πώς δρουν οι ελίτ όταν νιώθουν ατιμώρητες. Ήταν με τον ίδιο τρόπο που συνέβη, πριν 20 χρόνια, η σφαγή στο Καραζάις. Για να μην αναφερθούμε στις άλλες σφαγές στις πόλεις στη διάρκεια της προεδρίας του Καρντόζο (4), καθώς η τότε πολιτική και ιδεολογική νίκη του νεοφιλελευθερισμού έδινε σήμα στις πιο θηριώδεις ελίτ ότι μπορούν να δρουν δίχως το φόβο δίωξης.
Σε ό,τι μας αφορά, δεν θα δειλιάσουμε. Και ταυτόχρονα θα φροντίσουμε να μην πέσουμε στις προβοκάτσιες που στήνουν οι μεγαλογαιοκτήμονες. Ο ρόλος μας ως Κίνημα Ακτημόνων (MST) είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα για Αγροτική Μεταρρύθμιση. Θα συνεχίσουμε να καταλαμβάνουμε τα μεγάλα αγροκτήματα που σήμερα δεν παράγουν τίποτα. Θα συνεχίσουμε να καταλαμβάνουμε τα εδάφη πολιτικών, εταιριών και μεγαλογαιοκτημόνων που χρωστάνε στο Δημόσιο και δεν αποπληρώνουν τα χρέη τους στις κρατικές τράπεζες. Γνωρίζουμε ότι σ’ αυτήν την κατηγορία εμπίπτουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια στρέμματα σε όλες τις Πολιτείες της Βραζιλίας. Σε αυτά θα μπορούσαν να εγκατασταθούν και να τα καλλιεργούν 130.000 οικογένειες, δηλαδή αριθμός που αντιστοιχεί στους ακτήμονές μας σήμερα. Και η κυβέρνηση δεν θα χρειαστεί να ξοδέψει ούτε φράγκο για αποζημιώσεις.
Θα συνεχίσουμε λοιπόν τον αγώνα μας για μια λαϊκή Αγροτική Μεταρρύθμιση, καταλαμβάνοντας τις αδρανείς γαιοκτησίες και παράγοντας εκεί αγροτικά προϊόντα υγιεινά, χωρίς φυτοφάρμακα, που θα μπορούν να τρέφουν όλο τον πληθυσμό της χώρας μας. Και στις 17 Απριλίου θα κινητοποιηθούμε σε όλη τη Βραζιλία. Στο κάτω-κάτω, το λέει και ο νόμος, αφού η κυβέρνηση του Καρντόζο, ντροπιασμένη από τη σφαγή του 1996, όρισε τη 17η Απριλίου ως Εθνική Ημέρα Αγώνα για την Αγροτική Μεταρρύθμιση. Αυτή ήταν μια από τις τελευταίες αποφάσεις της. Το πραξικόπημα δεν θα πετύχει! Και θα επιβάλλουμε την Αγροτική Μεταρρύθμιση!
* Ο Ζοάο Πέντρο Στέντιλε είναι ο ιστορικός ηγέτης του βραζιλιάνικου Κινήματος Ακτημόνων (MST), ενός από τα ισχυρότερα κοινωνικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής. Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Brasil de Fato (www.brasildefato.com.br) στις 12 Απριλίου.
Σημειώσεις της Σύνταξης:
1 Στις 4 Απριλίου ο σημαντικότερος εταίρος του Κόμματος Εργατών, το «κεντρώο» κόμμα PMDB (του οποίου επικεφαλής ήταν, μέχρι την ίδια ημερομηνία, ο αντιπρόεδρος της Βραζιλίας Μισέου Τεμέρ, που έχει επίσης κατηγορηθεί για διαφθορά), αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό και προσχώρησε στην αντιπολίτευση.
2 Η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή υπερψήφισε στις 13 Απριλίου, όπως ανέμενε και ο Στέντιλε, την παραπομπή στην ολομέλεια της βουλής της πρότασης μομφής κατά της Ρούσεφ. Η ψηφοφορία στην ολομέλεια, που θα αποφασίσει εάν θα συζητηθεί ή όχι η πρόταση μομφής, θα πραγματοποιηθεί αύριο Κυριακή. Η μάχη είναι πλέον αμφίρροπη αφού, μετά το PMDB, αυτήν την εβδομάδα αποστάτησαν αιφνιδιαστικά από τον κυβερνητικό συνασπισμό και οι άλλοι δύο «κεντρώοι» εταίροι του Κόμματος Εργατών: το Προοδευτικό Κόμμα και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
3 Στις 17 Απριλίου 1996 η στρατιωτική αστυνομία δολοφόνησε στο Καραζάις 19 ακτήμονες εργάτες γης, μέλη του MST, στη διάρκεια διαδήλωσης ενάντια στην παρελκυστική τακτική της κυβέρνησης Καρντόζο, που καθυστερούσε την Αγροτική Μεταρρύθμιση.
4 Ο νεοφιλελεύθερος Φερνάντο Ενρίκε Καρντόζο ήταν πρόεδρος της Βραζιλίας από το 1995 ως το 2003. Η πολιτική του (που τελικά προκάλεσε και την ήττα του από τον Λούλα, τότε επικεφαλής του Κόμματος Εργατών) σημαδεύτηκε από το ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεων, τη λιτότητα και την κρατική και παρακρατική βία εναντίον των κινητοποιήσεων των εργατών και των ακτημόνων χωρικών.
