Κανείς δεν ξέρει, κι ούτε πρόκειται να μάθει, ποιες ήταν οι εξοικονομήσεις και τα οφέλη από το προηγούμενο κύμα συγχωνεύσεων, επί Θ. Πάγκαλου.
Στο σωρό όλοι…
Σήμερα και για να δικαιολογηθεί η κατάργηση ή συγχώνευση του έργου τους με άλλο (συνήθως άσχετο) έργο, μια σειρά φορείς δυσφημούνται συστηματικά και κρίνονται άχρηστοι. Μέσα στο σωρό και τη μανία των καταργήσεων/συγχωνεύσεων θα βρει κανείς στις διάφορες λίστες που κυκλοφορούν φορείς, όπως το Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, το Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, ο Οργανισμός Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, αλλά και ο Οργανισμός Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης (το οποίο έχει… ανεγερθεί εδώ και χρόνια), η Διεθνής Ακαδημία Ελευθερίας, το Εθνικό Ίδρυμα Μελετών Θεόδωρος Κολοκοτρώνης «Ο Γέρος του Μοριά», το Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών Υψηλής Τεχνολογίας (που δεν λειτουργεί), η Εταιρία Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου (ομοίως δεν λειτουργεί).
Δίπλα σε φορείς που έχουν ρόλο, έργο και αρμοδιότητες, φιγουράρουν και πολλοί αμφίβολης χρησιμότητας, ακριβώς για να δυσφημιστούν όλοι μαζί. Είναι όμως από παλιά γνωστό ότι επειδή το πολιτικό σύστημα τρέφει τα παιδιά του, πολλοί φορείς φτιάχνονταν απλώς και μόνο για να βολεύουν «κολλητούς» τού εποπτεύοντος υπουργού που πειραματιζόταν με τις φιλοδοξίες του. Από την πλευρά του «κολλητού», πάλι, το να είσαι πρόεδρος ή διευθυντής ενός οργανισμού ήταν must, ακόμη κι αν δεν έχεις τίποτα σαφές να κάνεις. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων η διάσπαση HELEXPO – ΔΕΘ πριν λίγα χρόνια σε δυο οργανισμούς, που τώρα ξαναμπαίνουν στη λίστα για συγχώνευση.
…και στο βάθος η μπίζνα
Όλο αυτό το τοπίο ανέλαβε να… ξεκαθαρίσει κοινοπραξία ιδιωτικών εταιριών συμβούλων (Planet-Deloitte), που της ανατέθηκε το έργο να μελετήσει και να προτείνει τις συγχωνεύσεις/καταργήσεις φορέων του Δημοσίου. Στη μελέτη που παραδόθηκε προ τετραμήνου, η κοινοπραξία κινείται… εντός γραμμής.
Είναι χαρακτηριστικό ότι π.χ. προτείνει την κατάργηση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και του αντίστοιχου της Θεσσαλονίκης (που έχουν σημαντικές δραστηριότητες για τον περιβαλλοντικό, χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης) και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στο υπουργείο Περιβάλλοντος, στην καλύτερη περίπτωση σε ρόλο μιας «ξεχασμένης διεύθυνσης».
Είναι φανερό ότι παίρνει πόντους η τρέχουσα λογική του ξεπουλήματος και της ανεξέλεγκτης τσιμεντοποίησης των πάντων.
Με τα ίδια -προφανώς- μέτρα και σταθμά η κοινοπραξία των συμβούλων πρότεινε στη μελέτη της να συγχωνευθεί ο Οργανισμός του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Και επομένως να επεκταθεί και σε έναν ακόμη φορέα του Δημοσίου ο ιδιωτικός οργανισμός που εδώ και πολλά χρόνια έχει αναλάβει με κρατική υποστήριξη την εθνική εργολαβία του πολιτισμού.
Στην αυτή κατεύθυνση ήταν και η πρόταση της Planet-Deloitte να καταργηθεί το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, καθώς «στην αγορά ειδησεογραφικής ενημέρωσης δραστηριοποιείται σημαντικό πλήθος ιδιωτικών φορέων».
Το κράτος αποχωρεί διά της απαξίωσης
Τα ανωτέρω παραδείγματα είναι ενδεικτικά της κατεύθυνσης για πολλές από τις σήμερα δρομολογούμενες συγχωνεύσεις/καταργήσεις φορέων του Δημοσίου. Η εξοικονόμηση κόστους και το… νοικοκύρεμα είναι η προβαλλόμενη αιτία, όμως από τη λίστα των φορέων (213 νομικά πρόσωπα εν συνόλω) που ανακοίνωσε προχθές ο κ. Μανιτάκης φαίνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μιλάμε για υποβάθμιση της παρεχόμενης υπηρεσίας.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των 28 Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, που θα συγχωνευθούν σε 14. Πρόκειται για τους οργανισμούς που διαχειρίζονται εθνικά πάρκα, δρυμούς, φυσικούς οικότοπους κ.λπ., οι οποίοι δεν χρηματοδοτούνται από τον Προϋπολογισμό αλλά μόνο από ευρωπαϊκά προγράμματα, τα μέλη των Διοικήσεών τους προσφέρουν τις υπηρεσίες τους χωρίς αμοιβή, ενώ η συγχώνευση θα πλήξει σημαντικά την εποπτεία και παρακολούθηση των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών αρμοδιότητάς τους.
Αντίστοιχα, οι 63 εταιρίες προστασίας ανηλίκων, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που εποπτεύονται από το υπουργείο Δικαιοσύνης και λειτουργούν στην έδρα κάθε Πρωτοδικείου, θα συγχωνευτούν σε μία. Εφόσον, σύμφωνα με το νόμο, η συμμετοχή στο συμβούλιο μιας τέτοιας εταιρίας «είναι τιμητική και άμισθη», είναι αξιοπερίεργο το πώς θα εξοικονομηθεί χρήμα από τη συγχώνευση.
Την περαιτέρω εγκατάλειψη της έρευνας στις δυνάμεις της αγοράς υπαινίσσεται και η εξαγγελθείσα συγχώνευση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΝΠΙΔ) με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΝΠΔΔ).
Υποβάθμιση και απαξίωση μαρτυρούν, τέλος, οι συγχωνεύσεις των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας που από 39 θα ενοποιηθούν σε 13, αλλά και των 65 Κεφαλαίων Αποζημίωσης Φορτοεκφορτωτών (επαγγελματικά ταμεία που με εισφορές των εργαζομένων φορτοεκφορτωτών, τους δίνουν το εφάπαξ όταν βγουν στη σύνταξη), που θα συγχωνευθούν σε ένα ενιαίο φορέα. Ομοίως και η κατάργηση του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων, που ανελάμβανε εξειδικευμένα και μεγάλα έργα συντήρησης και ανάδειξης αρχαιολογικών μνημείων – τη δουλειά αυτή θα την κάνει πλέον κάποιος υπο-τομέας του υπουργείου Παιδείας…
Οι συγχωνεύσεις θέτουν σε επιφυλακή τους εργαζόμενους
Η περίπτωση της συγχώνευσης των Κεντρικών Αγορών Τροφίμων Αθήνας και Θεσσαλονίκης
Μπορεί η κυβέρνηση να διατυπώνει την υπόσχεση ότι με τις καταργήσεις/συγχωνεύσεις των οργανισμών του Δημοσίου δεν θα κινδυνεύσει κανένας εργαζόμενος, όμως αυτό μένει να αποδειχτεί. Είναι, πάντως, γεγονός ότι όσοι εργάζονται στους φορείς που βρίσκονται στο νέο κύμα συγχωνεύσεων, δεν κρύβουν το φόβο για τη δουλειά τους. Ακόμη κι αν δεν κριθούν «υπεράριθμοι», οι υποχρεωτικές μετατάξεις σε άλλους οργανισμούς είναι αρκετές για να τους δημιουργούν ανασφάλεια.
Η ανησυχία έβαλε σε επιφυλακή τους εργαζόμενους στη Λαχαναγορά-Κρεαταγορά του Ρέντη (ΟΚΑΑ Α.Ε.), και τους αντίστοιχους της Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ Α.Ε.), που μέσα στο επόμενο διάστημα θα συναντηθούν για να εξετάσουν τη νέα κατάσταση. Ο ΟΚΑΑ προέρχεται ήδη από μία συγχώνευση (με το φορέα που διαχειρίζεται τις ιχθυόσκαλες σε όλη τη χώρα – ΕΤΑΝΑΛ), εδώ και λίγους μήνες, και όπως λέει ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων του Οργανισμού, Σεραφείμ Ιωάννου, το σενάριο συγχώνευσης με την αγορά της Θεσσαλονίκης δεν είναι καινούργιο. Πρόσθετος λόγος ανησυχίας για τους περίπου 170 εργαζομένους και των δύο φορέων, είναι ότι υπόκεινται σε διαφορετικό κανονισμό, αλλά και το γεγονός ότι «δεν μπορείς διά μιάς να ενώνεις δύο οργανισμούς χωρίς να έχει προηγηθεί μια προεργασία», λέει ο κ. Ιωάννου, που συμπληρώνει: «Οι δύο οργανισμοί έχουν διαφορετικό τρόπο λειτουργίας, διαφορετική πολιτική μίσθωσης των καταστημάτων τους στους χονδρεμπόρους, ακόμη και διαφορετικές τιμές εισόδου των φορτίων εντός τους». Η βιάση οφείλεται, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, στο γεγονός ότι έπρεπε η νέα κυβέρνηση να δείξει στους Ευρωπαίους ότι προχωρά τις αλλαγές που εκείνοι έχουν απαιτήσει.
Στην πραγματικότητα, δημιουργείται ένας ενιαίος οργανισμός από τις εγκαταστάσεις του οποίου διακινούνται τα τρόφιμα σε όλη τη χώρα. Αν οι δύο οργανισμοί που δεν επιβαρύνουν, ούτως ή άλλως, τον κρατικό Προϋπολογισμό (ο ΟΚΑΑ έχει δώσει μάλιστα αρκετά εκατομμύρια ευρώ το τελευταίο 12μηνο στο κράτος και σε πιστωτές) έχουν μειωμένα έσοδα, αυτό συμβαίνει επειδή έχει πέσει δραστικά η κατανάλωση τροφίμων εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών.
Πάντως, εκείνο που ενδιαφέρει τους εργαζόμενους είναι «αφενός να διασφαλιστεί ο δημόσιος και κοινωφελής χαρακτήρας των δύο Αγορών, γιατί μιλάμε για τα τρόφιμα των κατοίκων αυτής της χώρας και αφετέρου να μη θιγούν οι εργαζόμενοι από τη συγχώνευση», όπως λέει ο Σεραφείμ Ιωάννου, που εκτιμά ότι δεν είναι χωρίς βάση το σενάριο «φτιάχνω έναν ενιαίο και δυνατό οργανισμό για να τον πουλήσω σε δεύτερο χρόνο».
