Συμπληρώθηκαν 31 χρόνια από το θάνατο του Γιάννη Χοντζέα στις 24 Οκτωβρίου 1994. Πρόκειται για μια σπάνια και ξεχωριστή περίπτωση του κομμουνιστικού κινήματος της χώρας μας για πολλούς λόγους. Αν κανείς ήθελε να ξεχωρίσει τον πιο σημαντικό, αυτός έγκειται στην επίμονη προσπάθεια που κατέβαλλε να διαβαστεί με τρόπο βαθύ και ουσιαστικό η σύγχρονη κάθε φορά πραγματικότητα. Με σκοπό να προσανατολιστεί ένα δυναμικό ανθρώπων σε δύσκολες συνήθως συνθήκες, είτε διώξεων, είτε ιδεολογικής οπισθοχώρησης, αποπροσανατολισμού και «διαλυτισμού». Η ανάλυση και τοποθέτηση του Γιάννη Χοντζέα σε μια σειρά ζητημάτων τόσο του καπιταλιστικού κόσμου και των αναδιαρθρώσεων του κεφαλαίου, όσο και του κομμουνιστικού κινήματος και των διδαγμάτων του, ξεπερνά την κλίμακα μιας σημαντικής εγχώριας προσωπικότητας της Αριστεράς.
Δημοσιεύουμε ένα κείμενο του Γιάννη Χοντζέα με τίτλο «Το ολοκαύτωμα των δύο πηγών», το οποίο αποτελεί ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο «Για το κομμουνιστικό πρόγραμμα της εποχής μας» που γράφτηκε το 1993 και κυκλοφόρησε το 2000 από τις εκδόσεις Α/συνεχεια. Το απόσπασμα είναι και σήμερα χρήσιμο, αφού οι αντιθέσεις του σύγχρονου συστήματος έχουν εισχωρήσει και στο πεδίο της Επιστήμης. Ελπίζουμε με αυτό το μικρό κείμενο να δίνουμε ένα έναυσμα για τη μελέτη του σημαντικού έργου του, για το οποίο μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στις ιστοσελίδες των εκδόσεων Α/συνεχεια και της ΚΟΕ.
Το ολοκαύτωμα των δύο πηγών
Μέσα από τους κόλπους αυτού που ονομάζεται «διεθνής επιστημονική κοινότητα» έχει διαμορφωθεί μια τάση ή κίνηση για τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει σήμερα η Επιστήμη για τη ζωή, τη γήινη σφαίρα και τον πληθυσμό της. Και προτείνονται ηθικοί κώδικες, επιτροπές δεοντολογίας και ελέγχου σε ορισμένους τομείς όπως η γενετική, η προωθημένη χειρουργική των μεταμοσχεύσεων, και άλλους. Παρά το γεγονός πως κι εδώ έχει μπει γερά ο ανταγωνισμός για δυσφήμηση καινοτομιών του αντιπάλου μέρους δεν μπορεί να αγνοηθεί η δυνατότητα διαμόρφωσης μιας νέας συνείδησης μέσα στις στρατιές που εντάσσονται ή αγωνίζονται να ενταχθούν σ’ αυτήν την κοινότητα. Ούτε ακόμα και η εκμετάλλευση των αντιθέσεων που αναπτύσσονται στην πορεία αυτού του ανταγωνισμού. Ο δημοσιοσχετίστικος χαρακτήρας της προβολής καινοτομιών θα μπορούσε να αποκαλυφθεί τότε εγκυρότερα και να μην εμφανίζονται «τετελεσμένες» καταστάσεις σαν φυσικές θεομηνίες (βλ. AIDS), όπως επίσης και να επισημαίνονται οι «παρενέργειες» τέτοιων καινοτομιών.
Αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από δύο πράγματα: από το αν και κατά πόσο θα αναπτυχθούν κινήματα έξω από το καθιερωμένο παιχνίδι και από το αν τα κινήματα αυτά θα έχουν ξεπεράσει τη γνωστή άποψη για την επιστήμη, τη γνώση και τα παρόμοια. Αλλιώτικα θα έχουμε έναν ανταγωνισμό «αποκαλύψεων» δίχως συνέχεια- όταν θα τα «βρίσκουν» οι άμεσα ενδιαφερόμενοι – ή οι «παρενέργειες» θα χρησιμοποιούνται για κοινωνικούς διαχωρισμούς και πολιτικές μανούβρες.
Ο αποσπασματικός χαρακτήρας κινημάτων της τελευταίας 20ετίας, όπως π.χ. (κατά των πυρηνικών αντιδραστήρων και άλλων κινημάτων οικολογικού χαραχτήρα όπως στη Βραζιλία, (Αμαζόνιος), Γερμανία, Ιαπωνία, Βιετνάμ κ.λπ.) ή και προσφάτων κινήσεων (Γαλλία κατά της τσιμεντοποίησης), θα έπαιρνε πιο συστηματικό και συνεχή χαρακτήρα, αν υπήρχε διαμορφωμένη μία γενική άποψη. Και αυτή δεν μπορεί να είναι σκέτα οικολογική, που αποσυνδέει αυτή την πλευρά της απογείωσης του καπιταλισμού και της ακάθεκτης πορείας του προς το ολοκαύτωμα των δύο πηγών απ’ όπου αντλεί την επιβεβαίωση του (μισθωτή εργασία – Γη – Φύση).
Η ζωή του
Ο Γιάννης Χοντζέας γεννήθηκε στην Κορώνη της Μεσσηνίας το 1930. Σε ηλικία μόλις 11 χρονών αποκτά τις πρώτες επαφές με την αντίσταση. Οργανώνεται στην ΕΠΟΝ και στο ΚΚΕ σε νεαρότατη ηλικία. Η αγωνιστική του δράση και η κομμουνιστική του ταυτότητα τον έφερε αντιμέτωπο με διώξεις, βασανισμούς, δίκες, εξορίες. Άντεξε σε όλα τα κολαστήρια, όπως αυτό της Μακρονήσου, με βαριές συνέπειες για την υγεία του. Στη δεκαετία του ’50 αντιτάσσεται στην γραμμή του ΚΚΕ και πρωταγωνιστεί στη δημιουργία του μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος στην Ελλάδα. α τελευταία 15 χρόνια της ζωής του αφιερώθηκε σε μια πολυεπίπεδη ιδεολογική δουλειά γενικής προετοιμασίας, δίνοντας και μ’ αυτό το τρόπο το «παρών» του. Υπήρξε βασικός ιδεολογικός και πολιτικός διαμορφωτής της Α/συνεχεια. Πέθανε στις 24 Οκτώβρη του 1994.
