Στις αρχές Σεπτέμβρη δημοσιεύθηκε μία ενδιαφέρουσα έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούσε την απογραφή των κατοικιών (2011). Τα αποτελέσματα της απογραφής μπορούν να αξιοποιηθούν για:
1. Το σχεδιασμό της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας.
2. Την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των πολιτών που στερούνται κατοικίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011, το σύνολο των κατοικιών της χώρας ανήλθε σε 6.384.353 από τις οποίες 6.371.901 κανονικές¹ κατοικίες (ποσοστό 99,8%) και 12.452 μη κανονικές² κατοικίες (ποσοστό 0,2%).
Από τις κανονικές κατοικίες της χώρας το 64,7% είναι κατοικούμενες και το 35,3% κενές (το υψηλό ποσοστό των κενών κατοικιών εξηγεί και την «αδυναμία» της μνημονιακής κυβέρνησης να απαλλάξει τους ιδιοκτήτες τους από τον ΕΝΦΙΑ). Από τις κενές κατοικίες το 32,4% είναι εξοχικές, το 27,6% είναι δευτερεύουσες και το 20% είναι προς ενοικίαση. Η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το ποσοστό των κενών κατοικιών ακολουθούμενη από την Πορτογαλία (31,9%).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των κανονικών κατοικιών, 22,6%, κατασκευάστηκαν την περίοδο 1971-1980. Αυτή η διαπίστωση ανατρέπει μια διαδεδομένη αντίληψη για την κυριαρχία της οικοδομής την περίοδο 1946-1970 (25,2% του συνόλου). Την περίοδο έξαρσης του δανεισμού για αγορά κατοικίας (2001 και μετά) κατασκευάστηκαν 611.037 κανονικές κατοικίες (9,6% του συνόλου) με το ποσοστό των κενών να ανέρχεται σε 38,1% και να ανήκουν στην κατηγορία των εξοχικών (28%) και των προς ενοικίαση (22,1%).
Επίσης, ποσοστό 44,7% του συνόλου των κανονικών κατοικιών βρίσκεται σε πολυκατοικίες με τη συντριπτική πλειοψηφία τους (96,1%) να είναι σε αστικά κέντρα.
Από τα στοιχεία που αφορούν την επιφάνεια (m²) των κατοικούμενων κανονικών κατοικιών του συνόλου της χώρας, προκύπτει ότι το 62% των κανονικών κατοικιών έχει επιφάνεια μεταξύ 60 και 119τ.μ. ενώ μόνο το 5% περίπου έχει επιφάνεια μεγαλύτερη των 150τ.μ. Με βάση τα στοιχεία για την επιφάνεια και σε συνδυασμό με τα άτομα που κατοικούν σε αυτές κατά μέσο όρο αντιστοιχούν 34,6 τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο. Το 84% των κανονικών κατοικιών διαθέτουν από 2 έως 4 δωμάτια.
Από τον πίνακα προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (73,2%) των κατοικούμενων κανονικών κατοικιών είναι ιδιοκατοικούμενες ακολουθούμενο από ποσοστό 21,7% που είναι ενοικιαζόμενες ενώ το υπόλοιπο 5,1% συγκαταλέγεται σε άλλο τύπο κυριότητας, συμπεριλαμβανομένης και της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας.
Από την παράθεση των αποτελεσμάτων της απογραφής κατοικιών (2011) προκύπτουν χρήσιμα στοιχεία για τη διαμόρφωση της πολιτικής φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας: 1. Αποτελεί πάγια θέση της Αριστεράς ότι η στέγαση είναι κοινωνικό δικαίωμα. Αυτό, στην πράξη, σημαίνει ότι προσδιορίζεται ένας ελάχιστος αριθμός τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.) ανά ένοικο (π.χ. τα 35 τ.μ. που είναι και ο μέσος όρος που προκύπτει από την απογραφή) και μια ανώτατη τιμή ανά τ.μ. (π.χ. 2.000 ευρώ) που θα προσδιορίζουν το οικογενειακό αφορολόγητο ποσό. Για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας (και όχι των μεμονωμένων ακινήτων) μεγαλύτερης αξίας προτείνεται η καθιέρωση προοδευτικής κλίμακας (με πολλά κλιμάκια) αλλά και ο προσδιορισμός της χρήσης των εσόδων (π.χ. για την Παιδεία και την Υγεία).
2. Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού κενών κατοικιών προς ενοικίαση (στην Περιφέρεια Αττικής ανέρχονται σε 144.096 και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σε 92.134) τεκμηριώνει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των αστέγων. Ανοίγει, επίσης, και την προοπτική αποζημίωσης των ιδιοκτητών αυτών των κατοικιών με την παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων ή παροχών σε είδος (π.χ. ανακαίνιση κατοικίας) αντί για την καταβολή ενοικίου.
(1) Κανονική κατοικία: σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, εννοείται η μόνιμη και ανεξάρτητη κατασκευή, η οποία αποτελείται τουλάχιστον από ένα κανονικό δωμάτιο και προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία ενός νοικοκυριού για διάστημα ενός τουλάχιστον έτους.
(2) Μη κανονική κατοικία: σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, θεωρείται η κατασκευή από ευτελή και πρόχειρα υλικά, χωρίς προκαθορισμένο σχέδιο, προοριζόμενη ή μη για κατοικία, η οποία βρέθηκε κατοικούμενη κατά το χρόνο της Απογραφής (π.χ. καλύβα, παράπηγμα, τροχόσπιτο, βάρκα κλπ).
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
