Από τα Μέσα της χειραγώγησης στα Μέσα της εξαθλίωσης.
Της Ματίνας Παπαχριστούδη.
Της Ματίνας Παπαχριστούδη.
Τον τελευταίο χρόνο τα παραδοσιακά Μέσα βιώνουν μια τρομερή κρίση. Αναξιοπιστία περιεχομένου σε συνδυασμό με καθίζηση της οικονομικής τους θέσης. Οι ισχυροί εκδότες, ιδιοκτήτες, μεγάλο-καναλάρχες εμφανίζονται περίπου ως ικέτες έναντι των φίλων τους τραπεζιτών, με μοναδικό στόχο την επιβίωση τους και στην επόμενη φάση της εξέλιξης των Media. Το δίπολο αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την απάθεια, αδιαφορία του πολιτικού συστήματος να παρέμβει για να οριοθετήσει το νέο σύστημα διανομής μιντιακής εξουσίας. Είναι σαν να λέει: αφήστε τους, όσοι αντέξουν, όπως αντέξουν.
Απουσία μιας σοβαρής, δημοσιογραφικής αλλά και επιστημονικής ή καλλιτεχνικής αντίστασης για το περιεχόμενο των εφημερίδων, την είδηση, την ενημέρωση, το τηλεοπτικό πρόγραμμα, φαίνεται πολύ περισσότερο η γύμνια των ιδιοκτητών. Οι δε αναγνώστες, οι πολίτες, έχουν προ πολλού γυρίσει την πλάτη τους στον Τύπο και τα προβλήματά του. Οι εκδότες δείχνουν πως ουδόλως ενδιαφέρονται για την πληροφόρηση, για τις εφημερίδες τους, το περιεχόμενο. Καθόλου, επίσης, δεν ενδιαφέρονται για την παρεχόμενη ενημέρωσης στους πολίτες, έτσι ώστε να υποστηρίξουν πως υπηρετούν τη δημοκρατία (τους).
Σε αυτούς τους καιρούς το μόνο που υπάρχει, εξελίσσεται και δημιουργεί νέους κανόνες και φαινόμενα είναι η βίαιη αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι εκδότες έχουν αναθέσει στις διευθυντικές ομάδες και τους λογιστές των μαγαζιών τους την υλοποίηση του στόχου συρρίκνωσης του εργασιακού κόστους. Και η συρρίκνωση γίνεται στο δίπτυχο απολύσεις και μειώσεις μισθών. Κυρίως απολύονται οι δημοσιογράφοι που υψώνουν φωνή αντίστασης, οι αγωνιστές εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα ο φόβος των υπολοίπων να μετατρέπεται σε τρόμο. Και έτσι χειραγωγούνται πολύ ευκολότερα. Η επιβολή των ατομικών συμβάσεων είναι το δεύτερο βήμα. Σε ορισμένα Μέσα η πορεία μπορεί να είναι και αντίστροφη.
Γεγονός είναι ότι μέσα σε οκτώ μήνες οι ατομικές συμβάσεις επιβλήθηκαν στα μισά περίπου συγκροτήματα. Σκάι, Star, ΑΝΤ1, Έθνος-Ημερησία, Sport Day, Αττικές Εκδόσεις, Εκδόσεις Λυμπέρη, ΙΜΑΚΟ, Πρώτο Θέμα, Αγγελιοφόρος, Μακεδονία-Θεσσαλονίκη. Σε όλα τα παραπάνω συγκροτήματα και τα Μέσα τους η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας καταργήθηκε και οι εργασιακές σχέσεις καθορίζονται με ιδιωτικά συμφωνητικά. Και έπονται μετά βεβαιότητας, ίσως και από την ερχόμενη κιόλας εβδομάδα οι μειώσεις και ατομικές συμβάσεις στα Μέσα του ΔΟΛ. Κατά την πάγια τακτική του Σταύρου Ψυχάρη η επίθεση θα γίνει αρχικά στο Βήμα που αντιστέκεται περισσότερο για να προχωρήσει και στα υπόλοιπα Μέσα. Το παράδειγμα του ΑΝΤ1 όπου οι ατομικές συμβάσεις επιβλήθηκαν, χωρίς καν οι εργαζόμενοι να ζητήσουν συνδικαλιστική υποστήριξη (αντιθέτως πολλοί την απέτρεψαν) είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί. Απομένει να «σκάσει», όπως όλοι πια περιμένουν, η Ελευθεροτυπία αν και είναι η εφημερίδα με πολλές και διαφορετικές ιδιαιτερότητες. Όλοι, όμως, ανοιχτά μιλάνε για την εφαρμογή του «εργασιακού μνημονίου» με στόχο την επιβίωσή της.
Πίσω από το προσκήνιο των «μεγάλων» Μέσων, εκεί που εργάζεται η πλειονότητα των επαγγελματιών δημοσιογράφων με τους στοιχειώδεις κανόνες εργασιακής κάλυψης, λειτουργούν δεκάδες, εκατοντάδες μικρά Μέσα, εφημερίδες, κανάλια, ραδιόφωνα, sites. Σε αυτά έχει ήδη επιβληθεί ο εργασιακός μεσαίωνας. Μισθοί της τάξης από 800 (στην καλή περίπτωση) ευρώ μεικτά ώς και 300 ευρώ ή απλώς χωρίς κανένα απολύτως μισθό. Με εργασία δέκα και δώδεκα ώρες ημερησίως, χωρίς καμία ειδίκευση ή απαίτηση για δημοσιογραφική επάρκεια. Υπό αυτές τις συνθήκες το περιεχόμενο της ενημέρωσης βουλιάζει ολοένα και πιο γρήγορα στην πλήρη ανυποληψία και την απαξίωση.
Απουσία μιας σοβαρής, δημοσιογραφικής αλλά και επιστημονικής ή καλλιτεχνικής αντίστασης για το περιεχόμενο των εφημερίδων, την είδηση, την ενημέρωση, το τηλεοπτικό πρόγραμμα, φαίνεται πολύ περισσότερο η γύμνια των ιδιοκτητών. Οι δε αναγνώστες, οι πολίτες, έχουν προ πολλού γυρίσει την πλάτη τους στον Τύπο και τα προβλήματά του. Οι εκδότες δείχνουν πως ουδόλως ενδιαφέρονται για την πληροφόρηση, για τις εφημερίδες τους, το περιεχόμενο. Καθόλου, επίσης, δεν ενδιαφέρονται για την παρεχόμενη ενημέρωσης στους πολίτες, έτσι ώστε να υποστηρίξουν πως υπηρετούν τη δημοκρατία (τους).
Σε αυτούς τους καιρούς το μόνο που υπάρχει, εξελίσσεται και δημιουργεί νέους κανόνες και φαινόμενα είναι η βίαιη αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι εκδότες έχουν αναθέσει στις διευθυντικές ομάδες και τους λογιστές των μαγαζιών τους την υλοποίηση του στόχου συρρίκνωσης του εργασιακού κόστους. Και η συρρίκνωση γίνεται στο δίπτυχο απολύσεις και μειώσεις μισθών. Κυρίως απολύονται οι δημοσιογράφοι που υψώνουν φωνή αντίστασης, οι αγωνιστές εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα ο φόβος των υπολοίπων να μετατρέπεται σε τρόμο. Και έτσι χειραγωγούνται πολύ ευκολότερα. Η επιβολή των ατομικών συμβάσεων είναι το δεύτερο βήμα. Σε ορισμένα Μέσα η πορεία μπορεί να είναι και αντίστροφη.
Γεγονός είναι ότι μέσα σε οκτώ μήνες οι ατομικές συμβάσεις επιβλήθηκαν στα μισά περίπου συγκροτήματα. Σκάι, Star, ΑΝΤ1, Έθνος-Ημερησία, Sport Day, Αττικές Εκδόσεις, Εκδόσεις Λυμπέρη, ΙΜΑΚΟ, Πρώτο Θέμα, Αγγελιοφόρος, Μακεδονία-Θεσσαλονίκη. Σε όλα τα παραπάνω συγκροτήματα και τα Μέσα τους η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας καταργήθηκε και οι εργασιακές σχέσεις καθορίζονται με ιδιωτικά συμφωνητικά. Και έπονται μετά βεβαιότητας, ίσως και από την ερχόμενη κιόλας εβδομάδα οι μειώσεις και ατομικές συμβάσεις στα Μέσα του ΔΟΛ. Κατά την πάγια τακτική του Σταύρου Ψυχάρη η επίθεση θα γίνει αρχικά στο Βήμα που αντιστέκεται περισσότερο για να προχωρήσει και στα υπόλοιπα Μέσα. Το παράδειγμα του ΑΝΤ1 όπου οι ατομικές συμβάσεις επιβλήθηκαν, χωρίς καν οι εργαζόμενοι να ζητήσουν συνδικαλιστική υποστήριξη (αντιθέτως πολλοί την απέτρεψαν) είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί. Απομένει να «σκάσει», όπως όλοι πια περιμένουν, η Ελευθεροτυπία αν και είναι η εφημερίδα με πολλές και διαφορετικές ιδιαιτερότητες. Όλοι, όμως, ανοιχτά μιλάνε για την εφαρμογή του «εργασιακού μνημονίου» με στόχο την επιβίωσή της.
Πίσω από το προσκήνιο των «μεγάλων» Μέσων, εκεί που εργάζεται η πλειονότητα των επαγγελματιών δημοσιογράφων με τους στοιχειώδεις κανόνες εργασιακής κάλυψης, λειτουργούν δεκάδες, εκατοντάδες μικρά Μέσα, εφημερίδες, κανάλια, ραδιόφωνα, sites. Σε αυτά έχει ήδη επιβληθεί ο εργασιακός μεσαίωνας. Μισθοί της τάξης από 800 (στην καλή περίπτωση) ευρώ μεικτά ώς και 300 ευρώ ή απλώς χωρίς κανένα απολύτως μισθό. Με εργασία δέκα και δώδεκα ώρες ημερησίως, χωρίς καμία ειδίκευση ή απαίτηση για δημοσιογραφική επάρκεια. Υπό αυτές τις συνθήκες το περιεχόμενο της ενημέρωσης βουλιάζει ολοένα και πιο γρήγορα στην πλήρη ανυποληψία και την απαξίωση.
Σχόλια
