του Γιώργου Λιλλήκα
Όταν μιλάμε για απειλές, η παρουσία 43.000 κατοχικών στρατευμάτων και η τεραστίων διαστάσεων φωταγωγημένη τουρκική σημαία που χαράχθηκε στο σώμα του Πενταδάκτυλου, υπενθυμίζουν σε όσους έχουν βραχεία μνήμη ότι για τον ελληνισμό της Κύπρου και όχι μόνο, η πρώτη εθνική απειλή έχει όνομα: λέγεται Τουρκία.
Η Τουρκία κατέλαβε στρατιωτικά το 40% σχεδόν του κυπριακού εδάφους, αμφισβητεί την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας (την οποία σε έγγραφό της, που η Ε.Ε αποδέχθηκε να παραλάβει, την αποκαλεί «εκλιπούσα»!). Αμφισβητεί την Κυπριακή ΑΟΖ και στοχεύει στον πλήρη έλεγχο επί ολόκληρης της Κύπρου. Αυτό τον στόχο επιδιώκει να τον υλοποιήσει μέσα από τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Με την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας (που αποτελεί ενδιάμεσο στρατηγικό στόχο της Άγκυρας) και τη δημιουργία ενός παραλυτικού και θνησιγενούς συνταγματικού τερατουργήματος, η Κύπρος θα καταστεί προτεκτοράτο και ο κυπριακός ελληνισμός όμηρος της Τουρκίας.
Η Τουρκία αμφισβητεί τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, δημιουργεί «γκρίζες ζώνες», ακρωτηριάζοντας την κυριαρχία μας και εγκλωβίζοντάς μας στην αναστολή της άσκησης των δικαιωμάτων μας, μέχρι την επίλυση της υποτιθέμενης διαφοράς.
Οι απειλές κατά της εθνικής μας κυριαρχίας και ανεξαρτησίας δεν είναι μόνο στρατιωτικές και δεν προέρχονται μόνο από την Τουρκία. Με το Μνημόνιο της τρόικας Κύπρος και Ελλάδα έχουμε εκχωρήσει την κρατική μας κυριαρχία ακόμα και την κρατική μας ασυλία. Το δίλημμα «χρεοκοπία ή Μνημόνιο» μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τα μεγάλα εθνικά ζητήματα, Κυπριακό, Θράκη, Αιγαίο: «Ή αυτή η λύση ή χρεοκοπία».
Ήδη στην Κύπρο, πολιτικοί ηγέτες αναπαράγουν με κάθε ευκαιρία το δόγμα του Αμερικανού πρέσβη στη Λευκωσία ότι «η λύση θα φέρει ανάπτυξη».
Τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα βαφτίσαμε τις πολιτικές αυταπάτες και ψευδαισθήσεις «πολιτικό ρεαλισμό» για να κρύψουμε την ηττοπάθεια και την αυτοεγκατάλειψη. Όποιος μιλά για διεκδικητικότητα κρίνεται ως ρομαντικός, οι αναφορές σε ελευθερία και εθνική αυτογνωσία θεωρούνται έκφραση σωβινισμού.
Επενδύουμε όλες μας τις ελπίδες, μέσα από μια μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βρετανία, οι οποίες στο Κυπριακό στηρίζουν ανεπιφύλακτα τους τουρκικούς σχεδιασμούς.
Η συμπεριφορά μας εντός της Ε.Ε πάσχει από τα ίδια σύνδρομα. Όχι μόνο δεν αξιοποιούμε τις δυνατότητες που μας παρέχει η ιδιότητα του κράτους-μέλους, για να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά επιτρέψαμε να χρησιμοποιηθούν ευρωπαϊκοί θεσμοί και μηχανισμοί σε βάρος μας.
Σύνθετη και πολυεπίπεδη στρατηγική
Πρέπει να διαμορφώσουμε μιαν ολοκληρωμένη, σύνθετη και πολυεπίπεδη στρατηγική η οποία πρώτο, θα καθορίζει συγκεκριμένους και σαφείς εθνικούς στόχους. Δεύτερο, θα περιλαμβάνει σχέδιο δράσης υλοποίησης της στρατηγικής και τρίτο θα προνοεί και θα εντοπίζει τα μέσα, τα πλεονεκτήματα, θα κινητοποιεί τους πόρους και θα καθορίζει τις συμμαχίες που θα αξιοποιηθούν για το σκοπό αυτό.
Η ιδιότητα του κράτους-μέλους της Ε.Ε., η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου και της Ελλάδας, οι υδρογονάνθρακες που φιλοξενούν οι θάλασσες των δύο χωρών, ο πολιτισμός και η ορθοδοξία είναι μερικά από τα πλεονεκτήματα που μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε. Πάνω και με βάση αυτά θα πρέπει να οικοδομήσουμε συμμαχίες οι οποίες θα διέπονται από την αρχή της εξυπηρέτησης κοινών συμφερόντων.
Η οικονομική κρίση έπρεπε να φέρει πιο κοντά τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, σ’ ένα κοινό μέτωπο έναντι της οικονομικής και πολιτικής γερμανικής ηγεμονίας. Λογικά, έπρεπε να μας φέρει πιο κοντά και στη Ρωσία. Στην περίπτωση της Κύπρου, τουλάχιστον, έγινε το αντίθετο. Οι κυπρο-ρωσικές σχέσεις ουδέποτε ήταν τόσο χαλαρές και εξασθενημένες.
Οι υδρογονάνθρακες που διαθέτουμε δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απλά ως μια πηγή οικονομικών πόρων, αλλά ως ένα γεωπολιτικό εργαλείο. Κάτι τέτοιο, βέβαια, προϋποθέτει παρακολούθηση των σχεδιασμών που βρίσκονται σε αναπροσαρμογές αυτή την περίοδο και βεβαίως μια αποτελεσματική στρατηγική. Αντί τούτου αυτοσχεδιάζουμε, με κίνδυνο, ακόμα και τα μελλοντικά οικονομικά έσοδα να κινδυνεύουν να καταλήξουν στα ταμεία της τρόικας αντί στην κυπριακή οικονομία.
Νέος γεωπολιτικός χάρτης
Στην Ανατολική Μεσόγειο διαμορφώνεται σήμερα ένας νέος γεωπολιτικός χάρτης, σε άλλη βάση και με νέα δεδομένα. Ο ελληνισμός ποια θέση και ποιο ρόλο έχει; Πώς παρεμβαίνουμε;
Όλα αυτά καταδεικνύουν την αναγκαιότητα μιας πανεθνικής στρατηγικής η οποία θα πρέπει να συνδιαμορφωθεί από Κύπρο και Ελλάδα. Είναι καιρός να λειτουργήσουμε ως σύγχρονα και αποτελεσματικά κράτη, μακριά από δογματισμούς και αυταπάτες. Με ορθολογισμό και εθνικό προσανατολισμό.
Να δημιουργήσουμε νέους θεσμούς, με νέα πολιτική κουλτούρα, ικανούς να εξυπηρετήσουν το εθνικό συμφέρον. Ένας τέτοιος θεσμός είναι και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, με αξιοποίηση εμπειρογνωμόνων, ακαδημαϊκών, διπλωματών και επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων. Ένας θεσμός ή, αν προτιμάτε, ένας μηχανισμός που τόσο μας λείπει.
Κλείνω επαναλαμβάνοντας πως, για μένα, μέσα στις δεδομένες συνθήκες που βρίσκεται ο ελληνισμός σήμερα, το πλέον σημαντικό είναι να διαμορφώσουμε, στη βάση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, ένα ισχυρό κοινωνικό-πολιτικό εσωτερικό με σαφείς εθνικούς στόχους. Μπορούμε, οφείλουμε να το κάνουμε.
* Ο Γιώργος Λιλλήκας είναι Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Κύπρου. Το άρθρο αποτελεί σύνοψη της ομιλίας του στην εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσαν κινήσεις της Πατριωτικής Αριστεράς, στην Αίθουσα Τελετών του Παντείου Πανεπιστημίου, υπό τον τίτλο Ελλάδα – Κύπρος: Απειλές και προοπτικές.
