του Ειδικού Ανταποκριτή*
Κάποτε η Ιταλία είχε ένα κόμμα που διακήρυττε ότι ήθελε να τα βάλει με τις κάθε είδους ελίτ και μαφίες, και οι αντίπαλοί του το βάφτισαν λαϊκιστικό. Κι ένα άλλο που αυτοπροσδιοριζόταν ως «σοβρανίστα», υπέρ δηλαδή της εθνικής κυριαρχίας, κατά των Βρυξελλών κ.ο.κ. Το πρώτο ήταν οι 5 Αστέρες, το δεύτερο η Λέγκα του Σαλβίνι. Τώρα δεν έχει απομείνει τίποτα από αυτά, πέρα από τις ονομασίες: οι 5 Αστέρες έγιναν μέρος της κάστας που θα πολεμούσαν, και ο Σαλβίνι προσκύνησε τον Ντράγκι και τα ιερά και όσια της Ε.Ε. Μέχρι και η όποια θεωρητική συζήτηση γινόταν περί λαϊκισμού, εθνολαϊκισμού κ.λπ. έχει κοπάσει, αφού τα «κακά παραδείγματα» εξέλιπαν. Έχει όμως αντικατασταθεί από εμετικούς ύμνους προς τον Ισχυρό Ηγέτη. Απίστευτο το τι λέγεται και γράφεται: είναι, λένε, ο νέος… Ρονάλντο. Ή ο νέος Ιμπραΐμοβιτς. Ή ο νέος Τότι. Διαλέγετε και παίρνετε, ανάλογα με τα ποδοσφαιρικά γούστα του κάθε «αναλυτή». Άλλοι, πιο… καλλιεργημένοι, τον αποκάλεσαν νέο Μοντιλιάνι! Υπάρχουν και οι λαϊκιστές βέβαια: «Αφού έχουμε εσένα», γράφουν, «δεν χρειαζόμαστε ούτε τον ESM ούτε τίποτα. Εσύ είσαι τα πάντα»!
Στην προηγούμενη ανταπόκριση αναφέραμε τι είπε ο Ντράγκι στις προγραμματικές δηλώσεις του: εξωτερική πολιτική ίσον ευρωατλαντισμός και Ε.Ε., οικονομική πολιτική «οι αγορές θα αποφασίσουν ποιοι θα σωθούν, κι εγώ πώς θα μοιραστούν τα λεφτά στους λίγους και εκλεκτούς». Μας ξέφυγε όμως μια λεπτομέρεια: τα όσα είπε για την οικονομία ήταν κυριολεκτικά copy-paste από ένα παλιότερο άρθρο του Φραντσέσκο Τζιαβάτσι στην Corriere della Sera! Ποιος είναι ο κύριος Τζιαβάτσι; Το δεξί χέρι του Ντράγκι, και επίσημα πλέον οικονομικός του σύμβουλος. Είναι αυτός που εισήγαγε τον όρο «επεκτατική λιτότητα», δηλαδή την ανάγκη επιβολής του πιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού. Ίσως κάποιοι αναγνώστες του Δρόμου να τον θυμούνται: εκείνο το θερμό καλοκαίρι του 2015, λίγο πριν την ψυχρολουσία που ακολούθησε το δημοψήφισμα, είχε γράψει ένα προκλητικό και προσβλητικό άρθρο στους Financial Times υπό τον αχαρακτήριστο τίτλο «Οι Έλληνες επέλεξαν τη φτώχεια, αφήστε τους στη μοίρα τους»… Προφανώς τώρα θα λέει τη μοίρα και στους Ιταλούς. Μέσω του σωτήρα Ντράγκι βέβαια.
Οι ικανοί, οι ανίκανοι, και οι θλιβεροί
Εν πάση περιπτώσει, τώρα έχουμε επιτέλους μια κυβέρνηση ικανών τεχνοκρατών. Διότι οι προηγούμενοι ήταν ανίκανοι ερασιτέχνες. Έστω. Πάντως δεν φαίνεται να παρατήρησε κανείς ότι η μισή σημερινή κυβέρνηση αποτελείται από τους ανίκανους ερασιτέχνες της προηγούμενης. Λεπτομέρειες που παρατηρούν μόνο οι κακόπιστοι… Υπάρχουν εξάλλου και πιο γελοία πρόσωπα στο νέο οικουμενικό σχήμα. Όπως η νέα υπουργός Περιφερειών Τζελμίνι, από τη Φόρτσα Ιτάλια, με την οποία γελούσε όλη η υφήλιος όταν είχε ισχυριστεί το 2011 (τότε ήταν υπουργός Παιδείας του Μπερλουσκόνι) ότι υπάρχει ένα τούνελ μήκους 750 χιλιομέτρων που ενώνει το ιταλικό κέντρο ερευνών του Γκραν Σάσο με το CERN της Γενεύης… Ή μια κάποια Μποργκοντζόνι, από τη Λέγκα του Σαλβίνι, που περηφανευόταν πρόσφατα ότι έχει τρία χρόνια να διαβάσει ένα βιβλίο – και ο Ντράγκι την έβαλε στην κατάλληλη θέση: υφυπουργός Πολιτισμού!
Αλλά είπαμε, αυτά δεν απασχολούν. Διότι τώρα τα μυαλά όλων παιδεύονται με το πώς θα μοιραστούν τα 209 δισεκατομμύρια των ευρωπαϊκών ενισχύσεων και δανείων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μερίδα του λέοντος δεν θα πάει στους ήδη φτωχούς και σε όσους χτυπήθηκαν άγρια από την κρίση και την πανδημία. Η όποια κοινωνική πολιτική της «ερασιτεχνικής» κυβέρνησης Κόντε, ήδη ανεπαρκής, έχει πάει περίπατο. Ο Ντράγκι λέει ότι θα μείνει στην πρωθυπουργία ένα χρόνο, αλλά χαράζει τον οικονομικό και πολιτικό μονόδρομο για την επόμενη πενταετία, τουλάχιστον. Όσο για τη στροφή στην οικολογία, το βασικό επιχείρημα με το οποίο ο θλιβερός πλέον κωμικός Γκρίλο αιτιολόγησε την προσχώρηση στο «πανεθνικό μέτωπο» υπό τον Ντράγκι, μεταφράζεται κιόλας σε… πράσιν’ άλογα: υπουργός Οικολογικής Μετάβασης δεν διορίστηκε κάποιος Πεντάστερος, όπως ανέμενε ο Γκρίλο ως ανταμοιβή για την κωλοτούμπα του, αλλά ο «ικανός τεχνοκράτης» Τσινγκολάνι. Που μέχρι χθες ήταν ανώτατο στέλεχος της ιταλικής πολεμικής βιομηχανίας! Προφανώς για να μεταβούμε στην οικολογία θα χρειαστούμε βαλλιστικούς πυραύλους και τεθωρακισμένα…
Τώρα τα μυαλά όλων παιδεύονται με το πώς θα μοιραστούν τα 209 δισεκατομμύρια των ευρωπαϊκών ενισχύσεων και δανείων: το μόνο σίγουρο είναι ότι η μερίδα του λέοντος δεν θα πάει στους ήδη φτωχούς και σε όσους χτυπήθηκαν άγρια από την κρίση και την πανδημία
Για γέλια και για κλάματα
Μετά και από αυτό το διόλου ευγενικό άδειασμα, οι 5 Αστέρες έχουν μετατραπεί σε πεδίο αλληλοεξόντωσης, με πρώτα θύματα όσους τόλμησαν να καταψηφίσουν τον Ντράγκι, και με νέα σχήματα να ξεπηδούν δεξιά κι αριστερά από τα πεντάστερα ερείπια. Εν ολίγοις, το πάντα ευέλικτο πολιτικό προσωπικό οδηγείται σε πλήρη αναμόρφωση. Με τον Ντράγκι αρχηγό, και με την ώθηση του μακιαβελικού Ρέντσι και του κομισάριου Τζεντιλόνι, στόχος είναι να καταλυθεί οριστικά όποια σκέψη για ανανέωση μιας συμμαχίας του Δημοκρατικού Κόμματος με τους 5 Αστέρες και τα υπολείμματα της ιταλικής αριστεράς. Και το Δημοκρατικό Κόμμα να στραφεί ακόμη πιο δεξιά (πόσο πια;). Πιθανά με νέο ηγέτη τον Μπονατσίνι, περιφερειάρχη σήμερα της Εμίλια-Ρομάνια, που τα πάει καλά και με τους βόρειους περιφερειάρχες της Λέγκας. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές τις μέρες ζούμε ένα νέο ειδύλλιο του «κεντροαριστερού» Μπονατσίνι με τον πάλαι ποτέ «ακροδεξιό ρατσιστή» Σαλβίνι. Οι δύο κάποτε ορκισμένοι εχθροί αλληλοεπαινούνται ασύστολα: «άξιος πολιτικός ο Μπονατσίνι», λέει ο Σαλβίνι, «υπεύθυνος ηγέτης ο Σαλβίνι» απαντά ο γαλαντόμος Μπονατσίνι. Θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν για κλάματα.
Θα τα βρουν και όσον αφορά τη (μη) αντιμετώπιση της πανδημίας και των πολύπλευρων επιπτώσεών της. Άλλωστε είναι κοινές οι αρχές που καθοδηγούν τόσο τους λεγόμενους προοδευτικούς όσο και τους υπευθυνοποιημένους πρώην κακούς ακροδεξιούς: όταν μυρίζονται ότι ο κόσμος έχει απηυδήσει από το λοκντάουν, φωνάζουν ότι πρέπει να λήξει, ώστε να βάλουν υποθήκη σε μελλοντικές ψήφους. Όταν οι εκατόμβες τρομάζουν την κοινή γνώμη, φωνάζουν ότι χρειάζεται λοκντάουν. Κι άντε πάλι από την αρχή. Ειδικά ο ψηφοθήρας Σαλβίνι έχει αλλάξει «γραμμή» δέκα φορές μέσα σε ένα χρόνο, καθότι ακολουθεί ρυθμούς μόνιμης προεκλογικής εκστρατείας. Για την ώρα πάντως, ο Ντράγκι επιτείνει τα περιοριστικά μέτρα. Η δε Κονφιντούστρια (άλλο υπόδειγμα σοβαρότητας και ευθύνης!) έχει αρπάξει την ευκαιρία της πανδημίας από τα κέρατα για να προωθήσει ό,τι πιο αντιδραστικό ονειρευόταν εδώ και χρόνια. Και για το λοκντάουν έχει λύση: από τη μια πιέζει να συνεχίσουν να λειτουργούν οι «ζωτικοί τομείς της οικονομίας» (δηλαδή οι δικοί της). Χωρίς καμιά προφύλαξη βέβαια, διότι τα μέτρα προστασίας κοστίζουν, ενώ οι εργαζόμενοι και φτηνοί είναι, και αναλώσιμοι. Κι από την άλλη, όταν οι εκατόμβες ξαναφουντώνουν, μέσω των κονδυλοφόρων της ρίχνει τις ευθύνες στον «απρόσεκτο κόσμο»…
* Βλ. και τις προηγούμενες ανταποκρίσεις για τον εξαναγκασμό του Κόντε σε παραίτηση και την αντικατάστασή του από τον αρχιτραπεζίτη Ντράγκι: «Ντράγκι, ο επίδοξος πρωθυπουργός των ελίτ» (φύλλο 530), «“Πανδημοκρατική” ιταλική εκτροπή» (φύλλο 531), «Όλοι ενωμένοι, χωρίς εκλογές» (φύλλο 532).
