Χωρίς κανέναν έλεγχο ανοίγουν πλέον τα καταστήματα τροφίμων
Η ιδεολογική και πολιτική εμμονή στην απελευθέρωση των πάντων οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών. Από το γραφειοκρατικό τέρας που εμπόδιζε (και εξακολουθεί να εμποδίζει) την παραμικρή επιχειρηματικότητα, περνάμε σε μια νέα περίοδο, όπου ο καθένας μπορεί με μια υπεύθυνη δήλωση να ανοίγει ένα κατάστημα πώλησης τροφίμων, χωρίς τον προληπτικό έλεγχο των αρμόδιων Αρχών. Αυτά προβλέπονται σε μια σειρά κανονιστικές αποφάσεις που εκδίδονται με ρυθμό καταιγίδας και αίρουν τις προϋποθέσεις που υπήρχαν μέχρι σήμερα ώστε να αδειοδοτείται ένα κατάστημα «υγειονομικού ενδιαφέροντος».
Ας περιοριστούμε στα καταστήματα πώλησης τροφίμων, δηλαδή κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία κ.λπ. Μέχρι σήμερα ή καλύτερα μέχρι το 2013, για καθένα από αυτά τα καταστήματα απαιτούνταν συγκεκριμένες διαδικασίες αδειοδότησης, οι οποίες πιστοποιούσαν την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών υγιεινής, αλλά και κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις για τον ιδιοκτήτη και το προσωπικό. Η υπογραφή κάποιας αρμόδιας Αρχής (διευθύνσεις υγιεινής, κτηνιατρικής κ.ά.) διασφάλιζε ένα μίνιμουμ όρων υγιεινής και ασφάλειας που πρέπει να τηρεί κάθε κατάστημα το οποίο πουλά ευαίσθητα και ευπαθή προϊόντα.
Στις 31 Δεκεμβρίου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μια Κοινή Υπουργική Απόφαση με τον πομπώδη τίτλο Απλούστευση και προτυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών γνωστοποίησης ίδρυσης και λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος λιανικής διάθεσης τροφίμων και ποτών. Όλη η ουσία του κειμένου κρύβεται στη λέξη «γνωστοποίηση». Οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να ανοίξουν ένα από τα παραπάνω καταστήματα, δεν χρειάζεται παρά να προσκομίζουν στον δήμο ή σε ΚΕΠ μια υπεύθυνη δήλωση, με την οποία γνωστοποιούν ότι ανοίγουν το εν λόγω κατάστημα. Ο δήμος είναι υποχρεωμένος να δώσει προέγκριση εντός 15 ημερών, αλλά και αν δεν την δώσει, την 16η ημέρα ο ενδιαφερόμενος επαγγελματίας μπορεί να προχωρήσει στην έναρξη εργασιών.
Περισσότερα στοιχεία (δηλαδή περισσότερες Υπεύθυνες Δηλώσεις, όπως αυτή του μηχανικού) υποχρεούται να προσκομίσει εντός τριμήνου ή ακόμα και εντός πενταμήνου. Και πάλι όμως οι αρμόδιες ελεγκτικές Αρχές δεν έχουν την υποχρέωση να ελέγξουν την ορθότητα της δήλωσης ή την πληρότητα των όρων λειτουργίας του καταστήματος, αφού ο δήμος-παραλήπτης της «γνωστοποίησης», απλά παραπέμπει τις Υπεύθυνες Δηλώσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες (Πολεοδομία, Διεύθυνση Υγιεινής, Πυροσβεστική), οι οποίες είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιήσουν δειγματοληπτικούς ελέγχους στο 20% του συνόλου των καταστημάτων τροφίμων κάθε χρόνο. Με απλά… μαθηματικά είναι πιθανόν ένα κατάστημα να λειτουργεί έως και 5(!) χρόνια χωρίς να έχει υποστεί αρχικό έλεγχο για το αν τηρεί τις ελάχιστες προϋποθέσεις να πουλά τρόφιμα.
Τόσο απλά, από την εμπλοκή στο δαιδαλώδες σύστημα των δημόσιων υπηρεσιών, περνάμε στο σύστημα… «όλα ίσωμα». Το ίδιο πολιτικό σύστημα που συντηρούσε επί δεκαετίες μια πελατειακή κρατική διοίκηση, σήμερα που ελέω μνημονίων και με την καθοδήγηση των τεχνικών συμβούλων της τρόικας διαλύει κάθε δημόσιο φορέα, έρχεται να καταργήσει ακόμη και στοιχειώδεις διαδικασίες διασφάλισης των καταναλωτών.
Παρά την, από πρώτη άποψη, θετική επίπτωση που μπορεί να έχει η απλοποίηση για όσους στρέφονται λόγω κρίσης στο άνοιγμα ενός καταστήματος, είναι σίγουρο ότι ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι. Ο Δρόμος μιλώντας με επιστήμονες που ασχολούνται με την αδειοδότηση καταστημάτων τροφίμων, κατέγραψε την πίεση που υφίστανται και οι ίδιοι για να υπογράψουν ότι «όλα είναι καλώς καμωμένα». Είναι χαρακτηριστικό ότι π.χ. ο επιβλέπων μηχανικός υπογράφει απλά μια υπεύθυνη δήλωση, όπου αναλαμβάνει την ευθύνη για την τήρηση όλων των προϋποθέσεων που θέτουν μια σειρά κανονισμοί – κτιριοδομικός, οικοδομικός, πυροπροστασίας, αλλά και η… υγειονομική διάταξη.
Μια ακόμη σημαντική «λεπτομέρεια» είναι ότι ενώ αυτή τη νέα ΚΥΑ υπογράφει το μισό Υπουργικό Συμβούλιο, απουσιάζει η υπογραφή του πλέον αρμόδιου, υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η απουσία αυτή ίσως δεν είναι άσχετη με την υποβάθμιση του ρόλου του ΕΦΕΤ, αλλά και με τις περικοπές που έχουν γίνει σε μέσα και προσωπικό ενός υπουργείου που, υποτίθεται, ότι προασπίζεται την υγεία των καταναλωτών.
Κ.Μπ.
