του Βασίλη Σιώκη*
Περνώντας σε μια μετά-κόβιντ εποχή, η νέα πραγματικότητα ή η περιβόητη κανονικότητα συνοδεύεται από συνταρακτικές αλλαγές που πλέον δεν αχνοφαίνονται απλά στο πλάνο. Αλλαγές που έχουν ήδη ξεκινήσει, προγραμματισμένες να βρουν έδαφος στις πιθανά επερχόμενες κρίσεις (οικονομία, οικολογία, ενέργεια, γεωπολιτική), ακολουθώντας τα πρότυπα της απερχόμενης (ίσως προσωρινά) υγειονομικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, η καταστρατήγηση και ο ανελέητος βομβαρδισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οδηγεί σε μια πιο άνιση μάχη και ένα δυστοπικό μέλλον. Οι δικτατορικού τύπου «υποχρεωτικότητες» (βλέπε: εγκλεισμός, απαγόρευση κυκλοφορίας, εμβολιασμός κ.λπ.), που επιβλήθηκαν στο όνομα της υπεράσπισης της Υγείας, χωρίς καμία συζήτηση αλλά ούτε και ουσιαστική αντίδραση, σημαδεύουν την ελευθερία των ανθρώπων και ειδικότερα την ελευθερία σκέψης του νου.
Η εύκολη και αβίαστη προσαρμογή των ανθρώπων, δύο χρόνια πριν, μπροστά στην «μεγάλη» απειλή του ιού, αποτελεί τον ορίζοντα αυτής της νέας πραγματικότητας. Πρώτος στόχος δεν ήταν άλλος από την εξάπλωση διάχυτου και έντονου φόβου στην κοινωνία και στους ανθρώπους, οι οποίοι ανήμποροι στέκονταν μπροστά σε μια τηλεόραση, βλέποντας συνεχώς «αριθμούς» και ακούγοντας τρομογόνους επιστημονικούς όρους. Δεύτερος στόχος, η καταστολή των ατόμων, όντας και λειτουργώντας σαν μια μάζα, τα οποία έπρεπε να ακολουθούν αβίαστα, χωρίς αντίσταση, τους νέους κανόνες, όπως ένας υπολογιστής, για να συνεχίσουν να έχουν την ελευθερία τους, όπως τους υποσχέθηκαν. Μέσα σε όλη αυτή τη μάζα, μικρές ομάδες ανθρώπων που προσπαθούσαν και προσπαθούν να αντισταθούν, μεμονωμένα χωρίς πλάνο, με αποτέλεσμα να στοχοποιηθούν ως «απροσάρμοστοι» ή κοινώς «ψεκασμένοι». Τελικό αποτέλεσμα, λοιπόν, δεν θα μπορούσε παρά να είναι η δημιουργία επί της ουσίας ενός ομοιόμορφου χυλού κατασταλμένων-υπνωτισμένων πολιτών. Οδηγούμαστε, με μαθηματική ακρίβεια, μπροστά σε ένα τείχος φυλακής γεμάτο απόγνωση, κατάθλιψη και τελικά στην κατάργηση της ελευθερίας τους, ελευθερία στη ζωή, στο λόγο, στη σκέψη.
Ο θάνατος πλησιάζει, όσο σταματάς να ονειρεύεσαι. Η διατήρηση της δυνατότητας να ονειρευόμαστε είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, γιατί αυτό (που έρχεται) δεν είναι ζωή…
Σε αυτό το νέο διαμορφωμένο τοπίο, μια άτυπη μορφή «αντίδρασης» που εμφανίζεται ανερχόμενα τον τελευταίο χρόνο, τόσο εξ Δύσεως όσο και εξ Ανατολής, είναι η Μεγάλη Παραίτηση. Η Μεγάλη Παραίτηση, η ραγδαία αύξηση των παραιτήσεων εργαζομένων από τις διεκδικήσεις τους (κυρίως νέων ανθρώπων κάτω των σαράντα ετών), θα μπορούσε να αποτελέσει οιωνό της αποκαθήλωσης ή κατάργησης του ευρέως διαδομένου τα τελευταία χρόνια δυτικού μοντέλου ζωής. Η καταπάτηση της λαϊκής τάξης, και όχι μόνο, οδηγεί σε έντονες κοινωνικές ανισότητες, εργασιακή, ψυχολογική και τελικά οικονομική εξουθένωση και εξαθλίωση, ιδανικό έδαφος για την περαιτέρω αύξηση της πλουτοκρατίας.
Νέος ανίκατε μάχαν;
Μέσα σε αυτή τη διαμορφωμένα άνιση μάχη, η παραμελημένη νέα γενιά σε αυτό το περιβάλλον καταστολής το οποίο βίαια της επιβάλλεται, δείχνει να αισθάνεται έντονα την υπαρξιακή κρίση της ανθρώπινης υπόστασης. Μέσα στις ανασφάλειες, τις αδυναμίες και τις όποιες δεισιδαιμονίες της, έρχεται αντιμέτωπη με μια μεγάλη πρόκληση απέναντι στην τεχνολογικά επηρεαζόμενη βιολογική εξέλιξη. Ένας σύγχρονος Οδυσσέας με τους συντρόφους του απέναντι στις προκλήσεις της «εικονικής» Καλυψώς.
Μπορεί να έχουμε διασχίσει τις πρώτες εύκολες πίστες του υπό εξέλιξη παιχνιδιού με τρομερή ταχύτητα και επιτυχία, ωστόσο, το παιχνίδι ακόμη παίζεται και δεν έχει τελειώσει. Καθώς ο αγώνας προχωρά και δυσκολεύει, αναδύεται ολοένα και περισσότερο το ερώτημα: Μπορούν οι νέοι να αλλάξουν το διακύβευμα στις τρέχουσες εξελίξεις και στο σύγχρονο τρόπο ζωής ή θα επικρατήσει «μεγάλη παραίτηση» από την ίδια τη ζωή;
Μπορεί οι όροι και οι συνθήκες της αναμέτρησης να φαντάζουν δύσκολο να αναπροσαρμοστούν, αλλά ποια στρατηγική είναι κατάλληλη για να γυρίσει ο αγώνας; Οι νέοι μπορούν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο; Η οργή, ο θυμός, η αγανάκτηση σε συνδυασμό με την ανάγκη για ζωή, τα όνειρα και την φαντασία, σύμφυτα της νεότητας, μπορεί να αποτελέσουν το καλύτερο όπλο στη διατήρηση των θεωρητικά κατοχυρωμένων κεκτημένων; Όσο περισσότερο απειλείται η ανθρώπινη υπόσταση (όπως τη γνωρίζουμε σήμερα), όσο περισσότερο διεισδύει στην κοινωνία η Μεγάλη Επανεκκίνηση, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη για συσπείρωση, αγώνα, επανάσταση, δίνοντας τη «μπαγκέτα» στους νέους. Ο θάνατος πλησιάζει, όσο σταματάς να ονειρεύεσαι. Η διατήρηση της δυνατότητας να ονειρευόμαστε είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, γιατί αυτό (που έρχεται) δεν είναι ζωή…
* Ο Βασίλης Σιώκης είναι παιδοδοντίατρος, μέλος του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης
