Ένα καινούργιο παιχνίδι έχει συνεπάρει εδώ και αρκετό καιρό τους χρήστες του Facebook: να αναρτούν καθημερινά, και μέσα σε χρονικό διάστημα δέκα ημερών, το εξώφυλλο από ένα διαφορετικό κάθε φορά βιβλίο –ένα βιβλίο το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πνευματική συγκρότηση του εκάστοτε χρήστη. Ως επί το πλείστον, το παιχνίδι έχει το χαρακτήρα ενός «ήπιου» ανταγωνισμού μεταξύ φίλων: δείξε μου το βιβλίο σου, να σου δείξω το δικό μου (έτσι ώστε να διαπιστώσουμε ποιος από τους δυο μας είναι ο πιο ψαγμένος). Δεν απουσιάζουν περιπτώσεις, ωστόσο, κατά τις οποίες συγκεκριμένοι χρήστες μπαίνουν στο παιχνίδι αυτοβούλως και απρόσκλητοι, απλώς και μόνο για να καταδηλώσουν τις βιβλιογραφικές τους προτιμήσεις. «Σκρολάροντας» έτσι για αρκετή ώρα στη σελίδα μου στο Facebook, έχω συχνά την αίσθηση ότι κάθομαι πάνω σε ένα ψηφιακό σύννεφο του Πνεύματος, ως άλλη Μαίρη Πόπινς.
Και τι δεν έχω δει όλες αυτές τις μέρες, σύντροφοι και αναγνώστες μου. Τι Καζαντζάκηδες, Ελύτες και Σεφέρηδες, τι Τόμας Μαν και Μιλάν Κούντερα, τι Τζαίημς Τζόυς και Μισέλ Φουκώ. Μόνο την Κριτική του Καθαρού Λόγου και τη Φαινομενολογία του Πνεύματος δεν είδα –αλλά δεν ανησυχώ: αν περιμένω λίγο ακόμα, είμαι σίγουρος ότι θα τις δω κι αυτές. Πολύ συχνά οι χρήστες εξομολογούνται τη «δυσκολία» τους να επιλέξουν, και επαναλαμβάνουν πόσο «υποκειμενικές» είναι οι προτιμήσεις τους. Κι εδώ που τα λέμε, έχουν δίκιο. Διότι, στ’ αλήθεια, τι μπορείς να ξεχωρίσεις από τον ωκεανό των σελίδων, μέσα στις οποίες έχεις διαπλεύσει μια ολόκληρη ζωή; Ποιον ή ποια συγγραφέα να πρωτοδιαλέξεις, από τις εκατοντάδες που έχουν συντροφεύσει τη νυχθημερινή σου μελέτη;
Η μεγάλη μου απορία είναι, βέβαια, για ποιο λόγο δεν έχω δει ποτέ κανέναν να διαβάζει κάποια από τα βιβλία που αναρτά στο Facebook, στην πραγματική ζωή: στο τραίνο, στις αίθουσες αναμονής, στις καφετέριες, στις παραλίες. Για ποιο λόγο το μόνο που βλέπω είναι όλοι και όλες να πληκτρολογούν αφιονισμένα, ή να παίζουν παιχνίδια στα κινητά τους. Και για ποιο λόγο, όταν το μάτι μου καταφέρει επιτέλους να εντοπίσει κάποιο έντυπο στο διπλανό τραπέζι ή στην παραδιπλανή ξαπλώστρα, αυτό θα είναι σχεδόν πάντοτε Jo Nesbo, Ρόζαμουντ Πίλτσερ, Χρησυίδα, Λένα, Κάλη, Εύα –ή αθλητική εφημερίδα. Ποιος ξέρει. Ίσως να έχω πέσει θύμα στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Ίσως να έχω κυριευθεί από κάποιο δαιμόνιο μισανθρωπίας και μεγαλαυχίας.
Ε, λοιπόν, ως εδώ. Αντιδρώ δυναμικά. Αλλάζω σελίδα. Και από αύριο, γίνομαι έντεχνος. Δεν ανέχομαι άλλο να υστερώ τόσο εκκωφαντικά έναντι των διαδικτυακών μου φίλων. Δεν μπορώ να υποφέρω άλλο το στουρνάρι που είμαι. Ξεκινώ διάβασμα αξιώσεων. Και με την πρώτη ευκαιρία, θα αναρτήσω κι εγώ στο Facebook τα δικά μου αγαπημένα βιβλία. Να σκάσετε όλοι από τη ζήλια σας. Κι εγώ, να πάρω το αίμα μου πίσω.
