Αυτά που είδα, άκουσα και έμαθα στην Ευρωβουλή μού διέλυσαν κάθε αμφιβολία που είχα για το χαρακτήρα, τη δομή και το κυρίαρχο σκεπτικό της Ευρώπης των 28. Η τόσο τολμηρή, ευφάνταστη και ασυνήθιστη για την Ευρώπη ιδέα της ενοποίησης ασθενεί βαριά. Αυτό το μεταπολεμικό εγχείρημα που υποσχόταν τη διαρκή ειρήνη, την αύξουσα ευημερία και την εδραίωση της δημοκρατίας, κόλλησε στη λάσπη. Η ελπίδα για τη δημιουργία της Ευρώπης των λαών χάνεται με την επικράτηση των νέων ολιγαρχιών που, με βάση και ορμητήριό τους την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, λεηλατούν όχι μόνο τον «άλλο» κόσμο, στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, αλλά και τους ίδιους τους λαούς του αναπτυγμένου κόσμου, αποκλείοντάς τους από τα ελέη του μόχθου τους και υφαρπάζοντας όσα αγαθά απέκτησαν στα χρόνια που η ελπίδα για ένα κόσμο διαφορετικό φαινόταν να υλοποιείται. Το φαντασμαγορικό Ευρωκοινοβούλιο είναι ένα κούφιο οικοδόμημα, με πολλή τεχνολογία, πολύ κόσμο, πολλή δημοσιότητα, αλλά ελάχιστο περιεχόμενο και μηδαμινή επιρροή στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Ένας περίλαμπρος εικονικός ναός της δημοκρατίας. Το επιστέγασμα μιας πορείας προς τη δημοκρατία η οποία από ένα σημείο και μετά αντιστράφηκε και κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση.
Αυτό διαπιστώνει κανείς παρατηρώντας τη στρεβλή λειτουργία και τη μειούμενη εξουσία των εθνικών κοινοβουλίων, την ελαχιστοποίηση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά, τον περιορισμό έως την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη μαζική φτωχοποίηση των πιο αδύναμων, την ένταση του αυταρχισμού και τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους.
Τη χρονιά που πέρασε, αυτή η συστηματική αποδημοκρατικοποίηση εδραιώθηκε περαιτέρω και έγινε ακόμα πιο κραυγαλέα αντιληπτή από σωρεία περιστατικών, καταστάσεων και αποφάσεων που συνέβησαν ή δημοσιοποιήθηκαν μέσα στη χρονιά που πέρασε.
Το αμερικάνικο πισωγύρισμα
Στις ΗΠΑ, δύο διαφορετικά, αλλά αλληλένδετα «περιστατικά» επιβεβαίωσαν με τον πιο δραματικό και ανατριχιαστικό τρόπο αυτό που όλοι γνωρίζουν, αλλά λίγοι παραδέχονται. Ότι ο ρατσισμός, η βία και αστυνομοκρατία αποτελούν κυρίαρχα χαρακτηριστικά ενός συστήματος που με ταχείς ρυθμούς απομακρύνεται από τους στοιχειώδεις κανόνες ενός δημοκρατικού πολιτεύματος και μετατρέπεται σε καθαρά ολιγαρχικό με ή χωρίς προσχήματα.
Η έκθεση της Γερουσίας για τα βασανιστήρια που οργανώθηκαν και υλοποιήθηκαν από τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες και το στρατό, από το 2001, είναι η πιο επίσημη και μη αμφισβητήσιμη αλήθεια που φέρνει στο φως τον σκοτεινό μεσαιωνικό κόσμο που κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα της αμερικάνικης δημοκρατίας. Τόσο σκοτεινό και αποκρουστικό που ακόμα και πολλοί υποστηρικτές του συστήματος ένιωσαν δέος μπροστά στην αποκάλυψη ότι αυτές οι πρακτικές εντάσσονται σε ένα σχεδιασμό σε επίπεδο κράτους και δεν αποτελούν μεμονωμένα φαινόμενα, με τη συμβολή όχι μόνο κάποιων εκτελεστικών οργάνων, αλλά θεσμών νευραλγικών, όπως είναι ο πρόεδρος, η κυβέρνηση, η Βουλή, η Γερουσία, η δικαιοσύνη και από κοντά τα βιομηχανικά τραστ και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ακόμα και η Εκκλησία.
Το Γκουαντάναμο, ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου οι φυλακισμένοι είναι «εκτός δικαίου», χωρίς δικαιώματα και χωρίς να έχουν δικαστεί και καταδικαστεί, κρατούμενοι παράνομα επί χρόνια, μερικοί πάνω από δέκα, σε συνθήκες χειρότερες κι από το Άουσβιτς, τελικά, αποδείχτηκε ότι δεν είναι παρά μόνο η κορυφή ενός τεράστιου πλέγματος βίας και τρομοκρατίας που διαπερνάει το αμερικάνικο κράτος πέρα για πέρα. Οι «λεπτομέρειες» των απαγωγών, εξαφανίσεων, δολοφονιών και βασανιστηρίων μέχρι θανάτου ξεπερνούν σε αγριότητα και ευρηματικότητα τα πιο σκληρά βίντεο της κατηγορίας «φρίκη και τρόμος» που βρίσκει κανείς στα βίντεοκλαμπ.
Το δεύτερο «περιστατικό» αφορά τις αποκαλύψεις για τη ρατσιστική βία της αστυνομίας που ήρθε στο φως με αφορμή τις αλλεπάλληλες δολοφονίες μαύρων πολιτών που βάδιζαν αμέριμνοι και άοπλοι στο δρόμο. Η δολοφονία του έφηβου Michael Brown στο Ferguson από αστυνομικό προκάλεσε μεγάλες κινητοποιήσεις και συγκρούσεις στην Αμερική. Αλλά δεν είναι το μοναδικό θύμα της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού. Ένα παιδί 12 χρονών, o Tamir Rice, πυροβολήθηκε πολλές φορές επειδή κρατούσε ένα πλαστικό παιχνίδι-όπλο, όπως και ο 22χρονος John Crawford που πυροβολήθηκε σε ένα εμπορικό κέντρο επειδή κρατούσε ένα ψεύτικο πιστόλι. Πατέρας έξι παιδιών, ο Eric Garner, στραγγαλίστηκε στο πεζοδρόμιο από αστυνομικό, αφού πρόλαβε να πει εννιά φορές «δεν μπορώ να αναπνεύσω». Ένας νεαρός, ο Trayvon Martin, πυροβολήθηκε ως ύποπτος καθώς γύριζε από το σούπερμάρκετ στο σπίτι του. Ο Timothy Russell and η Malissa Williams, άοπλοι, δολοφονήθηκαν με 137 σφαίρες στο πάρκινγκ ενός σχολείου επειδή αρνήθηκαν να βγουν από το αυτοκίνητό τους. Μερικές από αμέτρητες πράξεις αστυνομικής βίας που καταλήγουν σε κακοποιήσεις, τραυματισμούς, συλλήψεις και φυλακίσεις ανθρώπων με βάση το χρώμα και το κοινωνικό τους στάτους. Εγκλήματα που γίνονται σε βάρος απλών πολιτών, και δη φτωχών, μαύρων και λατίνων. Εγκλήματα που ακόμα κι όταν φτάνουν σε φόνο δεν τιμωρούνται. Και δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά εάν κρίνει κανείς από τον αριθμό τους και το μέγεθος της οργής που εκδηλώθηκε από την πρωτεύουσα ως τις πιο μικρές πόλεις της χώρας. Διάσημοι μπασκετμπολίστες σαν τον LeBron James και τον Kobe Bryant εμφανίστηκαν στο γήπεδο με φανέλες που έγραφαν «I can’t breathe».
Οι παράνομες συλλήψεις, τα βασανιστήρια και οι κακοποιήσεις πολιτών, ξένων και Αμερικανών, μέσα κι έξω από την Αμερική, οι παρακολουθήσεις που γίνονται από τις υπηρεσίες του αμερικανικού κράτους σε βάρος όλων ανεξαιρέτως των πολιτών της Αμερικής και ολόκληρου του κόσμου, όπως περίτρανα αποκαλύφθηκε από τα επίσημα έγγραφα, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητήθηκε, που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπάλληλος της CIA Έντουαρντ Σνόουντεν, η στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, που επικρίθηκε και αποδοκιμάστηκε έντονα ακόμα και από τον αστέρα των συντηρητικών ρεπουμπλικάνων γερουσιαστή Ραντ Πολ, οι χιλιάδες δολοφονίες πολιτών στο Πακιστάν, την Υεμένη, τη Σομαλία και σε πολλές άλλες χώρες από τα αμερικάνικα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα (drones), η πρόσφατη νομιμοποίηση της άνευ ορίων και περιορισμών χρηματοδότησης των γερουσιαστών και άλλων πολιτειακών παραγόντων από τους ολιγάρχες, αποτελούν πτυχές του ίδιου καθεστώτος που σηματοδοτεί και εδραιώνει την υποστολή των δημοκρατικών θεσμών και τη φασιστικοποίηση του κράτους.
Η ευρωπαϊκή διάψευση
Όσο, όμως, ανησυχητική είναι αυτή η τροπή της Αμερικής, άλλο τόσο ανησυχητική είναι και η εξάπλωση του φαινομένου στην Ευρώπη. Είναι πράγματι εξωφρενικός ο αριθμός των καθεστώτων επί ευρωπαϊκού εδάφους που συμμετείχαν στο πρόγραμμα απαγωγών, φυλακίσεων και βασανιστηρίων της CIA. Κράτη όπως η Πολωνία, που απαγόρευσαν τα κομμουνιστικά σύμβολα με την επιχειρηματολογία ότι παραπέμπουν σε παράνομες διώξεις, εκφοβισμό και ανελευθερία, δημιούργησαν παράνομες και αθέατες φυλακές και τόπους βασανιστηρίων στο έδαφός τους. H παρακολούθηση των τηλεφωνικών επικοινωνιών της ίδιας της Μέρκελ από τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες υποβαθμίστηκαν και χωνεύτηκαν αμάσητες από την ανατολικογερμανίδα καγκελάριο και τα –κατά τα άλλα- αυστηρά γερμανικά νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά σώματα.
Όπως, όχι μόνο χωνεύτηκε, αλλά και υποστηρίχθηκε εμπράκτως από τα ευρωπαϊκά κοινοβουλευτικά καθεστώτα, η πραξικοπηματική ανατροπή –με πρωτοστάτες τους φασίστες- του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της Ουκρανίας και η τοποθέτηση μαριονετών από τους Αμερικάνους και τους Γερμανούς. Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, οι Ευρωπαίοι όλο και με μεγαλύτερη ευκολία και προθυμία υιοθετούν ακόμα και επί ευρωπαϊκού εδάφους τις μεθόδους που εφαρμόζουν οι Αμερικάνοι στον τρίτο κόσμο.
Και ο κατήφορος είναι μόνο στην αρχή του. Επειδή πολλά εγκλήματα αστυνομικών αποκαλύφθηκαν χάρη σε καταγραφές περιστατικών βίας που έγιναν από αυτόπτες μάρτυρες, οι αρχές αναζητούν διάφορους τρόπους για να εμποδίσουν τους πολίτες να καταγράφουν τις πράξεις των αστυνομικών. Στο Ιλινόις, από τον περασμένο Δεκέμβριο, αποτελεί κακούργημα η ηχογράφηση και βιντεοσκόπηση συνομιλιών με τις αρχές.
Αλλά και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών η αποδημοκρατικοποίηση επεκτείνεται σαν επιθετικός καρκίνος. Ο «νόμος φίμωτρο», που ψηφίστηκε πρόσφατα από την ισπανική Βουλή, αποτελεί σταθμό στην παρακμή των αστικοδημοκρατικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Απαγορεύει τη φωτογράφιση αστυνομικών, την ειρηνική ανυπακοή, π.χ. καθιστική διαμαρτυρία, εκδηλώσεις διαμαρτυρίας χωρίς άδεια, πραγματοποίηση συνελεύσεων σε δημόσιους χώρους, καταλήψεις, συγκεντρώσεις έξω από τη Βουλή και άλλους χώρους «ζωτικής σημασίας»!, διαμαρτυρίες σε κτήρια, π.χ. της Greenpeace, ενώ νομιμοποιεί τις αστυνομικές επιδρομές και τους σωματικούς ελέγχους χωρίς αιτιολόγηση κ.λπ. Δηλαδή, δημοκρατικές ελευθερίες goodbye!
Στη Γαλλία, η δημοτική αρχή μιας πόλης επέβαλε στους άστεγους να φορούν ένα αστέρι για να διακρίνονται από τους υπόλοιπους δημότες και μια άλλη δημοτική αρχή τοποθέτησε «κλουβιά» στα παγκάκια ώστε να μην μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν σαν κρεβάτι οι άστεγοι.
Δημοκρατικός τυχοδιωκτισμός
Η αποδημοκρατικοποίηση συμπλέει με τον πολεμικό τυχοδιωκτισμό. Οι Ευρωπαίοι συμμετείχαν ενεργά στο διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, του Αφγανιστάν, του Ιράκ και της Λιβύης και συνεχίζουν να συμμετέχουν, ιδίως οι Γάλλοι, σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Μάλι, το Τσαντ, τη Σιέρα Λεόνε κι αλλού.
Οι εξελίξεις αυτές αντιστοιχούν στη μεγέθυνση των ανισοτήτων και την κυριαρχία των ολιγαρχών μέσα από τη συγκέντρωση του πλούτου, τον έλεγχο των πολιτικών και των κομμάτων και την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και των ΜΜΕ που είναι απαραίτητα για τη χειραγώγηση των κοινωνιών.
Αποδημοκρατικοποίηση που συνδυάζεται με τον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας που φτάνει στο διορισμό πρωθυπουργών από εξωθεσμικά κέντρα, όπως συνέβη στην Ελλάδα με τον Παπαδήμο και την Ιταλία με τον Μόντι. Βαλτικές και άλλες πρώην «ανατολικές» χώρες γίνονται αποδεκτές με εικονικές αστικές δημοκρατίες υπό την ασφυκτική ηγεμονία των μητροπόλεων.
Αυτή η αποδημοκρατικοποίηση, συχνά, λαμβάνει χώρα με σημαντική, έως και πλειοψηφική, κοινωνική συναίνεση. Η παρακμή του αστικοδημοκρατικού πολιτεύματος συμπλέει με κοινωνίες συμβατές με τον αυταρχισμό, το ρατσισμό, τη βία και τον πόλεμο. Αλλά και με ένα γενικότερο εκφυλισμό που εκδηλώνεται με πολλές μορφές. Ενδεικτικό, αλλά πολύ χαρακτηριστικό, είναι αυτό που πολλές αμερικάνικες εφημερίδες αποκάλεσαν «επιδημία βιασμών» στα αμερικάνικα πανεπιστήμια! Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, το 20% των φοιτητριών είναι θύματα σεξουαλικών επιθέσεων από φοιτητές κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Και οι περισσότεροι βιασμοί στα πανεπιστήμια, συχνά ομαδικοί, δεν καταγγέλλονται στις αρχές από φόβο και ντροπή, ενώ σε πολλές πολιτείες τα θύματα θεωρούνται υπεύθυνα για το βιασμό τους.
Είναι ανατριχιαστικό ότι η πλειονότητα των Αμερικάνων, έξι στους δέκα, σύμφωνα με έρευνα (Washington Post-ABC News), αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες, δήλωσαν ότι εγκρίνουν τις μεθόδους της CIA για το καλό της Αμερικής!
Μετά τους καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, η πεποίθηση ή απλά η ελπίδα πολλών ανθρώπων ότι η ενωμένη Ευρώπη θα εξασφάλιζε τη δημοκρατία, την ειρήνη και την ευημερία, δια παντός, εξασθενεί ακατάσχετα. Και η Ελλάδα, σήμερα, χάρη στο διεφθαρμένο πολιτικό της κατεστημένο, είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα αυτής της διάψευσης.
Στέλιος Ελληνιάδης
