Πρόλαβε ως τερματοφύλακας το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα στην αποθέωσή του, το ημι-επαγγελματικό και το επαγγελματικό στα πρώτα χρόνια του, διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος της ΑΕΚ, προπονητής σε διάφορες ομάδες όπως και στην Εθνική Ελλάδος λίγο πριν την αναλάβει ο Ρεχάγκελ. Μιλά στον Δρόμο για την παθολογία του ελληνικού ποδοσφαίρου, για το γήπεδο της ΑΕΚ, αλλά και για την αποφασιστικότητα που χρειάζεται να επιδείξει ο ΣYΡΙΖΑ μπροστά στην «κόπρο του Αυγεία» και το όποιο «πολιτικό κόστος».
Τι σημαίνει για σας το ποδόσφαιρο;
Το ποδόσφαιρο, πέρα από ψυχαγωγία, εκπαίδευση και επάγγελμα, μπορεί και διαμορφώνει ως άθλημα ισχυρούς χαρακτήρες. Αλλά είναι και ένας οργανισμός που υποστηρίζει μια τεράστια αλυσίδα επαγγελμάτων. Δυστυχώς, όμως, στην Ελλάδα τα έχουμε εκχωρήσει όλα στις κυρίαρχες δυνάμεις του πλούτου.
Τα έχουμε εκχωρήσει; Οικειοθελώς;
Ναι, διότι προηγείται ακόμα στις συνειδήσεις μας η δύναμη του ενός. Αυτό το κατάλοιπο από τους Οθωμανούς που δεν έχουμε αποβάλει ακόμα και ψάχνουμε για ρόλους βεζίρηδων και κοτζαμπάσηδων. Οι περισσότεροι προτιμούν να λένε «αφεντικό, θα γίνει το θέλημά σου κι εσύ θα μας τακτοποιήσεις». Κατά καιρούς πήγαινε να λειτουργήσει η λαϊκή βάση, αλλά δυστυχώς πάντα έψαχναν τον έναν, τον ισχυρό. Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν έγινε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Οι σύνδεσμοι μετατράπηκαν σε στρατιές των ανθρώπων που διοικούσαν τις ομάδες και εκείνοι που διοικούσαν τους συνδέσμους άρχισαν να ανοίγουν μαγαζάκια μέσα στο μαγαζί, βλέποντας ότι έχουν τη δύναμη. Τον πολύ κόσμο στο εξής τον είχαν μόνο για να πληρώνει. Σ’ αυτή λοιπόν την κατάσταση, μία λέξη κυριαρχεί σήμερα: λαμόγιο.
Αυτή ήταν η μοίρα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου;
Φτιάχτηκε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο το ’79, ώστε «να υπάρξει ένας ανταγωνισμός μεταξύ ισχυρών και αυτοδύναμων ΠΑΕ». Όμως αυτό το αποφάσισαν και το «έτρεξαν» δυο-τρεις ισχυροί παράγοντες και ένα τσούρμο μικρών παραγόντων που στη συνέχεια έγιναν δορυφόροι των μεγάλων για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο.
Καταλήξαμε τώρα, όχι να έχουμε ολιγοπώλιο, αλλά μονοπώλιο. Υπάρχει ένας μαρασμός στις τάξεις του Ολυμπιακού, διότι τους έχει αφαιρεθεί πλήρως το κίνητρο. Βρίσκουν κίνητρο στην Ευρώπη -όπου ο Ολυμπιακός λύνει μεν το οικονομικό του πρόβλημα- αλλά εμένα δεν με ενδιαφέρουν τα 28 εκατομμύρια που πήρε από την Ευρώπη. Το ελληνικό πρωτάθλημα μαράζωσε και ο ίδιος Ολυμπιακός έγινε μια ομάδα μελαγχολική. Βλέπουμε μια ΑΕΚ, έναν Άρη στις μικρές κατηγορίες, βλέπουμε έναν Ηρακλή εξαφανισμένο, μια Παναχαϊκή -πανίσχυρη τότε- να παλεύει με τα κύματα του Πατραϊκού Κόλπου. Προς όποια κατεύθυνση και αν αναζητήσει το θαύμα ο λάτρης του αθλήματος, παρουσιάζεται αδιέξοδο. Γιατί και ο ίδιος δεν θα έχει πάψει να αναζητεί τον έναν, τον καπετάν-μάγκα, που θα πάρει και θα φορτώσει στο λαιμό του την τύχη και την ιστορία της ομάδας.
Ο σκοπός τελικά για τον οποίο συστάθηκε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο δεν είναι η υψηλή ποιοτική αντιπαλότητα που παράγει θέαμα και συναρπάζει τα γεμάτα γήπεδα. Είναι ποιος θα μπορέσει να βάλει τρικλοποδιά στον άλλον. Αυτό εκφράζει μόνο το τέλμα στο οποίο έχουμε φτάσει, όχι επαγγελματισμό.
Στη συνάντηση που είχατε με άλλους παλαίμαχους ποδοσφαιριστές και τον Αλέξη Τσίπρα, συζητήσατε για τις ομάδες λαϊκής βάσης.
Μιλήσαμε και για τη δυνατότητα να λειτουργήσουν οι ομάδες σε λαϊκή βάση, αλλά και για το θέμα του γηπέδου της ΑΕΚ. Το θέμα κατά τη γνώμη μου δεν είναι να κάνεις τη διαχείριση, είναι να βρεις και να βάλεις μπροστά τους επιστήμονες του είδους ώστε να υπηρετήσουν αποτελεσματικά την ομάδα. Σε Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μαδρίτης, οι λαϊκές βάσεις αριθμούν 130.000 μέλη, που όλα πληρώνουν και επιλέγουν στη Διοίκηση επιφανείς πολίτες, αξιόπιστους και με μεγάλο κύρος. Ο Ολυμπιακός είχε μαζέψει 95.000 μέλη, αλλά σε δύο χρόνια διαλύθηκε. Ο «Σούπερ 3» στον Άρη πήρε κάποια στιγμή τα ηνία, αλλά αυτή τη στιγμή βρέθηκε η ΠΑΕ βυθισμένη στα χρέη. Το περίφημο «πρότυπο» που θα το αντέγραφαν και άλλοι δεν είχε αποτέλεσμα. Στον Άρη από τους 10.500 αρχικούς εγγεγραμμένους παραμένουν ταμειακώς εντάξει μόνο 1.200.
Όσο για το θέμα του γηπέδου της ΑΕΚ, όπως δεν μπορώ να εννοήσω το Παρίσι χωρίς τον Πύργο του Άιφελ, την Αθήνα χωρίς τον Παρθενώνα, είναι δυνατόν η Ν. Φιλαδέλφεια να μην έχει πια το σπίτι της ΑΕΚ; Έχουν περάσει 10 χρόνια. Βεβαίως και πρέπει να τηρηθούν οι περιβαλλοντικοί κανόνες, αλλά υπάρχουν λύσεις. Εγώ λ.χ. λέω χρόνια τώρα να σκάψουν το γήπεδο -όχι τέσσερα- δέκα μέτρα. Όταν σκαφτεί αυτό, κερδίζεις αμέσως μερικές χιλιάδες θέσεις, με τις άριστες αγωνιστικές προδιαγραφές.
Έχουν γραφτεί ανεξίτηλα στην ιστορία του ποδοσφαίρου τα δύο πέναλτι που αποκρούσατε το 1977 στον προημιτελικό ΑΕΚ-ΚΠΡ για το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Ποια «πέναλτι» καλείται να αποκρούσει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ και ποια «γκολ» να επιτύχει;
Τα «πέναλτι» που θα χρειαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αποκρούσει είναι πολύ πιο εύκολη δουλειά από τις δικές μου αποκρούσεις. Το ζήτημα είναι η αποφασιστικότητα των τερματοφυλάκων του: Γνωρίζω τον εαυτό μου, ξέρω τι συμβαίνει, έχω ορίσει τους στόχους, τους εξαγγέλλω και είμαι έτοιμος να αγωνιστώ να τους πετύχω. Αυτά αν διαθέτει, θα ’χει τη δυνατότητα να τα αποκρούσει και τα πέντε πέναλτι.
Και τα «γκολ» που θα μπουν είναι ακριβώς θέμα επιλογής και αποφασιστικότητας.
Οι «παίκτες», λοιπόν, που θα τα εκτελέσουν είναι οι σημαντικότεροι τομείς: Πρώτος «παίκτης», το θέμα της εθνικής κυριαρχίας, 2ος η Οικονομία, 3ος η Παιδεία, η Υγεία κ.λπ. Και δεν απαιτώ να τα πετύχεις όλα. Αν δω ειλικρινή προσπάθεια, θα σου σταθώ δίπλα.
Προς ποια κατεύθυνση θα περιγράφατε την «ποδοσφαιρική αναμόρφωση»;
Όταν οι ταγοί, οι παράγοντες, πουλάνε τους φιλάθλους, το ποδόσφαιρο, τις ομάδες, καλείσαι να τους καταστρέψεις αυτό το έδαφος και να επηρεάσεις την κυρίαρχη νοοτροπία ώστε να μην αναζητούν οι πάντες τον καπετάν-ένα. Δεν είναι δυνατόν από τη μια να λες ότι σε ενοχλούν τα κουνούπια και από την άλλη να αφήνεις στάσιμα νερά. Τι να σου κάνουν οι μυγοσκοτώστρες και τα εντομοαπωθητικά… Θα έχει δύσκολο έργο και μεγάλο πόλεμο ο ΣΥΡΙΖΑ όταν αποφασίσει να καθαρίσει την «κόπρο του Αυγεία». Δεν πρέπει όμως να φοβηθεί το πολιτικό κόστος και να μην προτιμήσει το κοινωνικό όφελος.
