Σύνοδος Κορυφής Ε.Ε.-Λατινικής Αμερικής και παράλληλη Σύνοδος των Λαών
Ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες: Χρήστος Πραμαντιώτης
«Ένας εξαιρετικά πλούσιος διάλογος ανάμεσα στη δική μας Αμερική και τους λαούς της Ευρώπης διεξάγεται αυτές τις μέρες στις Βρυξέλλες»: Κάπως έτσι ξεκίνησε η συνέντευξη Τύπου που έδωσαν την Τετάρτη οι διοργανωτές της Συνόδου των Λαών, μιας πολυπληθούς εκδήλωσης με αντιπροσωπείες από δεκάδες χώρες του κόσμου που έλαβε χώρα στην καρδιά της Ευρώπης το διήμερο 10-11 Ιουνίου. Η Σύνοδος των Λαών οργανώθηκε ακριβώς τις ίδιες μέρες που, στην άλλη πλευρά της πόλης των Βρυξελλών, γινόταν η διεθνής συνάντηση των ηγετών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κοινότητας Κρατών της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής (CELAC).
Η επίσημη σύνοδος Ε.Ε.-CELAC είχε να συζητήσει διάφορα επίπεδα συνεργασίας μεταξύ των δύο μπλοκ, κι έτσι τα κοινωνικά κινήματα θεώρησαν ότι ταυτόχρονα έπρεπε να ακουστεί και η φωνή των λαών της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Η Σύνοδος των Λαών ήταν λοιπόν ακριβώς αυτό. Μια παράλληλη συνάντηση που ήθελε να «επηρεάσει» το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής, να δημιουργήσει με πολιτικούς όρους το έδαφος προκειμένου να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό και τον ιμπεριαλισμό.
Κοινός αγώνας
Η Σύνοδος των Λαών είχε… απ’ όλα. Συνάντηση διανοούμενων και βουλευτών από την Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική, συνάντηση των κοινωνικών κινημάτων της ALBA (Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Δικής μας Αμερικής), διαδήλωση στο κέντρο των Βρυξελλών. Επίσης, έκθεση φωτογραφίας για τα επιτεύγματα της ALBA, δράση αλληλεγγύης με τη Βενεζουέλα, σεμινάρια και στρογγυλά τραπέζια, θεματικές συνελεύσεις για ένα ευρύ πεδίο θεμάτων (από τις παρεμβάσεις και τις κυρώσεις που επιβάλλουν ΗΠΑ και ΝΑΤΟ μέχρι τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, την προστασία της Μητέρας Φύσης, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την παγκόσμια εξουσία των Μέσων Ενημέρωσης ως εργαλεία του ιμπεριαλισμού).
Το διήμερο έκλεισε με τον πιο… κατάλληλο τρόπο: τη συνάντηση των αντιπροσωπειών από τη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική και την Ευρώπη με ηγέτες κρατών από τις περιοχές αυτές (συνάντηση η οποία σφραγίστηκε από την ομιλία του προέδρου του Εκουαδόρ, Ραφαέλ Κορέα). Μια «ολομέλεια» που διακήρυξε με τον πιο βροντερό τρόπο ότι, σε μια στιγμή που ο κόσμος μαστίζεται από μια συνολική κρίση σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο, και ενώ το 1% του πλανήτη επιβάλλει τη θέληση και τα συμφέροντά του στο 99%, ταυτόχρονα φυσάει ένας αέρας αλλαγής σε πολλές μεριές του πλανήτη: οι λαοί αρχίζουν να διεκδικούν αυτό που τους ανήκει, ανιχνεύοντας εναλλακτικές απέναντι στη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση της κρίσης, και νιώθουν την ανάγκη να μοιραστούν εμπειρίες και να ενώσουν τις προσπάθειές τους σε έναν κοινό αγώνα.
Το πνεύμα αυτό εξάλλου απηχεί και η Διακήρυξη των Βρυξελλών, το ντοκουμέντο δηλαδή της Συνόδου των Λαών. Εκεί εκτίθεται με συνοπτικό τρόπο, μεταξύ άλλων, η αντίθεση στην πολιτική των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, η αλληλεγγύη στην Ελλάδα, η άρνηση ληστρικών διεθνών συμφωνιών όπως η ΤΤΙΡ, η καταγγελία για τη χειραγώγηση που επιχειρούν εφ’ όλης της ύλης τα διεθνή ΜΜΕ, καθώς και η απαίτηση σεβασμού της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας (τη Διακήρυξη των Βρυξελλών θα δημοσιεύσουμε στο επόμενο φύλλο του Δρόμου).
Κυριαρχία, ανεξαρτησία, δημοκρατία
Η εποχή των αλλαγών είναι εδώ. Αυτό είναι το κεντρικό νόημα που διαπερνά τη σκέψη όσων πήραν μέρος στη Σύνοδο των Λαών. Τούτο φάνηκε όχι μόνο στις κεντρικές τοποθετήσεις των αντιπροσωπειών, αλλά και στις επιμέρους συζητήσεις στα πολυάριθμα πάνελ, και πολύ περισσότερο στις καθημερινές επαφές των εκατοντάδων συμμετεχόντων στη Σύνοδο. Ιδιαίτερα έντονο ήταν επίσης το ενδιαφέρον που έδειχναν όλοι για το ελληνικό ζήτημα, αλλά και για την πολιτική αλλαγή που έγινε στη χώρα μας τον περασμένο Ιανουάριο.
«Εκφράζω την αλληλεγγύη μου σε κάθε λαό που καταπιέζεται είτε λόγω στρατιωτικής κατοχής είτε λόγω οικονομικής κατοχής μέσω χρέους», λέει χαρακτηριστικά στο Δρόμο η Λιλιάνια Μπογκόεβα Σεντλάρ, καθηγήτρια στο Τμήμα Δραματικών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. «Χαίρομαι γιατί βλέπω ότι οι Ευρωπαίοι μίλησαν αυτές τις μέρες σαν Λατινοαμερικάνοι» μας έλεγε επίσης αντιπρόσωπος, στο περιθώριο της Συνόδου των Λαών. Και κάποιος άλλος: «Είναι αναγκαίο να αγωνιστούμε για χώρες κυρίαρχες, ανεξάρτητες, δημοκρατικές». Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Λατινοαμερικάνοι αισθάνονται υπερήφανοι που στην περιοχή τους συμβαίνουν πολλά πειράματα μετάβασης, και δικαιωμένοι για το γεγονός ότι σήμερα η Ε.Ε. αναγκάζεται να συνομιλήσει με ένα δημιούργημα του Ούγκο Τσάβες, την CELAC.
Τελειώνουμε αυτήν την πρώτη ανταπόκριση με τη δήλωση του Φρανκλίν Κολούμπα, προέδρου της Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Ιθαγενών και Μαύρων Αγροτών από το Εκουαδόρ, η οποία συνδέεται με προβληματισμούς που εκδηλώνονται και στην Ελλάδα: «Προσπαθούμε να οικοδομήσουμε μια στρατηγική συμμαχία των κοινωνικών χώρων, που την ονομάζουμε Συμμαχία των Ιθαγενών του Εκουαδόρ: Μέσω αυτής της συμμαχίας θα ασκούμε με καλύτερο τρόπο πίεση στην κυβέρνηση, μιας και ο ρόλος μας δεν είναι να λέμε σε όλα ναι. Πιστεύουμε ότι το λαϊκό κίνημα είναι η πέμπτη εξουσία, και οφείλουμε να θυμίζουμε στον τωρινό και τον εκάστοτε πρόεδρο αυτό που αναφέρει ο αδερφός πρόεδρος Μοράλες, ότι χωρίς κοινωνικά κινήματα δεν μπορεί να μιλά κανείς για επανάσταση».
Πολύπλευρες δράσεις από τα κοινωνικά κινήματα
Στο πλαίσιο της Συνόδου των Λαών πραγματοποιήθηκε συνάντηση εκπροσώπων κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων (κινήματα γης, ιθαγενικά κινήματα, κινήματα για το νερό, κινήματα πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων) των 11 χωρών της ALBA και αλληλέγγυων οργανώσεων από όλη την Ευρώπη. Οι εκπρόσωποι των κινημάτων παρουσίασαν τις πολύπλευρες δράσεις στους τομείς που δραστηριοποιούνται και εξέφρασαν την ανάγκη για περισσότερη συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ τους, στην κατεύθυνση του κοινού αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον νεοφιλελευθερισμό, καθώς και της πολιτικής και πολιτισμικής σύγκλισης των λαών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Τέλος, τέθηκε κοινός στόχος να ενταθούν οι προσπάθειες για οριστική άρση του εμπάργκο στην Κούβα και να αποτραπούν οι κυρώσεις στη Βενεζουέλα.