της Μαρίας Δεναξά – Devallée*
Το υπαρξιακό πρόβλημα της Ελλάδας τον αιώνα που διανύουμε συνδέεται άρρηκτα με τη σύγχρονη ιστορία της χώρας, αλλά και τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή οντότητα, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες κλυδωνίζεται από αλλεπάλληλες και ενδεχομένως σκοπίμως μη επιλύσιμες τεχνητές –σε ορισμένες περιπτώσεις– κρίσεις. Οικονομική, μεταναστευτική προσφυγική τραπεζική, ενεργειακή, επισιτιστική και άλλες.
ΤΟ ΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟ μοντέλο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση και εντάχθηκαν στους κόλπους της οι ευρωπαϊκές χώρες, χρονολογείται από το 1950. Στηρίχθηκε πάνω στο τρίπτυχο που οραματίστηκε ο Ζαν Μονέ: Ειρήνη, Ομοσπονδοποίηση και Κοινή Αγορά, το οποίο κατέρρευσε μπροστά στην πραγματικότητα του 21ου αιώνα. Η Ειρήνη δεν αποτελεί πλέον επαρκή κινητήρια δύναμη για να ενισχύσει την κοινή δράση. Η ομοσπονδιακή προοπτική διαβρώθηκε από την έλλειψη πολιτικού οράματος. Το Brexit ήταν μια από τις συνέπειες του. Η κοινή αγορά έγινε ο φορέας μιας καταστροφικής και άνισης παγκοσμιοποίησης.
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με το έλλειμμα ακέραιων ηγεσιών, ξεκάθαρων ιδεολογιών και οράματος για την πορεία της Ελλάδας και κατά συνέπεια των πολιτών της σε διεθνές, ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο, οδήγησαν στην αποδυνάμωση της χώρας και επιδείνωσαν περαιτέρω το υπαρξιακό της πρόβλημα καθιστώντας την να ακροβατεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, στο χείλος του γκρεμού.
Η διαχείριση της μεγάλης οικονομικής κρίσης το 2008, έγινε με σχεδόν αυτοσχέδιο τρόπο από την ευρωπαϊκή και ελληνική ηγεσία. Με βίαιες λύσεις και με την αρχή του «όποιος πληρώνει, αποφασίζει», προδόθηκε το ευρωπαϊκό πνεύμα συνεργασίας και η εμπιστοσύνη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση μεγάλης μερίδας του ελληνικού λαού, που είδε την αγοραστική του δύναμη να εξανεμίζεται υπό το βάρος αλλεπάλληλων φόρων, τα εργασιακά του κεκτημένα να διαγράφονται από το χάρτη παράλληλα με τις ασθενικές κοινωνικές παροχές και το βιοτικό του επίπεδο να υποβαθμίζεται διαρκώς, μέσα σε ένα περιβάλλον ολοένα και πιο μεγάλων ανισοτήτων που με το πέρασμα των χρόνων, όχι μόνο καλλιεργούνται αλλά κι ενισχύονται.
ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ της γενικής αποσύνθεσης, συμβάλλουν οι οφθαλμοφανείς πλέον εξωτερικές παρεμβάσεις στη διακυβέρνηση της χώρας, που σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση της τέταρτης εξουσίας και της δικαιοσύνης, επιτρέπουν την παραβίαση των αξιακών θεμελίων των δημοκρατικών θεσμών. Παρομοίως κι οι άτολμες και απαξιωμένες πια πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες μπροστά στις αμέτρητες προκλήσεις και τα προβλήματα των πολιτών, αντικατέστησαν την πολιτική με την πολιτική επικοινωνία, που σε αρκετές περιπτώσεις διανθίζεται σκοπίμως με αποπροσανατολιστικά fake news, τα οποία υπογραμμίζουν ακόμη περισσότερο την ανελευθερία που έχει επιβληθεί στον Τύπο. Την ίδια ώρα, η χώρα σαν εγκαταλελειμμένη, παρακολουθεί την κατάρρευση των σχολείων της, των νοσοκομείων της, την έκρηξη των τιμών, την εξάπλωση μιας αδικαιολόγητης εγκληματικότητας, τις αλυσιδωτές συνέπειες της στεγαστικής κρίσης, τις επιπτώσεις της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης που εκτρέφουν τον ακροδεξιό εθνολαϊκισμό, Σ αυτά προστίθενται η ατιμωρησία ειδεχθή εγκλημάτων, όπως η τραγωδία στα Τέμπη ή η συγκάλυψή τους: υπόθεση Μίχου, Λιγνάδη, Γεωργιάδη. Γεγονότα που γίνονται ανεκτά από την αλαζονεία και τον καιροσκοπισμό κυβερνώντων που αντλούν την ισχύ τους από την αστυνομοκρατία, τη δικαστική και μιντιακή εξουσία που τους προστατεύουν.
ΟΛΕΣ ΟΙ παραπάνω διαπιστώσεις είναι γνωστές. Ωστόσο είναι μερικές από τις σοβαρές αιτίες που βαθαίνουν καθημερινά το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η Ελλάδα και κάνουν περισσότερο από ποτέ πιο επιτακτική την ανάγκη μιας νέας πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και αξιακής αρχιτεκτονικής που θα ανακόψει την ανησυχητική διαδικασία της αυτοκαταστροφής. Το σκιάχτρο της δήθεν δημοκρατίας, που ενισχύει τη συλλογική δυσπιστία, το αίσθημα της αποστέρησης, το φόβο της κατάρρευσης και τη γενική δυσαρέσκεια το οποίο γιγαντώθηκε τα τελευταία πέτρινα χρόνια, θα πρέπει να εξαϋλωθεί. Οι καιροί που έρχονται προμηνύονται πολύ πιο δύσκολοι από ό,τι έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα ο τόπος μας. Οι γεωπολιτικές αλλαγές και προθέσεις έχουν ήδη προαναγγελθεί. Απαιτείται επαγρύπνηση, αλληλεγγύη, ομόνοια, ανθρωπιά και πάνω απ’ όλα κριτική σκέψη που οδηγεί σε σωστές επιλογές, με προτεραιότητες τον κοινωνικό κατευνασμό, την κοινωνική δικαιοσύνη , την κοινωνική πρόνοια και μέριμνα, τη σωστή λειτουργία των δημοκρατικών αντανακλαστικών της κάθε εξουσίας με αμερόληπτο και ανεπηρέαστο τρόπο, αλλά και την ανάκτηση του ελέγχου και της κυριαρχίας της χώρας, από δημοκρατικές έντιμες δυνάμεις, που δεν θα ελέγχονται και δεν θα έχουν ως σπόνσορες μεγαλοσυμφέροντα ή αμφιβόλου προθέσεων ενώσεις και οργανισμούς.
Διαφορετικά το πρόβλημα θα εξακολουθεί να είναι επιδεινούμενα υπαρξιακό.
* Η Μαρία Δεναξά είναι δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια στο Παρίσι για ελληνικά ΜΜΕ
