– Είναι δυνατή μια διέξοδος από την καθολική κρίση; Ποια είναι η καθοριστική προϋπόθεση;
Η κρίση είναι πράγματι καθολική. Είναι πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική. Λόγω της ιδιότητάς μου θα ήθελα να τοποθετηθώ για την πολιτιστική κρίση. Άλλωστε, η σημερινή κρίση είναι κυρίως πολιτιστική.
Στην πατρίδα μας ο πολιτισμός, διαχρονικά, συνδέθηκε με την ελευθερία, τη Δημοκρατία, την πρόοδο και κυρίως με ένα λαό, ο οποίος αγωνιζόταν για την απελευθέρωσή του. Η τελευταία πνευματική και καλλιτεχνική άνθηση ξεκίνησε στον Μεσοπόλεμο, κορυφώθηκε κατά την περίοδο τη Κατοχής και έφτασε στο απόγειό της την δεκαετία του 1960 με κορυφαία στιγμή την πολιτιστική επανάσταση των «Λαμπράκηδων». Με τη χούντα άρχισε η παρακμή του πολιτισμού και αργότερα στη Μεταπολίτευση συνεχίστηκε για να φτάσει σήμερα στο «σημείο Μηδέν», από πλευράς κοινωνικής λειτουργίας και ακτινοβολίας. Η κοινωνία, με ευθύνη του πολιτικού συστήματος, δεν κοινωνεί πια τα μεγάλα έργα τέχνης αν και παραμένουν ζωντανά και επίκαιρα.
Ο πολιτισμός, βεβαίως, δεν περιορίζεται μόνο στην τέχνη, αλλά συμπεριλαμβάνει το σύνολο της κοινωνίας: Την συμπεριφορά της, το μορφωτικό της επίπεδο, το ήθος της, την υπευθυνότητα κάθε μέλους της , τον τρόπο λειτουργίας των μαζικών φορέων, του συνδικαλισμού, των κομμάτων κ.λπ. Ο πολιτισμός συμπεριλαμβάνει, ακόμα, εκείνες τις ιδέες και τις αρχές που δείχνουν την προοπτική μιας κοινωνίας.
Δυστυχώς, σε όλα τα παραπάνω βρισκόμαστε στη φάση της σήψης και της παρακμής εδώ και πολλά χρόνια.
Διέξοδος θα υπάρξει μόνον όταν δημιουργηθεί εκείνη η πολιτική και κοινωνική πρωτοπορία, η ικανή να εμφυσήσει ένα νέο απελευθερωτικό όραμα στο λαό. Καθοριστική προϋπόθεση είναι οι ενωμένες δημοκρατικές, προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις της κοινωνίας με στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε;
Στο «εμείς». Όταν θα ξαναβρούμε την αλληλεγγύη και τη συντροφικότητα. Όταν θα κατανοήσουμε ότι ο ατομικισμός μάς οδηγεί στο χάος. Όταν θα θέσουμε το αίτημα της επανίδρυσης της «πόλεως», επομένως και του πολιτισμού μας.
Η πρώτη επανάσταση που πρέπει να κάνουμε είναι «η επανάσταση των εννοιών». Αυτό που είχε πει ο Μίκης Θεοδωράκης, να ξαναβαφτίσουμε τις λέξεις «ελευθερία», «ανεξαρτησία», «δημοκρατία», «δικαιοσύνη», «έθνος», «Ελλάδα», «ελληνικότητα». Τις λέξεις «εθνική υπερηφάνεια» και «πατρίδα». Τις έννοιες «αλήθεια», «ειλικρίνεια», «τιμιότητα», «ευγένεια», «σεβασμός», «αλληλεγγύη», «φιλοξενία»…
Γιατί κατά τη γνώμη σας σιωπά η διανόηση στη χώρα μας;
Συμπεριλαμβάνω και τους καλλιτέχνες. Η συντριπτική πλειοψηφία των διανοουμένων και των καλλιτεχνών σιωπούν είτε γιατί έχουν εξαρτήσεις είτε επειδή υπηρετούν το σύστημα. Είναι τεράστιες οι ευθύνες των διανοούμενων για τη σημερινή πολιτιστική κρίση γιατί επέτρεψαν (όσοι δεν συμμετείχαν) τον βανδαλισμό των προαναφερόμενων εννοιών και την ενοχοποίησή τους στη συνείδηση του λαού και της νεολαίας. Με τραγικό και επικίνδυνο αποτέλεσμα να καπηλεύονται, τόσο οι κυβερνώντες που ξεπουλάνε καθημερινά την Ελλάδα, όσο και οι εθνικιστές, αλλά και οι νεοναζιστικές οργανώσεις τις έννοιες «εθνική ανεξαρτησία», «πατριωτισμός», «έθνος».
Βεβαίως, υπάρχουν κι εκείνοι που μιλάνε και αγωνίζονται, αλλά φιμώνονται από τα συστημικά ΜΜΕ. Ανάμεσα στους λογοκριμένους ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Γιώργος Κασιμάτης. Έχουν ήδη καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ελάχιστοι τις γνωρίζουν (και από την Αριστερά) γιατί και οι δύο φιμώνονται από το σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ, συστημικών και προοδευτικών.
Η Αναστασία Βούλγαρη είναι συγγραφέας.
