Ξεκίνησε την Τετάρτη (11/12/2024) και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή η συζήτηση στη Βουλή και η έγκριση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2025. Ένας ακόμα προϋπολογισμός, που παρά τα μεγάλα λόγια κυβέρνησης συνεχίζει για 16ο χρόνο να κινείται στη γνωστή κατεύθυνση της υπηρέτησης των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας, από τις εθελόδουλες κυβερνήσεις προς τους δανειστές. Ένας προϋπολογισμός που έχει διαμορφωθεί και θα υλοποιηθεί σύμφωνα με τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας όπως έχουν ισχύουν σήμερα στο πλαίσιο του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Στόχος του προϋπολογισμού να φέρει το επιθυμητό στους δανειστές αποτέλεσμα του δημοσιονομικού πλεονάσματος για να πάρουν τα δάνειά τους πίσω και για την κυβέρνηση να φέρει υπερπλεόνασμα (κατά τα πρότυπα του ΣΥΡΙΖΑ) για να έχει κεφάλαια να διαχειριστεί και από αυτά να δώσει κάποια ψίχουλα στο λαό.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να μας πείσει πόσο φιλολαϊκός είναι ο προϋπολογισμός. Σε αυτό το πλαίσιο ο αρμόδιος υπουργός Κ. Χατζηδάκης προσπαθεί με ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του υπουργείου να μας πει ότι ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει «9 θετικές αλλαγές για τους πολίτες». Σε αυτές τις «θετικές» αλλαγές για το 2025 στα σημαντικά οικονομικά θέματα αναφέρει:
1) «Αύξηση του κατώτατου μισθού από 1 Απριλίου 2025» χωρίς όμως καμία δέσμευση ουσίας. Θα τηρηθούν οι νόμοι που για μία ακόμα φορά θα οδηγήσουν σε συνδυασμό με την φορολογία και τον πληθωρισμό σε πραγματική μείωση του μισθού. Όπως ακριβώς έχει γίνει και με όλες τις προηγούμενες αυξήσεις.
2) «Αύξηση των συντάξεων κατά 2,4%, όσο περίπου και η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό». Για μία ακόμα φορά κοροϊδεύουν ασύστολα τους συνταξιούχους και την κοινωνία. Κατ’ αρχήν αυτή η αύξηση αφορά μόνο τις κύριες συντάξεις. Οι επικουρικές που αποτελούν συνήθως το1/4 του εισοδήματος των συνταξιούχων για ένα ακόμα χρόνο θα παραμείνουν στο ίδιο μειωμένο από τα μνημόνια ύψος. Επίσης το 1/3 από το σύνολο των συνταξιούχων δεν θα πάρει για τρίτο κατά σειρά έτος καμία αύξηση καθώς έχει θετική «προσωπική διαφορά» σύμφωνα με το νόμο «Κατρούγκαλου», που εφαρμόζει απαρέγκλιτα η παρούσα κυβέρνηση. Ακόμα όμως και η αύξηση 2,4% στις κύριες συντάξεις είναι κατώτερη κατά 11% από τον εκτιμώμενο μέσο πληθωρισμό του 2024 (2,7%) που αναφέρει η ίδια η κυβέρνηση. Τέλος, η αύξηση δεν καταλήγει στους συνταξιούχους ολόκληρη αφού η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας τρώει ένα μεγάλο μέρος της με αποτέλεσμα να υπολογίζεται ότι αυτή σε ονομαστικούς όρους είναι, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης, μεταξύ 1,75%-1,9%.
3) «Μείωση της ανεργίας το 2025 στο 9,7%». Όμως δεν μας λένε ότι αυτή η μείωση της ανεργίας δεν σημαίνει αξιοπρεπή ζωή για όποιον βρίσκει δουλειά. Απλά δεν συνεχίζει να καταγράφεται στους ανέργους, αλλά τα εισοδήματα είναι συνήθως τόσο χαμηλά που δεν μπορεί να επιβιώσει σε σχέση με τις αναγκαίες ελάχιστες δαπάνες. Η κυβέρνηση προβάλει το ποσοστό της ανεργίας αλλά δεν λέει κουβέντα για τους εργαζόμενους φτωχούς. Το κρατικό ΚΕΠΕ σε πρόσφατη μελέτη του αποδεικνύει ότι για το 2022 «το 23,1% των εργαζόμενων (περίπου 1 στους 4) υπολογίζεται ότι διαβιεί με διαθέσιμο εισόδημα χαμηλότερο του κατωφλίου φτώχειας του 2009». Δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία αλλά αντίστοιχα και το 2022 η κυβέρνηση πανηγύριζε για τη μείωση της ανεργίας που ήταν αναλογικά πολύ μεγαλύτερη από εκείνη του 2025.
4) «Αύξηση της χρηματοδότησης για την υγεία κατά 13,2% το 2025 σε σχέση με το 2024». Μόνο που αυτή η «ευημερία» των αριθμών δεν συμβαδίζει με την κατάσταση στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, όπου όπως όλοι γνωρίζουμε και το έχει ομολογήσει από το 2023 ο ίδιος ο πρωθυπουργός η κατάσταση είναι απαράδεκτη τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους ίδιους τους εργαζόμενους. Η αύξηση αυτή δεν σημαίνει επάρκεια προσωπικού στις δραματικά υποστελεχωμένες δημόσιες δομές υγείας, που είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πολίτης και μέσω αυτού ο «πανέξυπνος» υπουργός Υγείας προσπαθεί να μας σπρώξει είτε στα απογευματινά ιατρεία και χειρουργεία που είναι με πληρωμή είτε απ’ ευθείας στον ιδιωτικό τομέα. Δεν μας λένε πόσα από αυτά τα επιπλέον χρήματα θα πάνε μέσω του κρατικού προϋπολογισμού και του δημόσιου συστήματος υγείας στον ιδιωτικό τομέα. Οι μεθοδεύσεις του Υπουργού είναι γνωστές όπως π.χ. ιδιωτικές μονάδες υγείας λειτουργούν ως υπεργολάβοι των δημόσιων νοσοκομείων για εξετάσεις.
Μηχανισμός Αναδιανομής Εισοδήματος
Όπως όλοι οι προϋπολογισμοί γενικά αλλά ειδικότερα οι μνημονιακοί συμβάλλουν στο μεγάλο στόχο της αναδιανομής του εισοδήματος από τα πιο αδύναμα στρώματα στα πιο ισχυρά και στην εξυπηρέτηση των αναγκών του ξένου κερδοσκοπικού κεφαλαίου κυρίως μέσω του δημοσίου χρέους. Βασικό εργαλείο στη διαδικασία της αναδιανομής είναι η φορολογία που την πληρώνουν σχεδόν αποκλειστικά τα ασθενέστερα οικονομικά και τα μικρομεσαία στρώματα. Αναλυτικά για το θέμα της φορολογίας αναφερθήκαμε σε σχετικό άρθρο στο Δρόμος, φύλλο 708, «Προϋπολογισμός 2025: Η κλοπή συνεχίζεται».
Εδώ, με αφορμή τον κρατικό προϋπολογισμό, θα κάνουμε ορισμένες επισημάνσεις για να αποδείξουμε για μία ακόμα φορά τη δεινή θέση των λαϊκών στρωμάτων και τη δραματική επιδείνωση της θέσης τους στο διάστημα των μνημονίων συγκρίνοντας το 2008 με το 2025. Να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. που στο διάστημα 2008-2023 έχει μείωση -8,01% στο μέσο ισοδύναμο καθαρό εισόδημα (μετά την αφαίρεση φόρων και εισφορών) σε σταθερές μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPPs), όταν την ίδια περίοδο το μέσο καθαρό εισόδημα στην Ε.Ε. είναι αυξημένο κατά 43%.!
Τα βασικά συμπεράσματα από τον συνημμένο πίνακα είναι:
1) Ενώ το ΑΕΠ στην περίοδο 2008-2025 έχει αυξηθεί σε ονομαστικές τιμές μόλις κατά 3,5% οι φόροι έχουν αυξηθεί κατά 33,6%.
2) Ο πλέον αντιλαϊκός φόρος ο ΦΠΑ έχει αυξηθεί κατά 46,2%.
3) Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων έχει αυξηθεί κατά 40,7% (!), παρά τις μειώσεις μισθών και συντάξεων, αν λάβουμε υπόψη και τις περικοπές 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο τομέα και το ανάλογο στις συντάξεις.
4) Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων εμφανίζεται αυξημένος κατά 90,5% όμως αυτό δεν αφορά τις Α.Ε. Στα νομικά πρόσωπα εντάσσονται και οι προσωπικές εταιρείες και ατομικές επιχειρήσεις οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν δεχθεί μεγάλη φορολογική επίθεση από την κυβέρνηση. Παράλληλα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι και από τα διανεμόμενα κέρδη των Α.Ε. η φορολογία των μερισμάτων των μετόχων (φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων) έχει μειωθεί συγκριτικά ότι ίσχυε το 2008 κατά 50% (από 10% τότε σε 5%).
5) Στις δύο κατηγορίες κοινωνικών δαπανών που μπορούμε να έχουμε συγκρίσιμα στοιχεία (δαπάνες υγείας και παιδείας) η συνολική αύξηση είναι μόνο 7,8%, πολύ κατώτερη του πληθωρισμού της συγκεκριμένης περιόδου που εκτιμάται μαζί με τον πληθωρισμό του 2025 σε 28,6%.
Τα μεγέθη αυτά αποδεικνύουν το μέγεθος της αντιλαϊκής εξέλιξης του κρατικού προϋπολογισμού σε όλη αυτή την περίοδο. Κοινώς της φτωχοποίησης του λαού.
Η συζήτηση για τις τραπεζικές προμήθειες
Το μεγάλο όμως θέμα των ημερών, λόγω της συζήτησης του προϋπολογισμού στη Βουλή, δεν είναι αυτός καθ’ αυτό ο προϋπολογισμός και τα μεγέθη του αλλά αξιοποιείται η συζήτηση, ως πολιτικό γεγονός, για να προβληθούν με διαστρεβλωμένο τρόπο καταστάσεις και απόψεις πρώτα και κύρια από την κυβέρνηση αλλά και από την αντιπολίτευση, ειδικά στην τρέχουσα περίοδο τη «νέα αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ», γύρω από το θέμα των τραπεζικών προμηθειών.
Ο κ. Χατζηδάκης στην ανακοίνωσή του για τον προυπολογισμό ενημερώνει: «Μείωση των τραπεζικών προμηθειών με παρεμβάσεις που θα ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες». Η κυβέρνηση που α) αρνήθηκε την φορολόγηση των τραπεζών για τα υπερκέρδη σε βάρος του λαού, β) άφησε ασύδοτες της τράπεζες να επιβάλλουν προμήθειες σε ανεξέλεγκτο ύψος, σε όποιες διαδικασίες και όχι μόνο στις συναλλαγές, επιθυμούσαν, γ) που διατήρησε και βελτίωσε τη νομοθεσία για την «αναβαλλόμενη φορολογία» που απαλλάσσει τις τράπεζες από φόρο εισοδήματος μέχρι το 2040, δ) έδωσε κρατικές εγγυήσεις για να απαλλαγούν οι τράπεζες από τα κόκκινα δάνεια και να κερδοσκοπήσουν τα funds, οι οποίες εγγυήσεις υπολογίζονται ότι θα αυξήσουν το δημόσιο χρέος κατά 8 δισ. ευρώ λόγω καταπτώσεων, θα έρθει τώρα στο πλαίσιο της συζήτησης του κρατικού προϋπολογισμού (!) να βάλει δεσμεύσεις στις τράπεζες.
Την ίδια στιγμή το ΠΑΣΟΚ θεωρεί ότι βρήκε μία ακόμα ευκαιρία για αντιπολίτευση και ετοιμάζεται να πλειοδοτήσει σε αιτήματα για το πώς μπορούν να περιοριστούν οι τραπεζικές προμήθειες. Την προηγούμενη βδομάδα καταγράψαμε αναλυτικά, με το θέμα της συζήτησης για έκτακτη φορολογία των τραπεζικών κερδών, το στημένο παιγνίδι μεταξύ τους για να τηρηθούν τα προσχήματα και να συνεχίσουν οι τράπεζες ανενόχλητες την κερδοφορία τους. Τώρα βρήκαν να συνεχίσουν τη συζήτηση με τις προκλητικές προμήθειες. Αντί για προτάσεις-λύσεις που θα δίνουν διέξοδο στα προβλήματα της οικονομίας και των συναλλασσόμενων μέσω ενός τραπεζικού συστήματος υπό κοινωνικό έλεγχο, που θα λειτουργεί με ανάλογα κριτήρια ή έστω ενός τραπεζικού συστήματος που θα είναι υπό αυστηρό θεσμικό έλεγχο όσον αφορά μια σειρά στοιχεία της πολιτικής του που αφορούν τον λαό και την οικονομία (σύνολο τιμολογήσεων και όρια, επάρκεια προσωπικού, φυσικό δίκτυο σε όλη τη χώρα, ενίσχυση στοχευμένης ανάπτυξης με χρηματοδοτήσεις κ.λπ.) συζητούν μερικώς, χωρίς ουσιαστικό πλαίσιο και δεσμεύσεις το τι θα κάνουν. Θυμίζουν την εποχή της συνάντησης του Γενάρη 2019 του τότε πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα με όλους τους τραπεζίτες που τους ζητούσε να πουν «την αλήθεια για τους πλειστηριασμούς», ότι δήθεν δεν προχωρούσαν σε σχετικές ενέργειες για «να προστατεύσουν τους αδύναμους με βάση το νομικό πλαίσιο» (!) με τα αποτελέσματα να είναι τα γνωστά από όλα αυτά. Ανάλογα κινούνται και σήμερα.
