Το 1984 ξεκινάει με μια απώλεια που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Χειρουργείται στο Λονδίνο, αλλά δεν επιστρέφει ζωντανός ο Βασίλης Τσιτσάνης, η μεγαλύτερη ίσως μορφή του λαϊκού τραγουδιού. Οι απώλειες που καταγράφονται είναι σημαντικές: ο αιρετικός συγγραφέας του βιβλίου «Το ’21 και η αλήθεια» Γιάννης Σκαρίμπας, ο κομμουνιστής ηθοποιός που σφράγισε με την απαγγελία του και το «Άξιον Εστί» Μάνος Κατράκης, ο ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο ζωγράφος Γιάννης Γαΐτης, ο ποιητής και εκδότης του «Ίκαρου» Νίκος Καρύδης, οι καλλιτέχνες του ελαφρού τραγουδιού Άκης Σμυρναίος και Σπύρος Κορώνης (από το ντουέτο Κορώνης-Φίλανδρος), ο γραμματέας του ΚΚΙ Ενρίκε Μπερλινγκουέρ, ο φιλόσοφος Μισέλ Φουκό, ο Κούρδος σκηνοθέτης Γιλμάζ Γκιουνέι, ο τζαζίστας Κάουντ Μπέιζι, ο μπλουζίστας Αλέξις Κόρνερ και ο τραγουδιστής Μάρβιν Γκέι, ο συγγραφέας Τρούμαν Καπότε, ο ηθοποιός Ρίτσαρντ Μπάρτον, οι σκηνοθέτες Φρανσουά Τριφό και Σαμ Πέκινπα και η πρωθυπουργός της Ινδίας Ίντιρα Γκάντι.
Είναι η χρονιά που ο εισαγγελέας βάζει στο αρχείο τη μήνυση σε βάρος του Τσιτσάνη για το τραγούδι «Το βαπόρι απ’ την Περσία», ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εκλέγεται πρόεδρος της Ν.Δ. και ο Χατζιδάκις ξεκινάει τον «Σείριο»… Οι Αμερικανοί ναρκοθετούν τα λιμάνια της Νικαράγουα σαν «δώρο» για την εκλογή του Ορτέγκα των Σαντινίστας στην προεδρία της χώρας του και οι Σοβιετικοί απέχουν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες σε αντίποινα για την αποχή των Αμερικανών από την Ολυμπιάδα της Μόσχας. Στις ΗΠΑ ανακοινώνουν την ανακάλυψη του ιού του aids και στην Ινδία σφάζονται πάνω από χίλιοι άνθρωποι σε αντίποινα για τη δολοφονία της Γκάντι ενώ οι νεκροί και τραυματίες από τη διαρροή αερίων από το αμερικάνικο εργοστάσιο της Γιούκαρ ξεπερνούν τους 200.000!
Στο ελληνικό τραγούδι έχει ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος. Χωρίζονται σε δύο μεγάλα στρατόπεδα οι συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδιστές και μουσικοί, για τα πνευματικά δικαιώματα. Η μία ομάδα, πλειοψηφική (ΕΜΣΕ), με Λοΐζο, Δερβενιώτη, Παπαδόπουλο, Καλδάρα, Ρασούλη, Λεοντή κ.ά., υποστηρίζει τη συνεταιριστική διαχείριση των εισοδημάτων που απορρέουν από κάθε είδους δικαιώματα και η άλλη, μειοψηφική (ΕΔΕΤ), αλλά με βαριά ονόματα, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Βίρβος, Σαββόπουλος κ.λπ., τάσσεται υπέρ της ΑΕΠΙ εκδηλώνοντας έλλειψη εμπιστοσύνης στους συνεταιριστές. Στην κορύφωση της αντιπαράθεσης, ο Μίκης και ο Μάνος απαγορεύουν στον Νταλάρα και την Αλεξίου να ερμηνεύουν τα τραγούδια τους και, στη συνέχεια, ο Χατζιδάκις βγάζει γενική απαγόρευση, για όλους τους τραγουδιστές, χωρίς τη γραπτή του άδεια. Συνολικά, 88 συνθέτες και στιχουργοί απαγορεύουν με δικαστική απόφαση την εκτέλεση τραγουδιών τους από Νταλάρα, Αλεξίου και Γαλάνη που πρωτοστατούν στην Ένωση Τραγουδιστών Ελλάδας (ΕΤΕ).
Στην Αθήνα, κάνουν εμφανίσεις οι Έρικ Κλάπτον, Έλβιν Τζόουνς, Μακ Κόι Τάινερ, Ρον Κάρτερ, Έρικ Μπάρντον, Σαν Ρα κ.ά. Ο Σαββόπουλος με τον Στέλιο Ράμφο οργανώνουν ένα πανηγύρι στην Πεντέλη με Μάκη Χριστοδουλόπουλο, Δημήτρη Κοντογιάννη κ.ά.
Τα τραγούδια που ξεχωρίζουν, το 1984, προέρχονται από διαφορετικά μουσικά ρεύματα και τάσεις. Τα νεολαϊκά, όπως τα «Θυσιάστηκα» του Αντώνη Ρεπάνη και του Χρήστου Ροδίτη με την Πίτσα Παπαδοπούλου, «Μία είναι η ουσία» του Χρήστου Νικολόπουλου και του Λευτέρη Χαψιάδη με την Χαρούλα Αλεξίου και «Ποτέ» του Σταμάτη Κραουνάκη και της Λίνας Νικολακοπούλου με τον Μανώλη Μητσιά. Τα ποπ-ροκ «Άσε με να κάνω λάθος» του Ανδρέα Τσιλιφώνη με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, η «Ευλαμπία» του Γιάννη Γιοκαρίνη και η «Σερενάτα» του Λάκη Παπαδόπουλου και της Μαριανίνας Κριεζή με την Αρλέτα. Τα ελαφρολαϊκά όπως το τραγούδι «Πιο καλή η μοναξιά» του Γιάννη Πάριου, αλλά και τα τραγούδια που γεννιούνται μέσα στα μπουζουξίδικα και γίνονται πανελλαδικά σουξέ, όπως «Τα λουλούδια στην κυρία από μένα» του Δημήτρη Καββαδάτου με τον Νίκο Πάνο, «Το μωρό» του Τάκη Μουσαφίρη με τη Δούκισσα και η «Χαμένη πολιτεία» του Γιώργου Γεωργόπουλου και του Λάκη Τσώλη με τον Γιώργο Μπουλουγουρά.
Από τους μεγάλους δίσκους ξεχωρίζουν το «Χαράτσι» του Νίκου Παπάζογλου, «Χορέψτε γιατί χανόμαστε» της Ελένης Βιτάλη, «Νυχτερινή εκπομπή» της Αφροδίτης Μάνου, ο πρώτος προσωπικός 33άρης της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, τα «Μικρασιάτικα τραγούδια» με τη Δόμνα Σαμίου, «Πάμε στα κλαρίνα» με Κόρο, Κιτσάκη, Βασιλόπουλο, Βέρρα κ.ά.
Στέλιος Ελληνιάδης
