Ιωάννης Λάππας. Γεννήθηκε το 1929 και σπούδασε Θεολογία στην Αθήνα, προτεσταντική θεολογία στη Γαλλία (Στρασβούργο) και καθολική θεολογία στη Γερμανία (Μόναχο). Είναι Διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για τριάντα χρόνια στο Κολλέγιο Αθηνών ως θεολόγος καθηγητής. Συνεργάστηκε με την Εκκλησία της Αλβανίας από την επανίδρυσή της και υπήρξε πρόεδρος του Πατριαρχικού Ιδρύματος Εξωτερικής Ιεραποστολής Άπω Ανατολής. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Σύναξης – Διμηνιαίας Έκδοσης Σπουδής στην Ορθοδοξία.
Έφτασε στα 104 χρόνια ζωής αλλά πάντοτε η σκέψη του έμεινε ζωντανή. Όταν κάποιος άνθρωπος φθάνει σε αυτή την ηλικία και ξεπερνά τον έναν αιώνα παρουσίας πάνω στη Γη, δεν μπορείς να νιώθεις θλίψη.
Κι όμως…
Δεν γράφω σήμερα μια νεκρολογία, όπου είθισται να τονίζονται οι θετικές πλευρές της προσωπικότητας του θανόντος και να αποσιωπώνται οι αρνητικές.
Γράφω για να μοιραστώ μαζί σας τη διαφορετική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας και της σχολικής τάξης από έναν εμπνευσμένο εκπαιδευτικό.
Ήταν το μακρινό 1977 –αν δεν με απατά η μνήμη μου– όταν μπήκε πρώτη φορά στην τάξη στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Η μέχρι τότε εμπειρία από τους συναδέλφους του θεολόγους ήταν από αρνητική έως θλιβερή. Οι επιφυλάξεις μας εύλογες, αν και η φήμη του είχε προηγηθεί.
Και τι ήταν το πρώτο –σχεδόν– πράγμα που μας ζήτησε;
Να γράψουμε ο καθένας σε ένα χαρτί, ανώνυμα, αν πιστεύουμε στην ύπαρξη Θεού ή όχι!
Δεν μας ανακοίνωσε ποτέ τα αποτελέσματα του ιδιότυπου αυτού «δημοψηφίσματος».
Στη συνέχεια μας εξήγησε τον δικό του τρόπο εξέτασης που ήταν η… μη εξέταση!
Κάθε βδομάδα δυο από εμάς –βάσει καταλόγου– θα παρουσίαζαν το επόμενο κεφάλαιο του μαθήματος των Θρησκευτικών με τη δική του βοήθεια κι από εκεί θα έβγαινε ο βαθμός τους.
Αυτό θα έπαιρνε περίπου τη μισή από την ώρα του μαθήματος. Την υπόλοιπη ώρα θα γινόταν ελεύθερη συζήτηση πάνω σε θέματα που θα προτείναμε εμείς ή εκείνος.
Από βδομάδα σε βδομάδα ξεθαρρεύαμε και λέγαμε όλο και πιο ανοικτά τις απόψεις μας για ένα πλήθος θεμάτων.
Κονταροχτυπιόμασταν γερά με διαιτητή εκείνον. Το μόνο που ζητούσε ήταν να γίνεται αντιπαράθεση με επιχειρήματα κι όχι με τρόπο μειωτικό απέναντι σε όποιον διαφωνούσε μαζί μας.
Ήταν από τα πιο σημαντικά μαθήματα που πήρα. Να σέβομαι τις απόψεις του άλλου και να προτιμώ τον εποικοδομητικό διάλογο.
Παρέθετε με ηπιότητα και ηρεμία και τις δικές του απόψεις. Ακόμη κι όταν –επίτηδες– κάποιοι εμάς προσπαθούσαμε να προκαλέσουμε μια πιο έντονη αντίδρασή του. Νομίζω δεν το καταφέραμε ποτέ!
Ακόμη και τις πιο ακραίας αντιθρησκευτικές απόψεις τις αντιμετώπιζε μειλίχια. Ο έφηβος επαναστάτης μέσα μας έμενε έκπληκτος. Αλλιώς είχαμε μάθει να μας αντιμετωπίζουν οι ενήλικες του περιβάλλοντός μας.
Ποτέ δεν επικαλέστηκε το νεαρό της ηλικίας μας για να λοιδορήσει αυτό που υποστηρίζαμε.
Σκεφτείτε πως αυτά συνέβαιναν σχεδόν μισό αιώνα πριν!
Κι όταν η δική του πρωτοποριακή εκπαιδευτική λειτουργία –κι ας μη τη βάφτιζε έτσι– μου έρχεται στο μυαλό, αναλογίζομαι πόσο πίσω είμαστε σήμερα.
Θέλει βλέπετε γνώσεις, κότσια, ψυχή και ανοικτή καρδιά για να γίνεις ένας τέτοιος δάσκαλος.
Και δεν ήταν έτσι μόνο στη σχολική τάξη.
Έτυχε να έχω φιλική σχέση με τα παιδιά του και να δω πόσο ελεύθερα τα μεγάλωνε. Τι ποιότητας άνθρωποι ήταν και παρέμειναν μέχρι σήμερα.
Η ουσία της λέξης «προοδευτικός». Ναι. Αυτός ήταν ο Ιωάννης Λάππας.
Ο δάσκαλος που μένει στην ψυχή σου. Που τον αναθυμάσαι κάποιες φορές. Που μιλάς για εκείνον στα παιδιά και στους φίλους σου. Που σε σημαδεύει με τον πιο όμορφο τρόπο κι ας μην έφτασες εσύ στο δικό του ύψος.
Συνέχισε πάντα να προσφέρει όσο του επέτρεπαν οι σωματικές του δυνάμεις.
Και θυμάμαι πως τον είχαμε τριγυρίσει πολλά χρόνια αργότερα σε μια γιορτή για τα –πόσα;– χρόνια αποφοίτησής μας.
Είναι απίστευτο πως παρά τις διαφορές μας, όλοι οι τότε μαθητές, όταν μιλούσαμε ή μιλάμε για εκείνον πάντοτε ομονοούσαμε.
Τον έχουμε πάντα στην καρδιά μας.
Μακάρι να υπήρχαν πολλοί δάσκαλοι σαν κι εκείνον. Να τους άφηναν να λειτουργούν ελεύθερα.
Ο κόσμος μας θα ήταν διαφορετικός.
Υ.Γ.: Διάλεξα μια πρόσφατη φωτογραφία του που μοιάζει να μας εύχεται, υψώνοντας το ποτήρι του…
