1917-2017
100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση
Οι δραστηριότητες στη χώρα μας με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, δεν είναι λίγες. Αφίσες, εκδηλώσεις και ομιλίες, ένθετα σε φιλοκυβερνητικές εφημερίδες ή σε αντιπολιτευόμενα έντυπα, ακόμα και ένα νεκρικό εκμαγείο του Λένιν εκτίθεται στον Περισσό με αφορμή την επέτειο.
Αν όμως τεθεί το ερώτημα ποια συμπεράσματα εξάγονται από τη μελέτη του κοσμοϊστορικού αυτού συμβάντος, οι απαντήσεις δεν φαίνεται να είναι αρκετά ικανοποιητικές. Ο Οκτώβρης είτε χρησιμοποιείται απλώς ως επιβεβαίωση μιας «αριστερής» ταυτότητας, χωρίς να συνδέεται καθόλου με όσα συμβαίνουν στην εποχή μας, είτε αξιοποιείται για να υποδειχθεί ότι αυτός είναι ο δρόμος που θα πρέπει να ακολουθηθεί και σήμερα.
Εάν η πρώτη στάση δεν επιδέχεται πολύ συζήτηση, αφού αποτελεί απλώς ένα ιδεολογικό προκάλυμμα ή «άλλοθι», ακόμα και για εκείνους που έχουν πλήρως αποδεχθεί την πραγματικότητα του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, η δεύτερη εγείρει αρκετά ερωτηματικά. Κι αυτό γιατί είναι τόσες οι αλλαγές που έχουν συμβεί 100 χρόνια μετά, τόσα τα ανοιχτά ιδεολογικά ζητήματα που ζητούν ουσιαστικές προσεγγίσεις, αλλά και τόση η συσσωρευμένη εμπειρία από την εξέλιξη που είχε αυτός ο «δρόμος», ώστε μια απλώς νοσταλγική του προσέγγιση όχι απλώς δεν προσφέρει τίποτα νεότερο, αλλά μοιάζει ξένη έως και «γραφική» στα μάτια των περισσότερων ανθρώπων.
Από την άλλη μεριά, τα εκατοντάχρονα αποτελούν μια ευκαιρία για να διατυπωθεί ξανά από κυρίαρχους πολιτικούς, ακαδημαϊκούς και άλλους κύκλους, η άποψη ότι οι επαναστάσεις είναι κάποια ατυχήματα της ιστορίας, στιγμές απατηλής εξαπάτησης των μαζών από λαοπλάνους ηγέτες, με δυο λόγια μια ιστορική «παρεξήγηση» που έχει πλέον (ή ελπίζουμε να) ξεπεραστεί. Η δε Οκτωβριανή Επανάσταση, σύμφωνα με αυτές τις αντιλήψεις, αποτέλεσε ένα πραξικόπημα που αποτιμάται ως «βιασμός της ιστορίας», ειδικά σε μια περίοδο και μια χώρα όπου η αστική δημοκρατία θα προόδευε οδηγώντας σε περισσότερο ομαλές εξελίξεις.
Απέναντι στις απόψεις που θεωρούν ότι ο σημερινός κόσμος είναι ο μόνος εφικτός, αλλά και πέρα από τις «επετειακές» και «νοσταλγικές» προσεγγίσεις, η Οκτωβριανή Επανάσταση αποτελεί πράγματι ένα τόσο σημαντικό ιστορικό γεγονός ώστε η αναφορά σε αυτήν ακόμα και 100 χρόνια μετά, έχει νόημα. Το νόημα, όμως, αυτό δεν μπορεί παρά να αναζητηθεί στην εμβάθυνση της ουσίας του επαναστατικού φαινομένου ως τεράστιας κοινωνικής εφεύρεσης για την αλλαγή της ζωής των ανθρώπων. Αλλά και στην αναζήτηση των σύγχρονων δρόμων για μια –υπεραναγκαία σήμερα– στροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Με αυτήν την οπτική ο Δρόμος θα ανιχνεύσει απαντήσεις στα ζητήματα αυτά. Μεταφράσαμε και αναδημοσιεύουμε στο σημερινό φύλλο δύο κείμενα που θεωρήσαμε αρκετά περιεκτικά και ουσιώδη για το θέμα. Το πρώτο αποτελεί ένα μέρος από την εισαγωγή στο βιβλίο του διεθνούς εμβέλειας διανοούμενου Σαμίρ Αμίν «Οκτώβρης 1917: Χθες και Αύριο» που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες. Το δεύτερο, είναι ένα άρθρο του σημαντικού Γάλλου φιλόσοφου Αλαίν Μπαντιού που δημοσιεύτηκε αρχικά στο ειδικό ένθετο της εφημερίδας Ουμανιτέ για την Οκτωβριανή Επανάσταση.
Δείτε στο www.koel.gr την εκτενή και ενδιαφέρουσα τοποθέτηση της ΚΟΕ με θέμα «Είναι η επανάσταση νόμος της προόδου;»
Σαμίρ Αμίν : Να τοποθετήσουμε το συμβάν του Οκτώβρη στα σημερινά πλαίσια
