Η ασύμμετρη άμυνα η μόνη λύση για την αντιμετώπιση ισχυρών απειλών
Το Ιράν ανακοίνωσε την πρώτη δοκιμή του αντιαεροπορικού συστήματος, Bavar 373, που θεωρείται παρόμοιο με το ρωσικό S300.
Μία εκτίμηση της στρατιωτικής δύναμης του Ιράν είναι δύσκολη υπόθεση. Τα περισσότερα προγράμματα είναι καλυμμένα από πέπλο μυστηρίου, τα ερευνητικά και πειραματικά μοντέλα παρουσιάζονται προς τα έξω σαν να βρίσκονται ήδη στο στάδιο παραγωγής και ένα μείγμα πραγματικών επιτευγμάτων και προπαγάνδας έχει στόχο την παραπλάνηση.
Αυτό όμως που σίγουρα ξέρουμε είναι ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ σχεδίαζαν έναν πόλεμο για να πλήξουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και άλλους στρατιωτικούς στόχους από την εποχή ακόμα της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ. Τι είναι αυτό που τους έκανε να τον αναβάλουν όλα αυτά τα χρόνια;
Οι όροι του παιχνιδιού
Αν στόχος είναι να συγκρίνουμε την στρατιωτική ικανότητα του Ιράν και των ΗΠΑ η απάντηση είναι εύκολη και ξεκάθαρη. Τα περισσότερα ιρανικά τανκς είναι παλιότερα και από την ιρανική επανάσταση. Το ίδιο ισχύει και για την Αεροπορία του.
Τα περισσότερα από τα ιρανικά οπλικά συστήματα δεν θα αποτελούσαν απειλή για τις αμερικανικές δυνάμεις, αν η σύγκρουση λάμβανε χώρα στην ανοιχτή θάλασσα όπου τα αεροπλανοφόρα και τα καταδρομικά που τα συνοδεύουν επιβάλλουν μία ζώνη απαγόρευσης που εκτείνεται σε πάνω από 400 χιλιόμετρα. Στον Κόλπο, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική. Κάθε αμερικανικό πλοίο στον Κόλπο πλέει εντός της εμβέλειας πυραύλων που εκτοξεύονται από ταχύπλοα σκάφη και αεροσκάφη, καθώς και μεγάλο αριθμό από κινούμενες επίγειες πλατφόρμες. Το Ιράν, για παράδειγμα, επικεντρώθηκε στην εισαγωγή σύγχρονων πυραύλων κατά πλοίων από την Κίνα και προχώρησε, μάλιστα, στην εξέλιξή τους και την κατασκευή νέων μοντέλων.
Με τον ίδιο τρόπο, μικρά υποβρύχια -δεκάδες των οποίων παράγονται από το Ιράν- δεν έχουν καμία αξία στα διεθνή ύδατα, όπου τα αμερικανικά υποβρύχια και αεροσκάφη εξορμούν σε σχηματισμούς «καταδιωκτικών ομάδων» για την εξουδετέρωσή τους.
Μετατρέπονται, όμως, σε απειλητικό όπλο όπως μία θαλάσσια νάρκη στα ρηχά νερά του Κόλπου, όπου τα σόναρ δεν λειτουργούν αποτελεσματικά.
Το ίδιο ισχύει και για το ιρανικό πυραυλικό οπλοστάσιο και τις αμερικανικές βάσεις σε κοντινές χώρες.
Πόλεμος χωρίς σύνορα
Ένας πόλεμος κατά του Ιράν απειλεί να εξελιχθεί στην πρώτη αντιπαράθεση που ο στρατός των ΗΠΑ θα διεξάγει σε συνθήκες «σύγχρονου πολέμου», σε έναν πόλεμο, δηλαδή, όπου ο αντίπαλος γνωρίζει προκαταβολικά τα αμερικανικά πλεονεκτήματα και προετοιμάζει τα τεχνικά μέσα για να τα εξουδετερώσει. Συνεπώς, ένας πόλεμος σε βάρος του Ιράν δεν θα είναι περίπατος.
Ο αμερικανικός στρατός γνωρίζει ότι θα εισέλθει σε ένα πεδίο όπου τα συστήματα GPS θα μπλοκαριστούν και τα drones (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) ίσως να μην μπορούν να επικοινωνούν με τις βάσεις μέσω δορυφόρου. Πράγματι, οι ΗΠΑ ίσως στερηθούν τη δορυφορική και ηλεκτρονική αναγνώριση, στοιχεία που αποτελούν κεντρικούς πυλώνες του ισχύοντος πολεμικού δόγματός τους. Είναι σχεδόν αδύνατον, λόγου χάρη, να χρησιμοποιηθούν οπλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς χωρίς GPS. Μοναδική εναλλακτική λύση είναι η καθοδήγηση με τη βοήθεια λέιζερ ή καμερών κάτι που απαιτεί τα drones να είναι κοντά στους στόχους και άρα στην εμβέλεια της αντιαεροπορικής άμυνας του εχθρού.
Το 2013, τον ίδιο μήνα που το Ιράν μπόρεσε να ελέγξει ένα «αόρατο» κατασκοπευτικό αεροσκάφος των ΗΠΑ προσγειώνοντάς το, οι Αμερικανοί εξεπλάγησαν όταν επίσης οι Ιρανοί «τύφλωσαν» έναν κατασκοπευτικό δορυφόρο που περνούσε πάνω από το Ιράν, κατά πάσα πιθανότητα με λέιζερ που έπληξε τον φακό του. Το μάθημα από αυτό είναι ότι το Ιράν έχει στην κατοχή του ραντάρ και αναγνωριστικά μέσα που του δίνουν τη δυνατότητα να εντοπίσει «αόρατα» drones και δορυφόρους χαμηλής τροχιάς. Αυτό εμπνέει ανησυχία. Το αμερικανικό βομβαρδιστικό B-2 που εκτιμάται ότι ηγείται της όποιας αεροπορικής εκστρατείας, εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την τεχνολογία stealth που διαθέτει για να διεισδύει σε εχθρικό εναέριο χώρο και να βάλλει κατά της αντιαεροπορικής του άμυνας. Αν το Ιράν κατέχει τεχνολογία αντι-stealth, το πιο ακριβό βομβαρδιστικό στον κόσμο γίνεται εύκολος στόχος.
Οι συνθήκες της αντιπαράθεσης εμποδίζουν τις ΗΠΑ από το να σχεδιάσουν ένα περιορισμένο πλήγμα ή ένα πλήγμα που θα στερούσε από το Ιράν την δυνατότητα αντεπίθεσης. Δεν είναι δυνατόν να πληγούν ιρανικοί στόχοι χωρίς να έχουν διασφαλιστεί αμερικανικές βάσεις στην περιοχή. Αυτό απαιτεί να πληγούν ιρανικές πυραυλικές πλατφόρμες, κάτι που δεν μπορεί όμως να γίνει ενώ ο Κόλπος είναι γεμάτος πυραύλους κατά πλοίων.
Η αποκάλυψη των αεροσκαφών stealth
Οι χώρες του Τρίτου Κόσμου μπορούν να αγοράσουν την καλύτερη αντιαεροπορική τεχνολογία της Δύσης ή της Ρωσίας. Όμως τα χαρακτηριστικά και οι προδιαγραφές των συστημάτων που εξάγονται είναι γνωστά και τα ηλεκτρονικά μέσα που φέρουν τα αεροσκάφη είναι προκαταβολικά προγραμματισμένα για να παρακολουθούν τα κύματα των ραντάρ του εχθρού, να τα μιμούνται και να δημιουργούν παρεμβολές. Αυτό που τρομάζει έναν στρατό εισβολής είναι τα πράγματα που δεν μπορεί να προβλέψει. Στον σύγχρονο πόλεμο, μία αντιαεροπορική πυροβολαρχία που λειτουργεί απρόσκοπτα, μπορεί να καταρρίψει μία ολόκληρη μοίρα αεροσκαφών σε μερικά λεπτά.
Οι ΗΠΑ μετέτρεψαν τα αεροσκάφη stealth σε μη αντιστρέψιμο τεχνολογικό πλεονέκτημα. Το αεροσκάφος F-117 εξουδετέρωσε τα ιρακινά ραντάρ κατά τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου. Τα ίδια αεροσκάφη, παράλληλα με τα βομβαρδιστικά Β-2 είχαν κεντρικό ρόλο στους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας και του Ιράκ το 2003. Το Ιράν προσανατόλισε την έρευνα και την παραγωγή σε αυτό τον τομέα, συγκεκριμένα.
Το πρώτο έχει να κάνει με τον τύπο του ραντάρ. Οι Ρώσοι ανακάλυψαν ότι τα αεροσκάφη stealth αποφεύγουν έναν συγκεκριμένο είδος ραντάρ, κυρίως τα ραντάρ υψηλών συχνοτήτων, που είναι ιδανικά για τον εντοπισμό στόχων με ακρίβεια. Έτσι, οι Ρώσοι πειραματίστηκαν στην τεχνολογία χαμηλής συχνότητας. Το μειονέκτημα της είναι η έλλειψη ακρίβειας. Το πλεονέκτημα του όμως είναι ότι αχρηστεύει την τεχνολογία stealth.
Όταν ένα F-117 καταρρίφθηκε στην Γιουγκοσλαβία, πολλοί ειδικοί το απέδωσαν στην χρήση παλιών ρωσικών ραντάρ. Οι Ρώσοι πήγαν ένα βήμα παραπέρα και ανέπτυξαν μία νέα γενιά σύγχρονων ραντάρ όχι υψηλής συχνότητας των οποίων όμως η ακρίβεια είναι εφάμιλλη με εκείνη των ραντάρ υψηλής συχνότητας. Αυτό το σύστημα ενσωματώθηκε στο σύστημα S-300. Επίσης, το Ιράν κατασκεύασε διάφορους τύπους ραντάρ χαμηλής συχνότητας, με πιο διάσημους τους Matla-ul-Fajr-1 και 2. Το τελευταίο μοιάζει με το ρωσικό ραντάρ Nebo που εντοπίζει «αόρατα» αεροσκάφη στο σύστημα S-400.
Η δεύτερη μέθοδος που αντιμετωπίζει τις τεχνολογίες «αόρατων» μέσων στηρίζεται στην οπτική αντί της ηλεκτρονικής αναγνώρισης. Με την ανάπτυξη σύγχρονων θερμικών καμερών, οι πιλότοι ανακάλυψαν ότι αποτελούν μία εξαιρετική εναλλακτική του ραντάρ. Οι Ρώσοι γνώριζαν από την δεκαετία του 1980 ότι οι σύγχρονες θερμικές κάμερες μπορούν να παρακολουθούν τα αμερικανικά βομβαρδιστικά από απόσταση άνω των 90 χιλιομέτρων, ιδίως σε μεγάλη ύψη όπου υπάρχει μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας αεροσκάφους και ψυχρής ατμόσφαιρας. Καμία άλλη χώρα στον κόσμο, σήμερα, δεν στηρίζεται σε οπτικά συστήματα τόσο όσο το Ιράν. Επίσης, στρατιωτικοί στο Ιράν βρήκαν ότι αντιαεροπορικά που θεωρούνται παλιάς τεχνολογίας, μπορούν να γίνουν εξαιρετικά αποτελεσματικά αν συνδέονται με υπολογιστές που οδηγούν αυτόματα το πυρ. Αυτές οι μέθοδοι είναι ιδανικές για την κατάρριψη πυραύλων cruise και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Συμπέρασμα
Το Ιράν γνωρίζει ότι δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αντιμετωπίσει μία δυτική δύναμη στον αέρα ή στη θάλασσα. Για αυτό και αναπτύχθηκαν ασύμμετρες τεχνολογίες πολέμου που προσπαθούν να αξιοποιήσουν τα υπάρχοντα κενά και να πλήξουν τον εχθρό με μη συμβατικά μέσα όπως οι πύραυλοι για παράδειγμα.
Αυτό που τρομάζει τις ΗΠΑ είναι στρατεύματα που διαθέτουν εμπειρία μάχης και ένα δικό τους πολεμικό δόγμα και είναι σε θέση να εκμεταλλευθούν τοπικούς και γεωγραφικούς παράγοντες και να σχεδιάσουν το στυλ μάχης που τους ταιριάζει, έξω από το δυτικό πλαίσιο πολέμου. Με αυτή την έννοια μπορεί να μάθει κανείς πολλά από την εμπειρία του Ιράν.
* Αναδημοσίευση από το al-akhbar
Μετάφραση: Ελεάννα Ροζάκη
