Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ διευρύνονται πλέον σε θέματα ευρύτερης οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Την ίδια στιγμή, το ουκρανικό κοινοβούλιο απέρριψε, σε πρώτη φάση, πρόταση της κυβέρνησης Ζελένσκι για νομιμοποίηση της παραμονής του στην προεδρία της χώρας. Ίσως ήταν μια τροχιοδεικτική βολή, εσωτερικών και εξωτερικών κύκλων, μετά την αρχική άρνηση Ζελένσκι να υπογράψει τη συμφωνία παράδοσης των ουκρανικών φυσικών πόρων (όσων βέβαια έχουν εναπομείνει) στις ΗΠΑ χωρίς εγγυήσεις για την αμερικάνικη μεταπολεμική στήριξη, πόσο μάλλον την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Ακολούθησε δεύτερη ψηφοφορία, «διορθωτική» της πρώτης, που επικύρωσε τη νομιμότητα της παραμονής Ζελένσκι ως προέδρου της ρημαγμένης χώρας, σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της επίσκεψης του «αναβαπτισμένου προέδρου» στην Ουάσιγκτον για την υπογραφή της απόλυτα αποικιοκρατικής συμφωνίας πλήρους παράδοσης των ουκρανικών φυσικών πόρων στις ΗΠΑ (αφού ο Τραμπ ζητά «αποπληρωμή» της Ουάσιγκτον για τη βοήθεια που αυτή παρείχε στο Κίεβο στα τρία χρόνια του πολέμου).
Ζούμε σε εποχές πρωτόγνωρες
Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε μια χώρα που σπρώχτηκε στον πόλεμο από τη Δυτική Συμμαχία, αφού πρώτα πραξικοπηματικά εκδιώχθηκε η νόμιμη κυβέρνησή της και αντικαταστάθηκε από μια συμμαχία ναζιστών με μαριονέτες δυτικών κέντρων. Στη χώρα αυτή κατευθύνθηκαν από τη Δύση εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε κεφάλαια, όπλα, «εθελοντές» και τεχνική στήριξη για να διεξάγει έναν πόλεμο –ως αντιπρόσωπος της Δύσης– με τη Ρωσία, θυσιάζοντας τον λαό της και χάνοντας πάνω από 20% των εδαφών της.
Και τώρα η ηττημένη αυτή χώρα καλείται να αποζημιώσει τον κύριο χορηγό της και υποκινητή του πολέμου, τις ΗΠΑ, με ό,τι έχει απομείνει από τον πλούτο της! Δίπλα στην Ουκρανία, το υπόλοιπο του λογαριασμού καλούνται να αποπληρώσουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και η Βρετανία, άμεσοι συνεργοί και συν-χορηγοί του τρίχρονου πολέμου. Αυτό το παράδοξο αποκαλείται από ορισμένους «θρίαμβος» του τρόπου που η Δύση ασκεί παγκόσμια πολιτική, ή και «αποφασιστική συμβολή» της νέας διοίκησης Τραμπ στην ειρήνη… Από τέτοια «παράδοξα», όμως, δεν μπορεί παρά να προέλθουν τα νέα αδιέξοδα και οι νέες συγκρούσεις του άμεσου μέλλοντος.
Νέα φάση, πρώτο θύμα η Ευρώπη
Στη νέα φάση των γεωπολιτικών συγκρούσεων που ανοίγεται, όσα άλλα συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας είναι ενδεικτικά μεν, πλημμελήματα δε. Παράδειγμα: η απόφαση της Γ.Σ. του ΟΗΕ να υιοθετήσει κατά πλειοψηφία (93 υπέρ, 18 κατά, 63 αποχές) ψήφισμα προέλευσης Ε.Ε. που ζητά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από την Ουκρανία και την αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας. Όμως αυτή τη φορά δεν καταψήφισαν μόνο η Ρωσία και οι σύμμαχοι της. Αρνητική ψήφο έδωσαν και το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, πλην βέβαια της Ε.Ε. Και ως «απόδειξη» του παγκόσμιου σεβασμού προς το Διεθνές Δίκαιο ακολούθησε νέα ψηφοφορία, στο Συμβούλιο Ασφαλείας αυτή τη φορά, που «διόρθωσε» την απόφαση της Γ.Σ. με την υιοθέτηση ψηφίσματος των ΗΠΑ υπέρ των λύσεων που προκρίνουν Ουάσιγκτον και Μόσχα για την Ουκρανία.
Τα σημερινά «παράδοξα», μεγάλα και μικρά, απαιτούν μια εξήγηση παρά την ασάφεια και τις αντιφάσεις που τα επικαλύπτουν την ώρα που πραγματοποιούνται κρίσιμες στροφές της νέας φάσης. Η υλική βάση της νέας φάσης δεν μπορεί παρά να αναζητηθεί στη σημαντική κρίση ηγεμονίας που συνοδεύει την οπισθοχώρηση της Δύσης και των ΗΠΑ. Κρίση ηγεμονίας η οποία συνοδεύεται από ένα τεράστιο σχίσμα-διχασμό που διαπερνά τα κέντρα ισχύος και την κοινωνία στο εσωτερικό των ΗΠΑ, και επεκτείνεται στις σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. Διότι οι ηγεσίες της τελευταίας συνεχίζουν να επενδύουν όλα τα χαρτιά τους στην υποστήριξη της πολιτικής Μπάιντεν σε όλους τους τομείς (ουκρανικό, ψηφιακός μετασχηματισμός, πράσινη ανάπτυξη).
Για τη διοίκηση Τραμπ, όμως, η κατίσχυση στο εσωτερικό μέτωπο κατά των όσων απαρτίζουν το μπλοκ των Δημοκρατικών (οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά κέντρα ισχύος) περνά και μέσα από τη συμπίεση-υποβάθμιση των Ευρωπαίων «εταίρων». Η αλλαγή δόγματος στις σχέσεις με τη Ρωσία, οι νέες προσεγγίσεις για τις εγγυήσεις της ευρωπαϊκής ασφάλειας μέσω ΝΑΤΟ, η ανάθεση του κόστους στήριξης της Ουκρανίας αποκλειστικά στην Ευρώπη και ο επαναπροσδιορισμός των οικονομικών σχέσεων ΗΠΑ-Ε.Ε. με την απειλή επιβολής δυσβάστακτων βαρών, αποτελούν εκφράσεις κοντέματος της Ε.Ε. και σημαντικής υποβάθμισης του ρόλου της στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα.
Αντίπαλος η Κίνα
Η απόπειρα Τραμπ για ανασύνταξη της αμερικάνικης ηγεμονίας στο κόσμο παίρνει υπόψη της –έστω με όρους επιχειρηματικούς– το νέο συσχετισμό δύναμης, με την ανάδειξη της Κίνας και του μπλοκ των BRICS σε κρίσιμο ρόλο. Επιχειρεί έτσι συνολικότερες διευθετήσεις με τη Ρωσία, ελπίζοντας ότι θα επιτύχει μια αποδυνάμωση των σχέσεων Ρωσίας-Κίνας, ή έστω μια καθυστέρηση της εμβάθυνσής τους. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ήταν αποκαλυπτικός σε δηλώσεις του στον ιστότοπο Breitbart News: «Δεν νομίζω ότι το να έχουμε την Κίνα και τη Ρωσία τη μία στο πλευρό της άλλης είναι καλό για την παγκόσμια σταθερότητα, διότι είναι και οι δύο πυρηνικές δυνάμεις. Πιστεύω ότι τώρα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τους Κινέζους, και αυτό, αν το σκεφτείς, δεν είναι καλό αποτέλεσμα».
Το ερώτημα βέβαια είναι αν η Ρωσία είναι έτοιμη να εμπιστευθεί για μια φορά τις ΗΠΑ, και να επιχειρήσει από την πλευρά της αλλαγές στη σχέση της με την Κίνα και με όσα τη συνδέουν με τις χώρες των BRICS.
