Μια προεπισκόπηση των εκλογών που σημαδεύονται από την αποχή
Οι Ευρωεκλογές σημαδεύονται πολλά χρόνια τώρα από πολύ μικρή συμμετοχή, ιδιαίτερα στις ανατολικές χώρες. Ωστόσο καταγράφουν πολιτικές τάσεις και σε ορισμένες χώρες σηματοδοτούν ανατροπές ή και ρίχνουν κυβερνήσεις. Αυτή τη φορά οι Ευρωεκλογές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως εξαιτίας του τρόπου που θα εκφραστεί ο διαφορετικών αποχρώσεων ευρωσκεπτικισμός και του γεγονότος ότι αναμένεται ηχηρή καταψήφιση κυβερνητικών κομμάτων, τουλάχιστον στη Δυτική Ευρώπη.
Γαλλία: Μπροστά το Εθνικό Μέτωπο
Οι Eυρωεκλογές θα είναι κάτι σαν déjà vu στη Γαλλία. Όπως και στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, η χαμηλή συμμετοχή και η άνοδος του Εθνικού Μετώπου θα είναι οι πρωταγωνιστές. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η αποχή μπορεί να φθάσει και το 60%. Δεν είναι είδηση αυτό σε μια χώρα όπου η αποχή αυξάνεται σταθερά από το 1979, τις πρώτες ευρωεκλογές, και έφτασε το 59% το 2009 (μέσος όρος στην ΕΕ 57%). Στο εσωτερικό της χώρας, όπου μόνο στις προεδρικές εκλογές δεν καταγράφεται αυξανόμενη απώλεια ψηφοφόρων, η υψηλή αποχή θα μπορούσε να εξηγηθεί ως απογοήτευση της Αριστεράς που ψήφισε τους σοσιαλιστές και αισθάνεται προδομένη από την κατεύθυνση που ακολουθεί ο Ολάντ προς το ευρωπαϊκό δόγμα λιτότητας. Μια οργή που αδυνατούν να καρπωθούν τα κυριότερα αριστερά κόμματα που συνενώθηκαν, όχι χωρίς καυγάδες, στο Μέτωπο της Αριστεράς, αλλά και τα κινήματα στο δρόμο, παρά τις διαδηλώσεις και τους αγώνες των συνδικάτων, όπως αυτοί των ταχυδρόμων, των καλλιτεχνών και των ανθρώπων του πολιτισμού.
Η χαμηλή συμμετοχή δεν οφείλεται σε αντι-ευρωπαϊσμό αλλά πρόκειται μάλλον για μια απόρριψη της σημερινής Ε.Ε. και των θεσμικών της οργάνων, που χαρακτηρίζονται ως αντιδημοκρατικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Γαλλία καταψήφισε το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα σε δημοψήφισμα με μεγάλη προσέλευση που διεξήχθη το 2005.
Η αποχή θα ωφελήσει, όπως έγινε και στις δημοτικές εκλογές, τα κόμματα της Δεξιάς, το κόμμα του Σαρκοζί και το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν, που θα έχουν το προβάδισμα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το Εθνικό Μέτωπο μπορεί να βγει πρώτο με 20% των ψήφων ξεπερνώντας το πολύ καλό ποσοστό του στις δημοτικές. Μια πιθανή νίκη που τροφοδοτείται από τη δυσαρέσκεια προς τη γαλλική και την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη και από το φόβο της κρίσης.
Γερμανία: Ρεκόρ αποχής
Πάνω από τους μισούς Γερμανούς δείχνουν πολύ λίγο ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές, σύμφωνα με έρευνα. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές ψήφισε κάτω από το μισό του πληθυσμού. Τώρα η αποχή μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Οι 96 ευρωβουλευτές της Γερμανίας θα εκλεγούναπό 25 πολιτικά κόμματα.
Η τελευταία δημοσκόπηση δείχνει ότι το κόμμα της Μέρκελ να κερδίζει 39%, δηλαδή αύξηση κατά 9% από τις προηγούμενες ευρωεκλογές. Οι Σοσιαλδημοκράτες επίσης ανεβαίνουν και φτάνουν στο 27%. Οι Πράσινοι χάνουν και παραμένουν στην τρίτη θέση με 9%. Η πτώση των Φιλελεύθερων που καταγράφηκε στις γενικές εκλογές συνεχίζεται δημοσκοπικά και πέφτουν στο 4%. Το Die Linke φαίνεται να κερδίζει ελάχιστα, ταλανιζόμενο από εσωτερικές συζητήσεις σχετικά με την αντίθεση στο ΝΑΤΟ και τις επεμβάσεις του γερμανικού στρατού στο εξωτερικό.
Το καινούργιο συνίσταται στην πιθανή εκλογή με 6% της Εναλλακτικής για τη Γερμανία που ιδρύθηκε το 2013. Πρόκειται για νεοφιλελεύθερο κόμμα, ενάντια στο ευρώ, που έχει στις τάξεις του στοιχεία και της άκρας Δεξιάς. Η τελευταία, που εκπροσωπείται από το NPD (Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας), θα μπορούσε να εκλέξει μετά την απόσυρση του ορίου του 3%. Το NPD είναι ένα ρατσιστικό, αντισημιτικό, αντι-ισλαμικό, ομοφοβικό κόμμα, του οποίου η νομιμότητα θα κριθεί από τα δικαστήρια.
Ιταλία: Ρέντζι εναντίον Γκρίλο
Με μια αδύναμη Αριστερά και τον Μπερλουσκόνι κάτω από 20% στις δημοσκοπήσεις, οι Ευρωεκλογές έχουν εξελιχθεί σε έναν αγώνα μεταξύ του Μπέπε Γκρίλο και του νέου πρωθυπουργού Ματέο Ρέντζι. Ο νεαρός γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος προετοιμάζεται εδώ και μήνες. Τον περασμένο Φεβρουάριο, αντικατέστησε τον σύντροφό του Ενρίκο Λέτα στη θέση του πρωθυπουργού. Αυτό το “χτύπημα” ήταν η αρχή μιας μακράς προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Ρέντζι, το κόμμα του οποίου προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 33% αναμένεται να νικήσει τον “υπ’ αριθμόν ένα εχθρό” της ιταλικής άρχουσας τάξης, το Κινήμα των Πέντε Αστέρων του Γκρίλο. Το κόμμα του Γκρίλο, που μπορεί να ξεπεράσει το 25%, συνδυάζει αριστερές προτάσεις, όπως η αντίσταση στη λιτότητα και στις τράπεζες, με λαϊκίστικες και δεξιές πινελιές, ξεκινώντας με μια ασαφή πολιτική για τη μετανάστευση που ακουμπά σε μερικά σημεία την άκρα Δεξιά. «Αν δεν ήμασταν εμείς, θα υπήρχε μια Χρυσή Αυγή», επανέλαβε ο Γκρίλο.
Προς το παρόν, φαίνεται να έχει δίκιο. Κανένα από τα ακροδεξιά κόμματα δεν υπερβαίνει το όριο του 4% που απαιτείται για να εισέλθουν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκεται και η Αριστερά η οποία, παρά το γεγονός ότι συνένωσε πολλά κόμματα σε μια λίστα του υποψηφίου που υποστηρίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, του Αλέξη Τσίπρα, θα μπορούσε να μείνει χωρίς ευρωβουλευτές.
Πορτογαλία: Ψήφος τιμωρίας στον Κοέλιο
Το 2011 η Πορτογαλία έγινε η τρίτη χώρα που έλαβε βοήθεια από την τρόικα. Εβδομήντα οκτώ δισεκατομμύρια δολάρια για μια σειρά μεταρρυθμίσεις, απολύσεις, ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές μισθών δημοσίων υπαλλήλων και συντέξεων, αύξηση του ΦΠΑ στο 23% και μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης. Παρά τις ανακοινώσεις για μείωση του ελλείμματος, η κατάσταση δεν βελτιώνεται. Το 2013 η ανεργία έφτασε στο 18%. Μπροστά στην ανακοίνωση νέου σχεδίου περικοπών μέχρι το 2018, η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών παρότρυνε για «ψήφο διαμαρτυρίας» κατά της συντηρητικής κυβέρνησης. Το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα παρουσιάζεται ως φαβορί. Οι προσπάθειες του Σοσιαλιστικού Κόμματος για την ενοποίηση των διαφόρων σχηματισμών της Αριστεράς απέτυχαν. Ο συνασπισμός των Κομμουνιστών και των Πρασίνων θα πάρει περίπου 10% των ψήφων. Το Μπλόκο της Αριστεράς που στις προηγούμενες Ευρωεκλογές σημείωσε 10,72%, περιμένει τώρα ένα 6%. Εσωτερικές διασπάσεις έπαιξαν ρόλο σ’ αυτό: ένας από τους πρώην ηγέτες του, ο Ρούι Ταβάρες, έφυγε το 2011 και δημιούργησε το κόμμα Ελεύθερη Συμμαχία. Ένα άλλο από τα πρώην μέλη του, ο Γκιλ Γκαρσία, συμμετέχει στις εκλογές με το Εναλλακτικό Σοσιαλιστικό Κίνημα.
* Από άρθρο του στο Diagonal (12/05/2014)
Μετάφραση: Νατάσσα Ακριβάκη
