Επιμέλεια: Γιώργος Παπαϊωάννου
«Τα γεγονότα, γνωστά». Έτσι ξεκινούν συχνά αρκετά άρθρα. Στην περίπτωσή μας, όχι. Γιατί δεν είναι γνωστά ούτε τα ακριβή γεγονότα, ούτε όσα συνέβησαν πριν και γύρω από αυτά, ούτε –κυρίως– οι προεκτάσεις τους.
Προς το παρόν, για όσα έγιναν στο χωριό Βουλιαράτες υπάρχουν αρκετές εκδοχές και μαρτυρίες που περιπλέκουν την κατάσταση. Είναι δεδομένο ότι έχουν καταγραφεί συνεχιζόμενες προκλήσεις της αλβανικής αστυνομίας στην περιοχή. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το χωριό είναι αναγνωρισμένο μειονοτικό και βάσει των συμφωνιών που ισχύουν, οι κάτοικοί του έχουν κάθε δικαίωμα να αναρτούν και να τιμούν ελληνικά εθνικά σύμβολα. Πώς λοιπόν προέκυψε η ένταση που οδήγησε στην εκτέλεση του Κωνσταντίνου Κατσίφα; Τι συστάσεις ακριβώς πήγαν να κάνουν και γιατί τον κάλεσαν να κατεβάσει την ελληνική σημαία;
Τα ερωτήματα συνεχίζονται. Οι περισσότερες μαρτυρίες κάνουν λόγο για κάποιους πυροβολισμούς στον αέρα, ενώ άλλοι λένε ότι επρόκειτο για άσφαιρα πυρά. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το θύμα δεν διέφυγε ενώ είχε αυτή τη δυνατότητα και σκόπευε να παραδοθεί, ενώ οι αστυνομικές αρχές διαδίδουν ότι ορθά έπραξαν και δεν είχαν άλλη επιλογή.
Γιατί οι αλβανικές αρχές από την πρώτη στιγμή απέφευγαν κάθε άλλη εμπλοκή στη διερεύνηση της υπόθεσης, ενώ ο Κ. Κατσίφας είχε ελληνική υπηκοότητα και ήταν υποχρεωμένες να συνεργαστούν με ελληνικές αρχές; Γιατί δεν επέτρεπαν την ιατροδικαστική εξέταση και άφησαν μόνο για 5 λεπτά τελικά εκπρόσωπο της οικογένειας να δει τη σορό; Γιατί συμπεριφέρθηκαν βάναυσα στην οικογένεια του θύματος;
Ένα είναι το σίγουρο. Ακόμα και την τελευταία στιγμή, το γεγονός θα μπορούσε να αποφευχθεί, δεν έπρεπε να σκοτωθεί «σαν το σκυλί στο αμπέλι». Θα μπορούσε κάλλιστα να έχει συλληφθεί, ακόμα και την ύστατη στιγμή να μην έχει πυροβοληθεί με δύο σφαίρες στην καρδιά. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια κρατική δολοφονία, δεν χωρά αμφιβολία.
Οι χαρακτηριστικές δηλώσεις του Έντι Ράμα, ήρθαν αμέσως μετά το τραγικό γεγονός, δίνοντάς του κι άλλες διαστάσεις. Ο Αλβανός πρωθυπουργός δικαιολόγησε απόλυτα τη δολοφονία «ενός τρελού που πυροβόλησε την αστυνομία μας» και ευχαρίστησε τον Θεό.
Όλα αυτά δεν είναι λίγα και συνθέτουν μια εικόνα που θα πρέπει να προβληματίζει. Πολλοί στην Ελλάδα δικαιολόγησαν τα πάντα, αποδέχτηκαν πλήρως όλα τα σενάρια της αστυνομίας και επιχαρούν για την όλη εξέλιξη. Η ευαισθησία, όμως, και ο ανθρωπισμός δεν μπορούν να εκδηλώνονται α λα καρτ.
Αναμφίβολα, αποτελεί γεγονός η ύπαρξη και η δράση εθνικιστικών ή φασιστικών στοιχείων που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την καταπίεση της μειονότητας με συνθήματα και αιτήματα που πυροδοτούν την κατάσταση. Τα συνθήματα που ζητούν αλλαγές συνόρων σε μια εύφλεκτη περιοχή και περίοδο, εξυπηρετούν επικίνδυνες εξελίξεις και καταπιεστικές πολιτικές.
Η δολοφονία του Κ. Κατσίφα ρίχνει λάδι στη φωτιά και οδηγεί σε χειροτέρευση των ελληνοαλβανικών σχέσεων με άγνωστες προεκτάσεις. Αποτελεί δε, συνέχεια μιας πολιτικής από την πλευρά της επίσημης Αλβανίας απέναντι στο ελληνικό στοιχείο. Επί των ημερών του Έντι Ράμα εντάθηκαν οι καταπιεστικές πολιτικές απέναντι στους μειονοτικούς. Γνωστές είναι και οι άριστες σχέσεις του με τον Ερντογάν και η στενή προσέγγιση Αλβανίας-Τουρκίας τα τελευταία χρόνια
Η κρατική δολοφονία στις Βουλιαράτες ρίχνει λάδι στη φωτιά και οδηγεί σε χειροτέρευση των ελληνοαλβανικών σχέσεων με άγνωστες προεκτάσεις. Αποτελεί δε, συνέχεια μιας πολιτικής από την πλευρά της επίσημης Αλβανίας απέναντι στο ελληνικό στοιχείο. Ο ρόλος συγκεκριμένα του Έντι Ράμα είναι γνωστός στα θέματα αυτά, καθώς επί των ημερών του εντάθηκαν οι καταπιεστικές πολιτικές απέναντι στους μειονοτικούς. Γνωστές είναι και οι άριστες σχέσεις του με τον Ερντογάν και η στενή προσέγγιση Αλβανίας-Τουρκίας τα τελευταία χρόνια.
Δεν πρόκειται για σενάρια συνομωσίας. Οι ίδιοι οι Ράμα και Μπερίσα αλληλοεκτόξευσαν 2 χρόνια πριν μια σειρά κατηγορίες, επιβεβαιώνοντας την επίσημη πολιτική στην περιοχή της Χιμάρας που μεθοδεύτηκε με πολιτικά και κατασταλτικά μέτρα. Είναι, ακόμα, γνωστές οι κινήσεις του Ράμα, από την περίοδο ακόμα που βρισκόταν στην αντιπολίτευση, να δυναμιτιστούν οι σχέσεις των δύο χωρών προς όφελος της Άγκυρας. Και όλα αυτά, σε μια εποχή που ξεδιπλώνεται ο αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός και εθνικισμός, κάτι που βέβαια δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και το Κόσσοβο, την ΠΓΔΜ και τη Σερβία.
Όλα αυτά δεν μπορούν να αφαιρούνται από την οπτική για τα τελευταία γεγονότα που δεν είναι απλά, αφού μιλάμε για μια δολοφονία από ειδικές δυνάμεις ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, ενέργεια που από μόνη της έχει έντονο φορτίο και στέλνει μηνύματα σε διάφορες κατευθύνσεις.
Το θέμα θέλει μεγάλη προσοχή γιατί δεν είναι έξω από τη λογική των πραγμάτων απόπειρες να δυναμιτιστούν και οι σχέσεις των Ελλήνων με τους Αλβανούς μετανάστες που είναι πολλοί και συμβιώνουν σήμερα ειρηνικά με τους υπόλοιπους κατοίκους της χώρας. Διάφοροι κύκλοι μπορούν να επιστρατευτούν για τέτοιους σκοπούς και εδώ πολλοί είναι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να εμπλακούν (φασιστικές ομάδες, γήπεδα, συμμορίες).
Μια ανίερη αντιπαραβολή
Το κράτος, η αστυνομία, οι ειδικές δυνάμεις και μέρος της κοινωνίας (αυτοδικία, ασφάλεια και ρατσιστικές αντιλήψεις) εμφανίζουν μια κτηνωδία στην αντιμετώπιση των «περιθωριακών», των οριακών, όσων ξεπερνούν τα εσκαμμένα.
Και ο Κωνσταντίνος Κατσίφας και ο Ζακ Κωστόπουλος, δύο εντελώς αντιδιαμετρικές φιγούρες, δύο άνθρωποι που σήμερα είναι νεκροί, μπορούσαν και έπρεπε να ζουν σήμερα.
Και οι δύο σκοτώθηκαν απάνθρωπα. Και στις δύο περιπτώσεις αναπτύχθηκαν «αυτοματισμοί» και εύκολες εξηγήσεις. Το «καλά τους κάνανε», παρεισφρέει στα μυαλά αρκετών. Είτε γιατί ο ένας ήταν υποτίθεται κλέφτης, «πρεζόνι» και οτιδήποτε άλλο, είτε γιατί ο άλλος ήταν εθνικιστής ή «φασίστας».
Ο μεν Ζ. Κωστόπουλος ανακηρύσσεται κοινωνικός αγωνιστής, ένας δικός μας άνθρωπος από μια παράταξη, ο δε Κ. Κατσίφας εθνικός ήρωας από μια άλλη παράταξη. Δεν έχει σημασία πόσο μεγάλη είναι η μία και πόσο μικρή είναι η άλλη ή το αντίστροφο. Η εποχή μας βγάζει περίεργους και μη αναμενόμενους «ήρωες».
Η κρατική κτηνωδία, η σκληρότητα, η απανθρωπιά, η καταπίεση όλα πάνε περίπατο. Φοράμε γυαλιά όπου το ένα τζάμι είναι σκεπασμένο με μαύρη καλύπτρα. Το ένα μάτι δεν βλέπει τίποτα απολύτως. Και το άλλο το καλό είναι πολύ λοξό…
Γιατί είναι δύσκολο να γίνει παραδεκτό πως πρέπει να υιοθετήσουμε όλη την εκδοχή των αλβανικών (κρατικών) αρχών για την περίπτωση Κατσιφά (όπως κάνει μέρος της αριστεράς, γιατί ο νεκρός ήταν αυτός που ήταν) και να χαιρόμαστε λίγο που ο Τσίπρας έστειλε γράμμα στην πραγματικά χαροκαμένη μάνα του Ζακ…
Στο καζάνι που βράζουμε, όπου οι διαχωριστικές έχουν ξεθωριάσει, και δεν ξέρεις σε τι καταστάσεις θα βρεθείς, από φυσική ή κοινωνική καταστροφή, από πόλεμο συμμοριών ή μαχαιρωμάτων, από στημένα ραντεβού οπαδών ομάδων και πεσιμάτων, από καταστάσεις εμπόλεμων ζωνών και χωρών, πρέπει να μπορεί κανείς να βλέπει πίσω από τα γεγονότα-συμβάντα τις πολιτικές που σπρώχνουν προς την κοινωνική ζούγκλα, την εθνικιστική λύσσα, το μίσος και τον φόβο, που οδηγούν στην απανθρωπιά και την κτηνωδία.
Μ.Α.
Δύο πιο γενικά σχόλια
«Όταν προσφέρεται απλόχερα η αλληλεγγύη προς τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, δε ζητιέται -κι ευτυχώς- πιστοποιητικό φρονημάτων, κοινωνικής θέσης ή πολιτικής τοποθέτησης. Ελάχιστα ενδιαφέρει αν ο Σύριος που φτάνει με τη βάρκα ήταν αστός σε μια βομβαρδισμένη πόλη. Αν ο Ιρακινός έχει στην κατοχή του 4-5 γυναίκες. Αν κάποιος βλέπει με καλό μάτι τον ISIS. Αυτό βέβαια έχει ένα όριο. Αυτό που δημιουργείται από την εκάστοτε κατάσταση. Γι’ αυτό η ανθρωπιστική διάσταση μπορεί να είναι αναγκαία, μα μονάχη της συχνά συσκοτίζει τα πράγματα. Στις Βουλιαράτες, είχαμε μια κρατική δολοφονία. Ήταν 28 Οκτωβρίου. Ο Ράμα έκανε τις δηλώσεις που έκανε. Η αλβανική πολιτική έχει το πρόσημο που έχει.» Τ.Ζ.
***
Κάποιος αναρχικός έγραψε μεταξύ άλλων: «Το ερώτημα είναι αν το Κράτος νομιμοποιείται να εκτελεί. Σαν μηχανισμός θεσμιμένης βίας είναι φορέας θανάτου και στο επίπεδο που μετατρέπεται στο ανώτατο επίπεδο εξουσίας γίνεται δηλαδή ναζιστικό τότε η θανατοπολιτική είναι ο επίσημος τρόπος διαχείρισης της εξουσίας. Στην προκειμένη περίπτωση στην Αλβανία έστω και αν το θύμα ήταν θιασώτης του κράτους και οραματιζόντανε μια εξουσία όπου η ισχύς της εθνοκρατικής βίας είναι πάνω από όλα, έστω κι αν ήταν εχθρός των μειονοτήτων εκτός από τη δική του, δεν μπορούμε να συναινέσουμε και να ταυτιστούμε με τα κουμπούρια της εξουσίας. Τη στιγμή της εκτέλεσης ήταν υπήκοος σε κράτος».
«Ναζί, τον φάγαμε»
Γράφαμε πριν 2 βδομάδες, με αφορμή την υπόθεση Ζακ Κωστόπουλου: «Το “δόγμα Πάγκαλου” παίρνει εκδίκηση με την “Αριστερά” στην κυβέρνηση: “Μαζί τα φάγαμε, μαζί τους κάψαμε, μαζί τον σκοτώσαμε”… Είναι φρικτό, αλλά αυτό πλασάρεται με κάθε τρόπο». Τώρα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος έσπευσε να μας θυμίζει ξανά την παρουσία του, δηλώνοντας για τον θάνατο του Κωνσταντίνου Κατσίφα: «Εγώ είμαι της άποψης όποιος κραδαίνει όπλο, να πυροβολείται αμέσως από την Αστυνομία, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ». Έτσι, ο «εμβληματικός» πρώην υπουργός ήρθε να ηγηθεί των κραυγών που αποφάνθηκαν για το θέμα πριν από οποιαδήποτε στοιχειώδη διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες συνέβη το τραγικό γεγονός στο χωριό Βουλιαράτες. Και το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι ο Πάγκαλος…
