Βουλευτές προσεκτικοί κι αμίλητοι – Ξεκινούν οι κινητοποιήσεις για τη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου – Γενική απεργία στις 4 Φεβρουαρίου
του Χρήστου Πραμαντιώτη
Γενική πρόβα αντιδράσεων αποτελεί η σημερινή κινητοποίηση που οργανώνουν τα συνδικάτα διαμαρτυρόμενα για την αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση του υπ. Εργασίας.
Πρωτοβάθμια σωματεία, ομοσπονδίες, αλλά και η ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ καλούν σήμερα στις 12μ. στην Ομόνοια και αντιστοίχως στην Πλ. Ελευθερίας στο Ηράκλειο Κρήτης. Συλλαλητήριο οργανώνεται, επίσης, σήμερα στη Θεσσαλονίκη (12μ., Άγαλμα Βενιζέλου). Είχε προηγηθεί σύσκεψη ομοσπονδιών και σωματείων που συγκάλεσε η ΑΔΕΔΥ την περασμένη Δευτέρα, όπου συζητήθηκαν κινητοποιήσεις «με όλες τις μορφές του αγώνα». Στο μεταξύ, συγκλήθηκε χθες το Γενικό Συμβούλιο της ΓΣΕΕ που αποφάσισε γενική απεργία για τις 4 Φεβρουαρίου. Κλάδοι αυτοαπασχολούμενων, επιστημόνων κ.λπ. έχουν μπει επίσης «στο χορό», σε κινητοποιήσεις για το Ασφαλιστικό έχουν ήδη προχωρήσει οι εργαζόμενοι σε ΝΑΤ και ΟΣΕ, ενώ και οι δικηγόροι θα συνεχίσουν την αποχή τους μέχρι τις 22 Ιανουαρίου.
Αντιπαράθεση με την κοινωνία
Τι συμβαίνει, λοιπόν; Ήρθε η στιγμή της αποφασιστικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση; Το Ασφαλιστικό θα είναι το πεδίο της πρώτης μεγάλης δοκιμασίας που θα υποστεί η κυβερνητική πλειοψηφία; Σε κάθε περίπτωση, οι σημερινές κινητοποιήσεις, όπως και οι επόμενες μέρες θα δείξουν πώς θα εξελιχθεί η αντιπαράθεση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με την κοινωνία, με ορίζοντα τις αρχές Φεβρουαρίου, οπότε και αναμένεται να φτάσει στην κοινοβουλευτική διαδικασία η τελική μορφή του νομοσχεδίου.
Μολονότι οι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι προσεκτικοί και δεν έχουν εκδηλώσει αντιδράσεις, είναι εν τούτοις φανερό ότι δυσκολεύονται να αποδεχτούν τις ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού και λίγοι είναι εκείνοι που έχουν βγει μπροστά για να κάνουν τη βρόμικη δουλειά και να υποστηρίξουν τις προτάσεις του υπουργού Εργασίας. Χαρακτηριστικό της δυσκολίας (και της… ασφαλιστικής ανασφάλειας) είναι ότι πλέον οι οργανώσεις, τα στελέχη και οι βουλευτές του κόμματος δεν ακολουθούν μέχρι στιγμής το προηγούμενο τροπάρι να καλούν σε όποιες απεργιακές συγκεντρώσεις οργάνωναν τα συνδικάτα επειδή δήθεν αυτές «βοηθούν την κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους». Όλοι συναισθάνονται ότι πλέον τα πράγματα δεν είναι για να παίζουν, σε ένα θέμα όπου οι προθέσεις της κυβέρνησης κλίνουν ξεκάθαρα προς την αποδιάρθρωση της κοινωνικής ασφάλισης, τη μείωση συντάξεων, τη λεηλασία όσων αποθεματικών έχουν απομείνει σε ασφαλιστικούς φορείς, την «ενοποίηση με ισοπέδωση» των Ταμείων, το (και διά του Ασφαλιστικού) ξεκλήρισμα του αγροτικού κόσμου. Ακόμη και οι ελάχιστες παραχωρήσεις που φάνηκε διατεθειμένος να κάνει ο κ. Κατρούγκαλος για το Ασφαλιστικό των αυτοαπασχολούμενων, δεν έχει ηρεμήσει κανέναν καθώς, για να δώσουμε ένα μόνο παράδειγμα, είναι κοινό μυστικό ότι ουδείς από τους «μπλοκάκηδες» έχει σοβαρές πιθανότητες να «κερδίσει» την παραχώρηση να πληρώνει ο εργοδότης του ασφαλιστικές εισφορές – ακόμη κι αν ο τελευταίος υποχρεωθεί να πληρώνει εργοδοτικές εισφορές, θα κάνει την αντίστοιχη περικοπή από την αμοιβή του αυτοαπασχολούμενου.
Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστούν μεγάλα αποθέματα χαμαιλεοντισμού για όποιον βουλευτή ή στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθήσει να υποστηρίξει αυτό το «νέας γεωμετρίας και αρχιτεκτονικής» πόνημα του υπουργού Εργασίας που το μόνο το οποίο εγγυάται είναι ένα επίδομα φτώχειας (αντί για σύνταξη) στην ηλικία των 67 και μάλιστα υπό προϋποθέσεις. Από εκεί και πέρα προβλέπονται: μια αναλογική σύνταξη που θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές (όσο φτάνουν) και που θα είναι πετσοκομμένη αναλόγως των χρόνων ανεργίας του ασφαλισμένου, ένα υπόλειμμα επικουρικής σύνταξης που θα ψαλιδίζεται ανάλογα με τα δημογραφικά δεδομένα και το προσδόκιμο επιβίωσης. Και, κατόπιν όλων αυτών, μια αποφασιστική στροφή προς την ιδιωτική ασφάλιση (για όσους μπορούν να την πληρώνουν).
2+1 περιορισμοί
Στην πραγματικότητα, όμως, ακόμη και οι παραπάνω προβλέψεις της υπουργικής πρότασης υπόκεινται σε 2+1 περιορισμούς.
Ο πρώτος είναι ότι δεν προβλέπεται τα επόμενα χρόνια να υπάρξει ουσιαστική βελτίωση στα ποσοστά της ανεργίας, της μαύρης εργασίας και των μισθών, άρα και των ασφαλιστικών εισφορών που εισρέουν στο σύστημα. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό να έχουμε έκρηξη της αδήλωτης εργασίας, καθώς (εκτός από τη δηλωμένη πρόθεση των εργοδοτών να αποφεύγουν τα «περιττά έξοδα» του μη-μισθολογικού κόστους) εκατοντάδες χιλιάδες νέοι εργαζόμενοι δεν πιστεύουν ότι θα καταφέρουν ποτέ να πάρουν σύνταξη, συνεπώς δεν καταλαβαίνουν το λόγο γιατί να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές. Επομένως, πολύ γρηγορότερα από ό,τι υπολογίζει η γεωμετρία Κατρούγκαλου, το ασφαλιστικό σύστημα ίσως φτάσει στην ανάγκη να… ξαναμεταρρυθμιστεί – επί τα χείρω ασφαλώς.
Ο δεύτερος και πιο άμεσος βεβαίως περιορισμός είναι το κουαρτέτο των δανειστών. Μπορεί επισήμως οι θεσμοί να μελετούν την πρόταση Κατρούγκαλου, όμως τα νέα από το… μέτωπο λένε ότι οι δανειστές ζητούν κι άλλο αίμα σε αυτή την εικονική διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης. Αν κρίνουμε, πάντως, από την προϊστορία των σχέσεων που αναπτύσσουν οι μνημονιακές κυβερνήσεις με τους δανειστές και τις απαιτήσεις τους, η εμπειρία δείχνει ότι ο ασφαλιστικός σφαγιασμός που προτείνει η κυβέρνηση ενδεχομένως να αποδειχτεί το καλό σενάριο μπροστά σε αυτό που θα έρθει για ψήφιση στη Βουλή ύστερα από την κατεργασία των θεσμών.
Υπάρχει όμως κι ένας ακόμη, τρίτος περιορισμός που μπορεί να βρει μπροστά της η κυβερνητική πρόταση. Πρόκειται για το λαϊκό παράγοντα που, μέχρι στιγμής, δεν δείχνει να έχει συνέλθει από την απογοήτευση και τη διάψευση που έσπειρε η μνημονιακή κωλοτούμπα του ΣΥΡΙΖΑ. Θα αποδειχτεί το Ασφαλιστικό η ευαίσθητη χορδή που θα ξεσηκώσει εργαζόμενους, άνεργους, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματίες; Ας περιμένουμε να το δούμε, έχοντας πάντως υπόψη ότι ένας ξεσηκωμός δεν θα σημάνει απλώς την ακύρωση μιας μεταρρύθμισης (σαν την εποχή Γιαννίτση, την οποία αρέσκονται αυτές τις μέρες να θυμούνται οι συνδικαλιστές) αλλά θα επιφέρει μεγάλες πολιτικές αναταράξεις.
