Της Σταματίας Καλλιβωκά*
«Αυτός αυταρχικός; Αυτός στα νιάτα του δήλωνε αριστερός!»
Σηκώνω το βλέμμα και σταματώ για να σκεφτώ προτού γυρίσω την σελίδα.
Ε, και; Το «δηλώνω» από το «είμαι» απέχει όσο το «Θέλω να πάω στην Κίνα» από το «Παίρνω τα πόδια μου, ανεβαίνω στο αεροπλάνο και πάω στην Κίνα αυτοπροσώπως».
Αν δηλώνεις, έχεις την πρόθεση. Καλή ή κακή, άσε να το κρίνει η Ιστορία.
Διακατέχεσαι, λοιπόν, από όλη την καλή διάθεση να είσαι κάτι.
Και λες «εγώ τώρα είμαι αριστερός».
Φυσικά και το «αριστερά» ή το «δεξιά» δεν δηλώνουν μόνο σε ποιον δρόμο θα στρίψεις, αλλά και σε ποια πολιτική παράταξη. Είναι γεγονός πως όταν κλίνεις προς μια πολιτική κατεύθυνση, ενστερνίζεσαι κάποιες αρχές – και αν όχι συγκεκριμένες, τότε στο περίπου. Έτσι μπορείς να λες «είμαι περίπου δεξιός/περίπου αριστερός». Με τα χρόνια και την εμπειρία μπορεί πράγματι να γίνεις και κάτι από αυτά.
Ίσως και η ψήφος σου να καθορίζει, τελικά, προς τα πού στρίβεις. Αρκεί να ξέρεις γιατί ψηφίζεις.
Μπορείς και να ντύνεσαι ανάλογα. Αν θες να είσαι αριστερός με τα όλα σου, καταργείς την γραβάτα, ξεκουμπώνεις λίγο το πουκάμισο και αντί για τσάντα χειρός, χρησιμοποιείς σακίδιο. Η μεταφορά με μηχανή είναι προαιρετική. Και πάνω που ανακατεύεις λίγο το μαλλί, κι αγοράζεις και μια εφημερίδα αμφιβόλου παρατάξεως, έτσι για τα προσχήματα, εμφανίζεται μπροστά σου αυτός.
Αρχίζεις να χάνεις την ψυχραιμία σου. Του λες τι να κάνει. Δεν σε ακούει. Μα πώς είναι δυνατόν να μην ακούει εσένα, που είσαι αριστερός και τα ξέρεις όλα; Έπειτα, σκας και μία σφαλιάρα γιατί σου καταπάτησε τα δικαιώματα. Και μετά τον χαρακτηρίζεις ως «ξένο», ως «αλλόθρησκο» ως «άτομο με μεγάλο κεφάλι». Θα ήθελες να είχες την πατρίδα σου όλη δική σου. Και το παγκάκι. Και την εφημερίδα. Και το στυλ του αριστερού. Σού ανήκει.
Ο μεγαλύτερος δείκτης, ωστόσο, του προς τα πού έβγαλες φλας σε ιδεολογικό επίπεδο, είναι η ίδια σου η συμπεριφορά. Αλλάζουν οι εποχές, λες. Χάνεται η εμπιστοσύνη. Δεν έχεις άλλη υπομονή. Μεγαλώνεις. Κάποιος κάποτε είπε πως αριστεροί είναι οι νέοι. Μετά εσύ απλά δηλώνεις. Όμως, είσαι;
Θεωρητικά, αριστερός είσαι όταν υιοθετείς ορισμένες δημοκρατικές αρχές.
Και όταν δεν λες συνέχεια «είμαι δημοκρατικός», αλλά κάνεις δημοκρατικές κινήσεις και σκέψεις.
Αλλά να σού πω την αλήθεια μου δεν με νοιάζει αν είσαι αριστερός ή αν λες πως είσαι.
Σημασία έχει ο τρόπος που εκπέμπεις τις αρχές σου απέναντι σε θέματα όπως ο σεβασμός στον άνθρωπο, η αλληλοβοήθεια και συμπαράσταση, η διατήρηση της ψυχραιμίας και η αποβολή του εγωκεντρισμού.
Ή το πώς συμπεριφέρεσαι όταν δεν θα σε δει κανείς, δεν θα σε κρίνει κανείς, θα φύγουν τα προσχήματα και η εικόνα δεν θα έχει πια καμιά σημασία. Όταν θα κληθείς να σκεφτείς συνειδητά για καταστάσεις δύσκολες, όπου το προσωπικό όφελος μπορεί να περάσει σε δεύτερη μοίρα.
Δημοκρατικός, λοιπόν, είσαι όταν σε καθημερινή βάση, για καταστάσεις που προβάλλονται αλλά κυρίως για καταστάσεις που δεν φαίνονται στο ευρύ κοινό, μπορείς να καταλάβεις ποιο είναι το καλό για όλους. Ποιο είναι το δίκαιο, εντέλει.
Όταν έχεις όραμα να αλλάξεις τον κόσμο και δεν είσαι στον κόσμο σου, μπορείς να αρχίσεις να πιστεύεις πως έστριψες ελαφρώς προς τα αριστερά.
Και προσπάθησε να μην το διατυμπανίζεις.
Ο καθένας μας κάνει τον προσωπικό του αγώνα και ιδεολογίες γεννιούνται συνεχώς.
Αριστερές ιδεολογίες υπάρχουν μιλιούνια (όπως αντίστοιχα και δεξιές).
Υπερασπίσου, λοιπόν, τη δική σου. Εμπλούτισέ την ή αναίρεσέ την αν νιώσεις την ανάγκη.
Δεν με νοιάζει τι είσαι, αριστερός ή δεξιός. Άνθρωπος είσαι; Ανθρώπινα κάνεις τη διαφορά;
Και, αν θες οπωσδήποτε να δηλώσεις αριστερός, κάνε μου μια χάρη:
Αυτήν την εφημερίδα, ναι, αυτή που κρατάς. Άνοιξέ την και διάβασέ την. Και πάρε και δες και την αντίθετη άποψη. Και μετά χτίσε τη δική σου.
Συμφώνησε, διαφώνησε, μίλα και άκου.
Βγάλε πρώτα τις παρωπίδες και μετά το φλας… δηλωθέντα αριστερέ.
* Η Σταματία Καλλιβωκά είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, του Πανεπιστημίου Πατρών
