Γράφει ο Ηρόστρατος
Προσμένουνε την ώρα να σημάνουν την Ανάσταση
Κάτω απ’ το χώμα μες στα σταυρωμένα χέρια τους
κρατάνε της καμπάνας το σχοινί,
προσμένουνε την ώρα, προσμένουν να σημάνουν την ανάσταση
τούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας
δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει
Σώπα όπου να ‘ναι θα σημάνουν οι καμπάνες
Ίσως είμαι παλιομοδίτης… Κάθε Πάσχα το μυαλό μου τρέχει στον Γιάννη Ρίτσο. Θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια, σε ένα μικρό μαγαζί της Καισαριανής, σε επιμέλεια του Αλέξη Βάκη και με τη φωνή του Λάκη Χαλκιά είχα ζήσει τη μυσταγωγία του Επιτάφιου. Πώς ο Γιάννης Ρίτσος πάντρεψε έρωτα, άνοιξη, θάνατο, επανάσταση, παραδόσεις, συμπυκνώνοντας στους στίχους του όλα εκείνα που αγαπάμε κι ονειρευόμαστε. Όλα εκείνα για τα οποία αξίζει να αγωνίζεσαι. Αγαπώ πολλούς ποιητές. Έχουν σημαδέψει κομμάτια της ζωής μου. Όμως ο Ρίτσος είναι κομμάτι της ψυχής μας. Ακόμη και «λάθη» του, δικά μας λάθη είναι. Όσων επιμένουμε ακόμη αριστερά, αλλά και όσων ακόμη τολμούμε να ασπαζόμαστε τη λέξη «κομμουνισμός»… Αυτές τις μέρες, του κρίσιμου 2014, η εικόνα με τους νεκρούς μας που κάτω από το χώμα, μέσα στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί, έρχεται βασανιστικά καθώς πλησιάζει το Πάσχα. Θα δούμε αυτή την Ανάσταση; Θα αφήσουμε πίσω τις παλινωδίες μας; Να γυρίσεις πίσω, όχι για να «αναθεωρήσεις» αλλά για να καταλάβεις και να ξαναβαφτιστείς σε χαμένες αξίες: «Κείνες τις ώρες σφίγγεις το χέρι του συντρόφου σου/ γίνεται μια σιωπή γεμάτη δέντρα». Μπορείς να το νιώσεις σήμερα; Να νιώσεις, στ’ αλήθεια, τι θα πει «σύντροφος» και πως δεν είναι μια ξερή προσφώνηση; Και μετά να μεταδώσεις στις νέες γενιές αυτά τα μηνύματα που, κρυμμένα σε ένα μπουκάλι καταμεσής στο πέλαγος, περιμένουν να τα ανακαλύψεις ξανά, να τα μοιραστείς.
Να τα πεις και στα παιδιά. Και παίρνω, λοιπόν, στα χέρια μου το βιβλίο της Κατερίνας Τζαβάρα από τη σειρά Μαγικές διαδρομές στην τέχνη-Γιάννης Ρίτσος. Το εξώφυλλο απεικονίζει τον ποιητή να ζωγραφίζει μια πέτρα σε κάποιο από τα νησιά της εξορίας του. Και μετά ξετυλίγεται ένας μύθος απλός. Και τα ποιήματά του. Και τρόποι για να γνωρίσεις καλύτερα το έργο του. Κι η ιστορία του, έτσι όπως δεν διδάσκεται στο σχολείο. Γιατί η εκπαίδευση, σήμερα, δεν είναι για να μαθαίνεις αλλά για να γίνεσαι πειθήνιος πολίτης. Να αποκτάς μόνο τις φιλτραρισμένες γνώσεις. Κι εκεί, βιβλία σαν κι αυτό είναι «εκτός ύλης». Μήπως πρέπει να τα βάλουμε εμείς στην ύλη των παιδιών μας; Στην ύλη των παιδιών όλου του κόσμου;
Δεν ψώνισες; Θα σε αναλάβει ο (υ-ιός) Μπαλτάκος
Πάντοτε έλεγα πως προτιμούσα το Πάσχα από τα Χριστούγεννα, για πολλούς και διάφορους λόγους. Ένας βασικός λόγος ήταν πως μου προξενεί απέχθεια η καταναλωτική μανία των Χριστουγέννων. Ένα εμπορικό πανηγύρι όπου ακόμη και ο πρωταγωνιστής Άγιος Βασίλης, ως φιγούρα είναι κατασκεύασμα της Coca Cola. Τώρα, εν μέσω κρίσης και ανύπαρκτων εισοδημάτων, η κυβέρνηση με τα αγαπημένα της ΜΑΤ θέλουν να κάνουν και το Πάσχα μια καταναλωτική γιορτή, εις βάρος των εργαζομένων! Για να είναι πιο αποτελεσματικό το μέτρο, προτείνουμε όποιος περνάει έξω από μαγαζί και απλώς χαζεύει τις βιτρίνες και δεν ψωνίζει να τρώει ένα χέρι ξύλο από την Ομάδα Δίας – ή όπως αλλιώς λένε αυτά τα παλικάρια του Δένδια. Μπορεί τη διεύθυνση της επιχείρησης να αναλάβει ο υιός Μπαλτάκος που έχει το know how και τη σχετική ασυλία. (Αρκεί να σταματήσει τις επιχειρήσεις αναζήτησης υποβρυχίων στο σιντριβάνι της Πλατείας Συντάγματος).
Ο Χουάν Μιρό στο… σφυρί
Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας ετοιμάζεται να δημιουργήσει το δικό της success story με πρωτογενή πλεονάσματα και άλλα παραμύθια. Μεταξύ των μέτρων που λαμβάνει είναι να ξεπουλά τον πολιτισμό στον πλειοδότη… 85 έργα του Χουάν Μιρό ετοιμάζονται να βγάλουν στο σφυρί (μέσω του γνωστού οίκου δημοπρασιών Cristie’s) προκειμένου να συγκεντρώσουν μερικά ακόμη εκατομμύρια για τους τοκογλύφους-δανειστές. Εκεί οι σοσιαλιστές δεν έχουν… Βενιζέλο και αντιδρούν. Θυμήθηκα, με την ευκαιρία, την έκθεση Ο Μιρό στη Μαγιόρκα που είχα δει πριν από τέσσερα χρόνια στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στη Θεσσαλονίκη. Ένα μαγικό ταξίδι στον κόσμο των χρωμάτων και της δημιουργίας. Σκεφτόμουνα με θλίψη τους 85 πίνακες που ίσως κοσμήσουν τα σπίτια κάποιων μεγιστάνων και δεν θα είναι προσιτοί στο ευρύ κοινό. Πού έχει φτάσει, άραγε, μια χώρα όταν πουλά τον πολιτισμό της; Τι θα έχει σειρά αργότερα για να κορέσει την απληστία των αγορών;
