Η κοινωνική δυσαρέσκεια οδήγησε σε «φιλορωσική» στροφή των ψηφοφόρων
Οι προεδρικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν πριν μία εβδομάδα σε Βουλγαρία και Μολδαβία είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία πολιτικής κρίσης, με παραίτηση της κυβέρνησης στην πρώτη περίπτωση και περαιτέρω ένταση μιας πολύμηνης πολιτικής κρίσης στη δεύτερη. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν νικητές δυνάμεις που έχουν καταγραφεί ως φιλικά προσκείμενες στη Ρωσία, σε αντίθεση με τις υπάρχουσες κυβερνήσεις, που έχουν σαφή προσανατολισμό πολιτικής ταύτισης με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
Στη Μολδαβία, μια χώρα 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων σφηνωμένη ανάμεσα σε Ρουμανία και Ουκρανία, ο πρόεδρος εκλέχθηκε για πρώτη φορά απευθείας από το λαό. Ο υποψήφιος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιγκόρ Ντόντον (πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Κ.Κ. πριν το 2009) κέρδισε με 52,2% στο δεύτερο γύρο τη φιλοκυβερνητική υποψήφια Μάια Σάντου (πρώην υπουργός Παιδείας και… στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας!). Η συμμετοχή, αν και αυξημένη κατά 4% σε σχέση με τον πρώτο γύρο, έφτασε μόλις στο 53,3%. Βασικό διακύβευμα της προεκλογικής αντιπαράθεσης ήταν η εκτεταμένη διαφθορά του πολιτικού προσωπικού, και οι κατηγορίες για σκάνδαλα ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από τις κυβερνήσεις του 2014 μέχρι σήμερα, σε μια χώρα όπου το 41% του πληθυσμού «ζει» με 5 δολάρια την ημέρα. Η ηττημένη των εκλογών δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα και ζήτησε την παραίτηση της προέδρου της Εκλογικής Επιτροπής. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η φιλοδυτική κυβέρνηση δέχθηκε ένα σοβαρό πλήγμα με την εκλογή του Ντόντον στο προεδρικό αξίωμα.
Οι νικητές τάσσονται υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με το Κρεμλίνο
Στη Βουλγαρία, άλλη μια χώρα των Βαλκανίων η οποία όμως είναι και κράτος μέλος της Ε.Ε., ο υποψήφιος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ρούμεν Ράντεφ (πρώην διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας και σπουδαγμένος σε κολέγια των ΗΠΑ) κέρδισε άνετα, με 59,4%, την υποστηριζόμενη από τη δεξιά κυβέρνηση Τσέτκα Τσάτσεβα. Αμέσως μετά ο πρωθυπουργός της χώρας Μπόικο Μπορίσοφ έκανε πράξη την απειλή που είχε χρησιμοποιήσει λίγες ημέρες πριν τις εκλογές («Εναπόκειται στους πολίτες να αποφασίσουν: εάν επιθυμούν μια πολιτική κρίση, θα την έχουν») και παραιτήθηκε. Και σε αυτή τη εκλογική αναμέτρηση το ζήτημα της διαφθοράς και της άθλιας οικονομικής κατάστασης ευρύτατων στρωμάτων της κοινωνίας ήταν το βασικό θέμα στην προεκλογική αντιπαράθεση. Τώρα, λογικά, η Βουλγαρία μπαίνει σε νέα περίοδο αστάθειας, με πιθανότατο το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στις αρχές του επόμενου χρόνου.
Το ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ ο γεωπολιτικός προσανατολισμός των υποψηφίων δεν απασχόλησε ιδιαίτερα στην προεκλογική περίοδο, οι ίδιοι, αμέσως μετά τις εκλογές, σπεύδουν να κάνουν δηλώσεις με πολλούς αποδέκτες. «Θα βελτιώσω σημαντικά τις σχέσεις μεταξύ της Μολδαβίας και της Ρωσίας. Πρόκειται για μια σχέση πολύ σημαντική για τους κατοίκους της χώρας μας», δήλωσε ο νέος πρόεδρος της Μολδαβίας στην εφημερίδα WSJ. Από την πλευρά του, ο νέος Βούλγαρος πρόεδρος Ράντεφ τάχθηκε αμέσως και ανοιχτά υπέρ της άρσης των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Επεκτείνεται η αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας
Είναι προφανές ότι δεν μπορεί κανείς να προδικάσει τις εξελίξεις, αν δηλαδή θα έχουμε αλλαγή προσανατολισμού ή μια νέα ισορροπία γι’ αυτές τις χώρες του πάλαι ποτέ ανατολικού μπλοκ, αφού τις κρίσιμες αποφάσεις και στις δύο περιπτώσεις τις λαμβάνουν οι κυβερνήσεις και όχι οι πρόεδροι. Με δεδομένο όμως ότι το φιλοδυτικό στρατόπεδο δεν θα επιτρέψει εύκολα μια αλλαγή πορείας που θα οδηγεί Μολδαβία και Βουλγαρία στην αγκαλιά της Ρωσίας, τα επεισόδια μπορεί να είναι ακόμη αρκετά και να περιπλέξουν κι άλλο την ήδη εύθραυστη κατάσταση και στις δύο χώρες.
Το σίγουρο είναι πως η γεωπολιτική αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας επεκτείνεται σε ολοένα και περισσότερες χώρες [βλ. φύλλο 332]. Πολιτικό προσωπικό εξαγοράζεται, κόμματα δημιουργούνται ή διαλύονται ανάλογα με τις ανάγκες της συγκυρίας για τους μεγάλους παίχτες, ρωγμές στον αντίπαλο επιδιώκονται ακόμη και μέσα από εκλογικές διαδικασίες, και πολιτικές κρίσεις προκαλούνται εύκολα μέσα από την εκμετάλλευση κυρίως της άθλιας εσωτερικής κατάστασης που επικρατεί για τους λαούς σε χώρες υπό εξάρτηση ή/και προτεκτοράτα.
Γιώργος Τζαφέρης
