Μεγάλες ευθύνες των κρατικών και αυτοδιοικητικών αρχών στο πρόβλημα της ύδρευσης, πάντα με θύματα φτωχούς κι ανυπεράσπιστους πολίτες
Τριτοκοσμικές συνθήκες ύδρευσης επικρατούν για πολλές δεκαετίες στους συνοικισμούς Νικόπολης, Ανθοκήπων και Ευξεινούπολης, στον Δήμο Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης. Στις δεκαετίες ’70 και ’80 αλλά και αργότερα έως και το 2000, αναπτύχθηκαν στη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος αυθαίρετοι οικισμοί στους οποίους ο τότε Οργανισμός Ύδρευσης Θεσσαλονίκης (ΟΥΘ) δε νομιμοποιούνταν να υδροδοτήσει τα αυθαίρετα κτίσματα, ούτε να κατασκευάσει δίκτυο ύδρευσης σε περιοχές που δεν ήταν ενταγμένες στο σχέδιο πόλης.
Η ιδιωτική Εταιρία Β. Κεφαλίδης ανέπτυξε από τότε, μέσα σε ιδιωτικές εκτάσεις, ένα εκτεταμένο δίκτυο ύδρευσης, χρησιμοποιώντας νερό από δικές της γεωτρήσεις, υδροδοτώντας αυτούς τους οικισμούς αλλά και διάσπαρτες βιομηχανίες, βιοτεχνίες και άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες που είχαν αναπτυχθεί στα όρια των τότε δήμων Σταυρούπολης, Ευόσμου και Κορδελιού.
Η περιοχή της Νικόπολης και των Ανθοκήπων εντάχθηκαν στο Σχέδιο Πόλης στα μέσα του 1980, χωρίς να έχει διασφαλιστεί η κατασκευή βασικών δικτύων υποδομής, με αποτέλεσμα η Εταιρία Β. Κεφαλίδης να εξακολουθεί να υδροδοτεί τις περιοχές και μάλιστα με δίκτυα που πλέον ήταν κατασκευασμένα σε δημοτικές εκτάσεις (οδούς).
Οι ευθύνες των τότε δημάρχων, που βεβιασμένα και για λόγους εξυπηρέτησης πελατειακών και άλλων συμφερόντων πίεσαν για την ένταξη στο σχέδιο πόλης, χωρίς να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες υποδομές, είναι προφανείς. Συνέχιζαν και συνεχίζουν να ανέχονται το καθεστώς ΚΕΦΑΛΙΔΗ, ο οποίος χρησιμοποιεί για την ανάπτυξη του δικτύου εμπορίας του νερού δημοτικές ιδιοκτησίες.
Το 2005 υπήρξαν έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της Νικόπολης διότι οι αναλύσεις του νερού ήταν επιβαρυμένες από διάφορες πηγές με κυριότερη το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο χημικών ΔΙΑΝΑ, που ταλαιπωρεί ακόμα την περιοχή. Όσοι γνωρίζουν τις περιπέτειες της ΔΙΑΝΑ και τους αγώνες που δόθηκαν για την απομάκρυνση των χημικών, θα θυμούνται και την περιπέτεια των αποτελεσμάτων των αναλύσεων του νερού του κ. Κεφαλίδη που τη μια μέρα ήταν ακατάλληλο και την άλλη (με υπογραφές και διαβεβαιώσεις της Νομαρχίας και της Δημοτικής αρχής) ήταν κατάλληλες.
Κατόπιν των διαμαρτυριών των κατοίκων και την οικιστική υπερφόρτωση της περιοχής με πενταόροφες και εξαώροφες οικοδομές, αλλά και με εκ νέου ανεξέλεγκτη αυθαίρετη δόμηση στις γειτονικές περιοχές (Ευξεινούπολη) κυρίως από παλιννοστούντες από την πρώην Σοβιετική Ένωση, η ΕΥΑΘ με δική της πρωτοβουλία και χρήματα, ανέπτυξε μέσα στα όρια της εντός σχεδίου περιοχής, ένα δίκτυο παράλληλο με αυτό της Εταιρίας Κεφαλίδη, καλύπτοντας περίπου το 90% της εντός σχεδίου περιοχής.
Το παράδοξο είναι ότι ενώ η ΕΥΑΘ κάλεσε τους κατοίκους να συνδεθούν με το δίκτυο, συνάντησε σχεδόν μαζική απροθυμία. Ο λόγος της απροθυμίας κυρίως είναι οικονομικός γιατί το τιμολόγιο της Εταιρίας Κεφαλίδη είναι πιο φτηνό και δεν επιβαρύνεται με πάγια και τέλη αποχέτευσης. Και ενώ η δημοτική Αρχή είχε τους μηχανισμούς να υποχρεώσει τις νεοαναγειρόμενες οικοδομές να συνδεθούν με τα δίκτυα, δεν το έπραξε. Το αποτέλεσμα είναι ότι μέχρι σήμερα το καθεστώς ύδρευσης της Εταιρίας Κεφαλίδη ζει και βασιλεύει. Μιλάμε για περίπου 10.000 νοικοκυριά και 500 μικρές επιχειρήσεις.
Το θέμα ήρθε στην επικαιρότητα διότι η Εταιρία Κεφαλίδης ζήτησε, εκ νέου, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση για να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης, με τη σύμφωνη γνωμοδότηση του Δήμου Παύλου Μελά και της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, απέρριψε στις 7/5/2014 την έγκριση, με το αιτιολογικό ότι «το αποκλειστικό και ανεκχώρητο δικαίωμα ύδρευσης της περιοχής, ανήκει στην ΕΥΑΘ Α.Ε. και διότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και δεν είναι εμπορεύσιμο είδος». Η Εταιρία Κεφαλίδης έκανε αίτηση θεραπείας στο αρμόδιο ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο απέρριψε την προσφυγή στις 23/9/2014 και ακολούθως η εταιρία έκανε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η οποία εκκρεμεί.
Στην τύχη τους οι κάτοικοι
Στις 8/12/2015 με Απόφαση της η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, κ. Πατουλίδου, σε εκτέλεση της απορριπτικής απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αποφάσισε την παύση λειτουργίας των αντλιοστασίων του κ. Κεφαλίδη. Η Εταιρία Κεφαλίδης προσέφυγε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και στα Διοικητικά Δικαστήρια, για αναστολή εκτέλεσης της Απόφασης της κ. Πατουλίδου. Οι καταληκτικές ημερομηνίες έληγαν στις 16/5/2016, οπότε το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσ/νίκης έδωσε προσωρινή αναστολή μέχρι να κριθεί το θέμα από το Διοικητικό Δικαστήριο.
Οι κάτοικοι εξακολουθούν να είναι έρμαια του κ. Κεφαλίδη και της αδιαφορίας του δήμου. Να σημειωθεί ότι λόγω της ποιότητας του νερού δεν το χρησιμοποιούν ως πόσιμο.
Το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, αναδεικνύοντας τις μεγάλες ευθύνες των κρατικών και αυτοδιοικητικών αρχών και τις συνέπειες από την άναρχη οικιστική ανάπτυξη για εξυπηρέτηση συμφερόντων, πάντα με θύματα φτωχούς ανθρώπους. Στα δυτικά της Θεσσαλονίκης και ειδικά στη Νικόπολη, οι εργολάβοι «απορρόφησαν» την οικονομική κρατική ενίσχυση των παλιννοστούντων για οικιστική αποκατάσταση, κάνοντας οικιστικά και περιβαλλοντικά εγκλήματα, με τη συνέργεια των τοπικών αρχών.
Το θέμα πρέπει να επιλυθεί άμεσα και η ΕΥΑΘ Α.Ε. πρέπει να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της, διευκολύνοντας οικονομικά τους κατοίκους, προκειμένου να συνδεθούν με το δίκτυό της. Παράλληλα, οι δήμαρχοι, η περιφέρεια και η ΕΥΑΘ Α.Ε. πρέπει να αναζητήσουν τρόπους ώστε να δοθεί η δυνατότητα σύνδεσης με το δίκτυο της ΕΥΑΘ περιοχών που σήμερα δεν καλύπτονται.
Είναι αδιανόητο και πιθανά πρωτοφανές σε ευρωπαϊκή χώρα, μέσα στην καρδιά ενός πολεοδομικού συγκροτήματος, όπως η Θεσσαλονίκη, να υπάρχουν τέτοιες συνθήκες ύδρευσης και εμπορευματοποίηση του νερού.
νερουλάς
