…Η στήλη ενώνει τη φωνή της με τους εργαζόμενους στα Mέσα Mεταφοράς.
Για όλους εμάς που τα χρησιμοποιούμε καθημερινά, ο αγώνας είναι κοινός… Όσοι διαμαρτύρονται για τις απεργίες, προφανώς, δεν έχουν κατανοήσει τι θα συμβεί αν περάσουν τα σχέδια της Kυβέρνησης. Πανάκριβα εισιτήρια, κατάργηση των «μη παραγωγικών» γραμμών, υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων, με σαφείς επιπτώσεις στην ασφάλεια και την ταχύτητα μετακίνησης…. Για να μη μιλήσουμε για το κοινό εργασιακό μας μέλλον που προβλέπεται σκοτεινό…
Οι «αναγνώσεις» λοιπόν, αυτή τη φορά, είναι κατά το ήμισυ… ηλεκτρικές, αλλά πολύ ενδιαφέρουσες!
Ξεκινάω με ένα παράδοξο μυθιστόρημα, από αυτά που συνήθως δεν παρουσιάζονται από αυτήν εδώ τη στήλη. Όμως, το ογκώδες Χαστούκι του Ελληνοαυστραλού Χρήστου Τσιόλκα (Ωκεανίδα), είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό μυθιστόρημα. Υποψήφιο φέτος για το Booker, μας δίνει ένα ασυνήθιστο πορτρέτο όχι μόνο της ελληνικής ομογένειας, αλλά και της οικογένειας, των σχέσεων, της κοινωνίας… Ο συγγραφέας, αριστερός και ομοφυλόφιλος, διαπερνά την επιφάνεια και σκαλίζει βαθιά με το νυστέρι του, φτάνοντας ακόμη και στις δικές μας απόκρυφες σκέψεις. Πιθανόν δεν θα συμφωνήσετε πάντα με ό,τι διαβάζετε, σε κάποια σημεία θα βρείτε πως το βιβλίο θα μπορούσε να είναι και συντομότερο. Όμως, η γενική εικόνα είναι αποκαλυπτική και σε βάζει στη διαδικασία να σκεφτείς. Κι αυτό δεν είναι καθόλου λίγο!
«-Οι επαναστάσεις, κυρία μου, δεν πετυχαίνουν πάντα, είπε η πολύξερη αδελφή μου, το γράφει και η Ιστορία.
-Στην τάξη μας δεν το κάναμε ακόμα, απάντησα …
….Ορκίστηκα να μην ξανακάνω ποτέ επανάσταση… Τον όρκο μου, όμως, χρειάστηκε να τον πατήσω πολλές φορές στη ζωή μου.»
Τι απόλαυση να διαβάζεις τις ιστορίες της Άλκης Ζέη! Τα Σπανιόλικα παπούτσια της (Καστανιώτης) σε κάνουν να γελάς, να ανατριχιάζεις, να βουρκώνεις. Να γεμίζεις αισιοδοξία κι ας διαβάζεις και πικρά πράγματα. Να μαθαίνεις τι υπήρχε πίσω από αγαπημένα βιβλία όπως το Καπλάνι της βιτρίνας, ή πως γράφτηκε σε μια κουζίνα στο Παρίσι ο Μεγάλος περίπατος του Πέτρου, που κάποιο μακρινό μεσημέρι της παιδικής σου ηλικίας είχες διαβάσει μονορούφι. Βιβλία που διαβάζεις στα παιδιά σου και η συγκίνηση της πρώτης φοράς είναι πάντοτε παρούσα.
Στις ιστορίες της, με λιτό τρόπο, περνούν οι μεγάλες στιγμές της ιστορίας που έζησε ως αυτόπτης μάρτυρας η Άλκη Ζέη, παρελαύνουν προσωπικότητες μοναδικές της πολιτικής και της τέχνης. Σε εποχές αναθεωρητισμού της ιστορίας η συγγραφέας καταθέτει την κριτική της ματιά, που όμως δεν αναιρεί την αξία και το μεγαλείο των αγώνων που δόθηκαν. Το ομώνυμο διήγημα, από τα πιο συγκλονιστικά που έχω διαβάσει, η ηρωίδα μεγαλώνει πιστεύοντας πως ο πατέρας της σκοτώθηκε στον Ισπανικό Εμφύλιο, πολεμώντας με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Πολύ αργά της αποκαλύπτεται η αλήθεια: ο πατέρας της ακολούθησε τη τύχη άλλων αγωνιστών που «εξαφανίστηκαν» επιστρέφοντας στη Σοβιετική Ένωση μετά την ήττα…
…Όταν η συγγραφέας φτάνει στο σήμερα, με μοναδικό τρόπο μας δίνει ένα μεγάλο μάθημα εναντίον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας….
…Από τα διηγήματα στα ποιήματα. Χαράζοντας στην άμμο της Βασιλικής Φράγκου (Ιδεόγραμμα). Η ποίηση όταν είναι αυτού του επιπέδου και της ευαισθησίας, μπορεί να συμπυκνώσει σε λίγες λέξεις, αυτά που θα έπαιρνε ώρα να σας πω. Και έτσι, απλώς αντιγράφω:
Όποιος διψά για φήμη, για εξουσία,
έχει τον τρόμο μέσα του, στα κύτταρα του βία.
Εκείνος που πονά και χαίρεται
χαράζοντας στίχους στην άμμο,
ζει την αιώνια λάμψη της στιγμής
και δεν γυρεύει άλλο
Και τι καλύτερο επίλογο να βρω, από μερικούς ακόμη στίχους. Γερνάει όποιος θυμάται μόνο:
Πάψε ολοένα να γυρίζεις πίσω το κεφάλι
στην καμένη πόλη
με τους σπασμένους κίονες, την σκόνη.
Γερνάει όποιος θυμάται μόνο.
Οι «αναγνώσεις» λοιπόν, αυτή τη φορά, είναι κατά το ήμισυ… ηλεκτρικές, αλλά πολύ ενδιαφέρουσες!
Ξεκινάω με ένα παράδοξο μυθιστόρημα, από αυτά που συνήθως δεν παρουσιάζονται από αυτήν εδώ τη στήλη. Όμως, το ογκώδες Χαστούκι του Ελληνοαυστραλού Χρήστου Τσιόλκα (Ωκεανίδα), είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό μυθιστόρημα. Υποψήφιο φέτος για το Booker, μας δίνει ένα ασυνήθιστο πορτρέτο όχι μόνο της ελληνικής ομογένειας, αλλά και της οικογένειας, των σχέσεων, της κοινωνίας… Ο συγγραφέας, αριστερός και ομοφυλόφιλος, διαπερνά την επιφάνεια και σκαλίζει βαθιά με το νυστέρι του, φτάνοντας ακόμη και στις δικές μας απόκρυφες σκέψεις. Πιθανόν δεν θα συμφωνήσετε πάντα με ό,τι διαβάζετε, σε κάποια σημεία θα βρείτε πως το βιβλίο θα μπορούσε να είναι και συντομότερο. Όμως, η γενική εικόνα είναι αποκαλυπτική και σε βάζει στη διαδικασία να σκεφτείς. Κι αυτό δεν είναι καθόλου λίγο!
«-Οι επαναστάσεις, κυρία μου, δεν πετυχαίνουν πάντα, είπε η πολύξερη αδελφή μου, το γράφει και η Ιστορία.
-Στην τάξη μας δεν το κάναμε ακόμα, απάντησα …
….Ορκίστηκα να μην ξανακάνω ποτέ επανάσταση… Τον όρκο μου, όμως, χρειάστηκε να τον πατήσω πολλές φορές στη ζωή μου.»
Τι απόλαυση να διαβάζεις τις ιστορίες της Άλκης Ζέη! Τα Σπανιόλικα παπούτσια της (Καστανιώτης) σε κάνουν να γελάς, να ανατριχιάζεις, να βουρκώνεις. Να γεμίζεις αισιοδοξία κι ας διαβάζεις και πικρά πράγματα. Να μαθαίνεις τι υπήρχε πίσω από αγαπημένα βιβλία όπως το Καπλάνι της βιτρίνας, ή πως γράφτηκε σε μια κουζίνα στο Παρίσι ο Μεγάλος περίπατος του Πέτρου, που κάποιο μακρινό μεσημέρι της παιδικής σου ηλικίας είχες διαβάσει μονορούφι. Βιβλία που διαβάζεις στα παιδιά σου και η συγκίνηση της πρώτης φοράς είναι πάντοτε παρούσα.
Στις ιστορίες της, με λιτό τρόπο, περνούν οι μεγάλες στιγμές της ιστορίας που έζησε ως αυτόπτης μάρτυρας η Άλκη Ζέη, παρελαύνουν προσωπικότητες μοναδικές της πολιτικής και της τέχνης. Σε εποχές αναθεωρητισμού της ιστορίας η συγγραφέας καταθέτει την κριτική της ματιά, που όμως δεν αναιρεί την αξία και το μεγαλείο των αγώνων που δόθηκαν. Το ομώνυμο διήγημα, από τα πιο συγκλονιστικά που έχω διαβάσει, η ηρωίδα μεγαλώνει πιστεύοντας πως ο πατέρας της σκοτώθηκε στον Ισπανικό Εμφύλιο, πολεμώντας με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Πολύ αργά της αποκαλύπτεται η αλήθεια: ο πατέρας της ακολούθησε τη τύχη άλλων αγωνιστών που «εξαφανίστηκαν» επιστρέφοντας στη Σοβιετική Ένωση μετά την ήττα…
…Όταν η συγγραφέας φτάνει στο σήμερα, με μοναδικό τρόπο μας δίνει ένα μεγάλο μάθημα εναντίον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας….
…Από τα διηγήματα στα ποιήματα. Χαράζοντας στην άμμο της Βασιλικής Φράγκου (Ιδεόγραμμα). Η ποίηση όταν είναι αυτού του επιπέδου και της ευαισθησίας, μπορεί να συμπυκνώσει σε λίγες λέξεις, αυτά που θα έπαιρνε ώρα να σας πω. Και έτσι, απλώς αντιγράφω:
Όποιος διψά για φήμη, για εξουσία,
έχει τον τρόμο μέσα του, στα κύτταρα του βία.
Εκείνος που πονά και χαίρεται
χαράζοντας στίχους στην άμμο,
ζει την αιώνια λάμψη της στιγμής
και δεν γυρεύει άλλο
Και τι καλύτερο επίλογο να βρω, από μερικούς ακόμη στίχους. Γερνάει όποιος θυμάται μόνο:
Πάψε ολοένα να γυρίζεις πίσω το κεφάλι
στην καμένη πόλη
με τους σπασμένους κίονες, την σκόνη.
Γερνάει όποιος θυμάται μόνο.
Κώστας Στοφόρος
Σχόλια