του Αθανάσιου Σαρόπουλου *
Η Συμφωνία των Πρεσπών παρέδωσε κατ’ ουσίαν και αμαχητί στους βόρειους γείτονές μας τον όρο «Μακεδονικός/ή/ό», όχι μόνο για την εθνικότητα, την γλώσσα και συνεπώς το λαό, αλλά και για καθετί που θα προέρχεται από το κράτος αυτό. Μεταξύ άλλων, άφησε σε αοριστία και το θέμα της εμπορικής ονομασίας, των εμπορικών σημάτων και της επωνυμίας των προϊόντων της Μακεδονικής Γης. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 1, παρ. 3, εδ. θ’, υπάρχει μόνο ένα ευχολόγιο για έναν «ειλικρινή, δομημένο και με καλή πίστη διάλογο» μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων και η αναφορά σε μια ακαθόριστη διμερή ομάδα ειδικών στο πλαίσιο της Ε.Ε. με συνεισφορά του ΟΗΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (ISO), η οποία θα δράσει επί τριετία (μέχρι το 2022), μετά το πέρας της οποίας θα εφαρμοσθούν τα αμοιβαίως συμφωνηθέντα στα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες.
ΩΣΤΟΣΟ, Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ αυτή είναι ήδη υπονομευμένη σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων από άλλα σημεία της ίδιας συμφωνίας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 3, εδ. ζ΄ της Συμφωνίας των Πρεσπών οι ιδιωτικές οντότητες της ΠΓΔΜ θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πάντα τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό» χωρίς τον επιθετικό προσδιορισμό «Βόρεια», ενώ δεν υπάρχει σε κανένα άρθρο της Συμφωνίας μία ανάλογη ρητή κατοχύρωση ότι οι ιδιωτικές οντότητες της Ελλάδας θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πάντα τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό».
Επιπροσθέτως, αδιανόητη και απόλυτα δυσμενής για τα ελληνικά συμφέροντα, είναι και η προβλεπόμενη στο άρθρο 1, παρ. 3, εδ. ε΄ της Συμφωνίας των Πρεσπών, χρήση για όλους τους σκοπούς (σήμανση προϊόντων, διαδίκτυο κ.α.) από την πΓΔΜ των παλαιών κωδικών χώρας ΜΚ και MKD (όπως είχαν ήδη καταχωρηθεί στον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης), εκτός από τις πινακίδες των αυτοκινήτων, για τα οποία και μόνο προβλέπονται οι νέοι κωδικοί ΝΜ (από τα αρχικά της νέας ονομασίας North Macedonia = Βόρεια Μακεδονία) και ΝΜΚ (λες και το πρόβλημα εντοπίζεται στο τι θα βλέπουν οι Έλληνες ως σήμανση στα αυτοκίνητα της πΓΔΜ όταν επισκέπτονται την Θεσσαλονίκη και την Χαλκιδική…).
Αυτή και μόνο η πρόβλεψη ακυρώνει την erga omnes χρήση του νέου ονόματος της κρατικής οντότητας της ΠΓΔΜ, πόσο μάλλον που στο άρθρο 1, παρ. 10 της Συμφωνίας των Πρεσπών προβλέπεται ότι σε όλα επίσημα έγγραφα της ΠΓΔΜ που προορίζονται για διεθνή χρήση, η αλλαγή του ονόματος θα γίνει εντός 5 ετών (εκ της οποίας ρύθμισης προέρχεται και η πρόσφατη κακόπιστη παραγγελία 240.000 φορμών-διαβατηρίων με την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» από την ΠΓΔΜ), ενώ η αλλαγή στα έγγραφα που προορίζονται για εσωτερική χρήση συνδέεται με την εξέλιξη της ενταξιακής διαδικασίας της ΠΓΔΜ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (μεταβατική περίοδος 5 ετών μετά το άνοιγμα του εκάστοτε συναφούς διαπραγματευτικού κεφαλαίου) με απροσδιόριστο χρονικό ορίζοντα.
Σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 3, εδ. ζ΄ της Συμφωνίας των Πρεσπών οι ιδιωτικές οντότητες της ΠΓΔΜ θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πάντα τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό» χωρίς τον επιθετικό προσδιορισμό «Βόρεια», ενώ δεν υπάρχει σε κανένα άρθρο της Συμφωνίας μία ανάλογη ρητή κατοχύρωση ότι οι ιδιωτικές οντότητες της Ελλάδας θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πάντα τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό»
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι μετά από μία πιθανή είσοδο της «Βόρειας Μακεδονίας» στην Ε.Ε., σύντομα θα ζητηθεί η αλλαγή της ονομασίας των Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης προϊόντων μας που περιέχουν τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό» (όπως είναι τα κρασιά και το τσίπουρο) ή στην καλύτερη περίπτωση η συμπερίληψη σε αυτών και των αντίστοιχων της ΠΓΔΜ, και φυσικά αναμένεται η έντονη και συντονισμένη επιθετικότητα των επιχειρήσεων της ΠΓΔΜ με κάθε ένδικο μέσο στα ελληνικά προϊόντα που, επίσης, φέρουν τους όρους «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό», ιδιαίτερα στην περίπτωση που δεν θα υπάρξει αμοιβαία συμφωνία στη προβλεπόμενη διμερή επιτροπή. Δεν μπορεί να αποκλεισθεί, ακόμη, ούτε το ενδεχόμενο η συναίνεση της «Βόρειας Μακεδονίας» μετά την ένταξη της στην Ε.Ε. για χρηματοδοτήσεις, προγράμματα κ.λπ. να περνάει μέσα από επώδυνες δεσμεύσεις της εκάστοτε Ελληνικής Κυβέρνησης, περί αναγνώρισης και παραχωρήσεων για «μακεδονική μειονότητα», πολιτιστικών ή εμπορικών θεμάτων κ.λπ. Το αποτέλεσμα όλων των αυτών των διεκδικήσεων, πέραν της οικονομικής εξάντλησης και της βλάβης των επιχειρήσεων μας, αναμένεται να είναι δυσμενές γιατί θα αντιπαρατίθεται ένα κράτος-μέλος με επίσημα κατοχυρωμένο τον όρο «Μακεδονία» στο όνομα του και στον καθομιλούμενο χαρακτηρισμό του και μια ελληνική γεωγραφική περιοχή.
ΜΙΑ ΓΡΑΜΜΗ ΑΜΥΝΑΣ για της ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες έμειναν ουσιαστικά απροστάτευτες από τη Συμφωνία των Πρεσπών, είναι η άμεση καταχώρηση των εμπορικών σημάτων τους στα αρμόδια διεθνή γραφεία, γεγονός που πέραν του πρόσθετου υψηλού κόστους υλοποίησής του, θα διασώσει πιθανώς τις υπάρχουσες εμπορικές ονομασίες με τον όρο «Μακεδονικός/ή/ό», αλλά δεν θα αποτρέψει τη ζημία της πιθανής δυσφήμησης και του αθέμιτου ανταγωνισμού από συναφή προϊόντα της πΓΔΜ με τον όρο «Μακεδονικός/ή/ό» που θα είναι κατώτερης ποιότητας, αλλά φθηνότερης τιμής λόγω του διαφορετικού νομίσματος και του υψηλού κόστους παραγωγής των ελληνικών, πιστοποιημένων και ασφαλών προϊόντων. Δυστυχώς, όμως, η άμεση οικονομική ζημία σε κάποιες εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις της Μακεδονίας όσο μεγάλη και αν είναι, δεν θα μπορεί να συγκριθεί με τη στρατηγική ήττα από τον αναμενόμενο σφετερισμό και την κλοπή του διεθνούς όρου-brand name «Μακεδονία» που αντανακλά τη Μακεδονική Ιστορία και Πολιτισμό και του οποίου η αξία είναι ανεκτίμητη.
* Ο Αθανάσιος Σαρόπουλος Αθανάσιος είναι γεωπόνος Dr. και πρόεδρος Δ.Ε. Περιφερειακού Παραρτήματος Κ. Μακεδονίας του ΓΕΩΤΕΕ
