Καλή Λαμπρή. Έτσι, Λαμπρή την έλεγε ο λαός μας την Ανάσταση, τη μέρα που συμβόλιζε τη νίκη πάνω στο Θάνατο. Χρησιμοποιούσε δηλαδή, ίσως χωρίς να το γνωρίζει, μια αρχαιοελληνική λέξη για να αντιπαραβάλει αυτήν την ξεχωριστή μέρα με το Σκοτάδι που μαύριζε τις ζωές των απλών, φτωχών ανθρώπων τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου. Στη διάρκεια όλων των περιπετειών και των μαρτυρίων των κατοίκων αυτής της γωνιάς της γης, η μέρα του Πάσχα ήταν πάντα ξεχωριστή, ελπιδοφόρα. Συνοδευόταν εδώ και αιώνες από το κόκκινο αυγό, ένα από τα λίγα αγαθά που υπήρχε και στις πιο φτωχικές οικογένειες, συμβολίζοντας ήδη από τα χρόνια της αρχαιότητας τη Ζωή – βαμμένο κόκκινο μονάχα τις πασχαλινές μέρες, για να δείχνει γιορτινό και ταυτόχρονα να ξορκίζει το κακό.
Μαζί και το τσουρέκι, που παλιά το ονόμαζαν λαμπρόψωμο ή λαμπροκουλούρα, και θεωρούσαν ότι φέρνει ευλογία στο σπιτικό. Και φυσικά το κερί για την εκκλησία, κίτρινο τη Μεγάλη Βδομάδα και λευκό τη νύχτα της Ανάστασης – η λαμπάδα, που σήμερα στα παιχνιδάδικα και στα σούπερ μάρκετ αποτελεί πρόσχημα για την αγορά αυτοκινήτων του Σούπερμαν και αξεσουάρ της Μπάρμπι ή όποιας άλλης φιγούρας γίνεται κάθε χρόνο της μόδας. Το σουβλιστό αρνί, αντίθετα, ήταν μάλλον πολυτέλεια μέχρι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια. Και δυστυχώς, ιδίως στα αστικά κέντρα, τα τελευταία χρόνια, πολύ περισσότερο φέτος, ξαναγίνεται πολυτέλεια για πολλούς ανθρώπους…
Αλλά, μέρες που είναι, ας οπλιστούμε με το πνεύμα της Λαμπρής: η Σταύρωση εγκυμονεί την Ανάσταση, όπως έλεγε κι ο Κωστής Μοσκώφ. Ας χρησιμοποιήσουμε λοιπόν αυτές τις στιγμές σαν ευκαιρία να καταδυθούμε στην ιστορία αυτής της γιορτής στον τόπο μας, μέσα από τα ποιήματα και τα πεζά κείμενα σημαντικών Ελλήνων διανοητών και μελετητών. Θα θυμηθούμε –ή θα ανακαλύψουμε, ανάλογα με τη γενιά μας– πόσο η Λαμπρή είναι δεμένη με την ιστορία μας, με την ανάγκη μας να γιορτάσουμε την αναγέννηση όχι μόνο της φύσης αλλά και της ελπίδας.
