Σχετικά με τον παράνομο σφετερισμό και τις αγοραπωλησίες περιουσιών ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα
Αποκλειστικό ρεπορτάζ του Δρόμου – Επιμέλεια: Δημήτρης Γκάζης
Μια ακόμη υπόθεση σφετερισμού και παράνομης αγοραπωλησίας περιουσίας ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα είδε το φως της δημοσιότητας τις προηγούμενες μέρες: στις 2 Αυγούστου 2025 διέρρευσαν έγγραφα που αποκάλυψαν ότι ο πρώην πρόεδρος της Συντεχνίας Τουρκοκύπριων Δασκάλων (KTÖS) και πρώην μέλος του Δ.Σ. της Αγγλικής Σχολής, Σενέρ Ελτζίλ, πούλησε το 2021 γη στον διαβόητο υπόδικο τουρκοϊσραηλινό επιχειρηματία Σάιμον Αϊκούτ, μέσω της κατασκευαστικής και κτηματομεσιτικής εταιρείας Dumika Construction Ltd. Η γη, που βρίσκεται στην κατεχόμενη Ακανθού, αποτιμάται στις 1.417.500 βρετανικές λίρες. Η υπόθεση πήρε ιδιαίτερη έκταση στα κατεχόμενα κυρίως λόγω της πολιτικής παρουσίας του Ελτζίλ και της φιλο-ομοσπονδιακής δράσης του – που τον είχε φέρει αρκετά κοντά με πολιτικές δυνάμεις στις ελεύθερες περιοχές, όπως το ΑΚΕΛ, καθιστώντας τον μέχρι και συνομιλητή του προέδρου Χριστοδουλίδη.
Από την πλευρά του ο Σενέρ Ελτζίλ κάνει λόγο για ψευδείς κατηγορίες, συνωμοσία και προσπάθεια δυσφήμισής του, απειλώντας με αγωγές, παρόλο που με επιστολή του στον Τύπο αποδέχεται τη γνησιότητα των εγγράφων, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της αγοραπωλησίας της «οικογενειακής του περιουσίας». Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του πως οι περιουσίες αυτές «δικαιωματικά ανήκουν στην οικογένειά μου –κληρονομημένες από προηγούμενες γενιές, κερδισμένες με σκληρή δουλειά και τίμιο μόχθο, καθαρές και νόμιμες όπως το μητρικό γάλα– και συγκεκριμένα σε επτά συγγενείς». Τι άλλο θα ακούσουμε σαν επιχείρημα νομιμοποίησης του σφετερισμού;
Το ψέμα όμως δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως αλήθεια για πολύ καιρό. Και οι ισχυρισμοί περί καθαρότητας και νομιμότητας του κ. Ελτζίλ αποδεικνύονται ψευδείς, όπως αποκάλυψε σε ρεπορτάζ του στον Φιλελεύθερο ο δημοσιογράφος Αλέκος Μιχαηλίδης: «Με λίγη έρευνα, μπορεί κανείς να μάθει αν υπήρχε τουρκοκυπριακή γη στην Ακανθού πριν την τουρκική εισβολή του 1974. Σύμφωνα με στοιχεία, άλλωστε, οι κάτοικοι της κωμόπολης ήταν 1.294, όλοι Ελληνοκύπριοι και ούτε μισός Τουρκοκύπριος. Όπως γνωρίζουμε δε, η οικογένεια του κυρίου Ελτζίλ κατάγεται από την Καλαβασό, μετακόμισε στο Μαρί, και στην Ακανθού έφτασε μόνο μετά το 1974. Προς τι, λοιπόν, αυτά τα ψέματα, από έναν άνθρωπο που καταγγέλλει (με το γάντι, κάποτε) τα τουρκικά εγκλήματα εις βάρος της Κύπρου;»
Αντιδράσεις για τους ψευδείς ισχυρισμούς νομιμοποίησης του σφετερισμού είχαμε και στα κατεχόμενα, με τον επίσης φιλο-ομοσπονδιακό δημοσιογράφο Τζενκ Μουτλουγιακαλί, αρχισυντάκτη της εφημερίδας Yenidüzen, να διαμαρτύρεται μεταφέροντας τα λόγια του συνδικαλιστή και επίσης φιλο-ομοσπονδιακού Ουλάς Γκιοκτσέ, χαρακτηριστικά: «Τι μέρες είναι αυτές! Ξαφνικά, οι ελληνικές περιουσίες έγιναν νόμιμες σαν το μητρικό γάλα. Ο πωλητής έγινε άγγελος, αλλά ο αγοραστής παραμένει διάβολος»…
Who is who?
Ας δούμε όμως λίγο το υπόβαθρο των δύο συμμετεχόντων μερών αυτής της «καθαρής και νόμιμης» αγοραπωλησίας.
Ο πωλητής: Σενέρ Ελτζίλ
Ο Σενέρ Ελτζίλ υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας της KTÖS, της Συντεχνίας Τουρκοκύπριων Δασκάλων. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Ο Ελτζίλ συνεργάστηκε στενά με το ΑΚΕΛ. Με την πάροδο των ετών, προωθήθηκε επανειλημμένα από το ΑΚΕΛ, τόσο στην Κύπρο όσο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μετά την εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη στην Προεδρία, ο Ελτζίλ προσκλήθηκε επανειλημμένα στο Προεδρικό Μέγαρο, έχοντας προνομιακές επαφές με την Προεδρία. Τον Μάρτιο του 2025, ενόψει της συνάντησης Χριστοδουλίδη-Τατάρ-Γκουτέρες στη Γενεύη, ο Ελτζίλ και μια ομάδα Τουρκοκυπρίων επισκέφθηκαν τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη και παραχώρησαν συνέντευξη Τύπου στο Προεδρικό Μέγαρο.
Ο αγοραστής: Σάιμον Αϊκούτ
Ο Σιμόν Μιστριέλ Αϊκούτ γεννήθηκε το 1950 στην περιοχή της Σμύρνης και είναι τουρκοϊσραηλινός, πολίτης της Τουρκικής Δημοκρατίας, ενώ το 2013, με απόφαση του «Υπουργικού Συμβουλίου της ΤΔΒΚ», δηλαδή με εντολή της Άγκυρας, έγινε «πολίτης» του ψευδοκράτους. Είναι επιχειρηματίας, ιδρυτής και διευθυντής του Afik Group – μιας εταιρείας που εμπλέκεται ενεργά στην παράνομη κατασκευή οικισμών στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Ως επικεφαλής του ομίλου Afik, ηγήθηκε μεγάλων οικιστικών έργων χιλιάδων μονάδων, χτισμένων σε περιουσίες που ανήκουν νομίμως σε Ελληνοκύπριους.
Ο Σάιμον Αϊκούτ συνελήφθη τον Ιούνιο του 2024, όταν επιχείρησε να διασχίσει το οδόφραγμα από τα κατεχόμενα προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε ηλικία 74 ετών, αντιμετωπίζει 242 κατηγορίες που αφορούν την παράνομη ιδιοποίηση 60 τεμαχίων γης που ανήκουν σε ελληνοκύπριους. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν απάτη, παράνομη κατοχή και χρήση περιουσίας, συνωμοσία προς εξαπάτηση και ξέπλυμα χρήματος ύψους €43,5 εκατομμυρίων.
Η υπόθεση σχετίζεται κυρίως με έργα της θυγατρικής της Afik Group, Dumika (η οποία εμπλέκεται και στην αγοραπωλησία του Ελτζίλ), και ιδιαίτερα το «Caesar Project», που περιλάμβανε αναπτύξεις σε Γαστριά, Άγιανθο, Άγιο Αμβρόσιο, Κερύνεια και Τρίκωμο. Η δίκη του βρίσκεται σε εξέλιξη. Εάν καταδικαστεί, ο Αϊκούτ αντιμετωπίζει ποινή κάθειρξης έως και 14 ετών.
Υπάρχουν αναφορές ότι, πέρα από τις παρεμβάσεις του τουρκικού κράτους και του κατοχικού καθεστώτος, ακόμη και ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, επιχείρησε να παρέμβει υπέρ του Αϊκούτ, εγείροντας το ζήτημα στον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ενώ υποστηρικτές του Αικούτ έχουν χρηματοδοτήσει καμπάνιες υπέρ της αποφυλάκισής του (και εναντίον της νομιμότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας) τόσο στο Ισραήλ όσο και στις ΗΠΑ.
Το πλαίσιο της υφαρπαγής
Μέχρι το 1995, οι νόμοι του κατοχικού καθεστώτος δεν επέτρεπαν την πώληση ελληνοκυπριακών περιουσιών που «παραχωρήθηκαν» σε τουρκοκύπριους και τούρκους εποίκους μετά τον Αττίλα. Ωστόσο, λόγω των προσπαθειών του φιλο-ομοσπονδιακού Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP), αυτό άλλαξε, και άρχισαν να εκδίδονται παράνομα τίτλοι ιδιοκτησίας για περιουσίες ελληνοκυπρίων, επιτρέποντας εκτεταμένες παράνομες αγοραπωλησίες, περιπλέκοντας –μαζί με τον εκτεταμένο εποικισμό– το περιουσιακό ζήτημα στα κατεχόμενα. Παράλληλα συστάθηκε η λεγόμενη Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας στα κατεχόμενα, στην οποία μπορούσαν να προσφύγουν ελληνοκύπριοι για να διεκδικήσουν αποζημίωση για τις περιουσίες τους, ως μέσο νομιμοποίησης της υφαρπαγής.
Ως απάντηση, η Κυπριακή Δημοκρατία θέσπισε το Νόμο 303Α το 2006. Ο νόμος αυτός ποινικοποιεί την παράνομη διαχείριση ακίνητης περιουσίας που ανήκει σε τρίτους. Οι παραβιάσεις περιλαμβάνουν πώληση, ενοικίαση, υποθήκευση, προώθηση ή μεταβίβαση περιουσίας χωρίς τη συναίνεση του νόμιμου ιδιοκτήτη – με ποινή φυλάκισης έως 7 χρόνια. Αυτός ο νόμος επέτρεψε τη σύλληψη και φυλάκιση τόσο του Αϊκούτ όσο και άλλων εμπλεκόμενων στα δίκτυα σφετερισμού.
Πολιτικά κόμματα όπως το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών και κινήσεις όπως η Ένωση Κυπρίων, που δραστηριοποιούνται έντονα ενάντια στις παράνομες αυτές δραστηριότητες, έχουν επανειλημμένα προχωρήσει σε επώνυμες καταγγελίες στην Αστυνομία, παρέχοντας στοιχεία για δεκάδες εταιρείες και ιδιοκτήτες, ζητώντας διώξεις, ξεκινώντας διεθνείς καμπάνιες στο Ευρωκοινοβούλιο και αμφισβητώντας τη νομιμότητα της «Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας (IPC)». Μάλιστα ο Οζ Καραχάν, τουρκοκύπριος και μέλος τόσο του Κινήματος Οικολόγων όσο και της Ένωσης Κυπρίων, όπως και ο Κυριάκος Τσιμίλλης, στέλεχος του Κινήματος Οικολόγων, που ηγήθηκαν αυτών των προσπαθειών, στοχοποιήθηκαν από το τουρκικό βαθύ κράτος και το κατοχικό καθεστώς.
Ήρθαν ντυμένοι φίλοι αμέτρητες φορές οι εχθροί μου
Αυτό που ξεχωρίζει τη συγκεκριμένη υπόθεση Ελτζίλ-Αϊκούτ είναι ότι ο ένας εκ των εμπλεκομένων δεν είναι κάποιος διαπλεκόμενος επιχειρηματίας, αλλά ένα πολιτικό πρόσωπο που εμφανίζεται εδώ και χρόνια ως φίλος της «λύσης» και επικριτικός προς το καθεστώς στα κατεχόμενα. Φαίνεται όμως ότι πίσω από τα λόγια κρύβονται άλλες φιλοδοξίες, και σχέδια για μπίζνες. Είναι χαρακτηριστικό πως στις συναντήσεις του Ελτζίλ με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω, ο Ελτζίλ συνοδευόταν μεταξύ άλλων από άτομα όπως ο Ιζέτ Ιζτζάν, επικεφαλής του Κόμματος Ενωμένη Κύπρος, και ο Μουράτ Κανατλί του Κόμματος Νέα Κύπρος – δύο λεγόμενα πολιτικά κόμματα που δραστηριοποιούνται στα κατεχόμενα και συνδέονται στενά με το ΑΚΕΛ στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Τουρκοκυπριακά ΜΜΕ επισημαίνουν ότι ο Ιζέτ Ιζτζάν είναι γνωστός σφετεριστής ελληνοκυπριακής περιουσίας, κατασκευαστής και ιδιοκτήτης φοιτητικής εστίας στο Καλό Χωριό Καπούτι (ένα χωριό κοντά στην κατεχόμενη Μόρφου), η οποία ανεγέρθηκε σε καταπατημένη ελληνοκυπριακή γη και στεγάζει φοιτητές από την Τουρκία που φοιτούν σε παράνομα πανεπιστήμια στα κατεχόμενα. Ενώ, σύμφωνα με δημόσια δεδομένα, και ο Μουσταφά Νογιάν, γραμματέας Αμμοχώστου και μέλος της Κ.Ε. του Κόμματος Νέα Κύπρος του Κανατλί, είναι ιδιοκτήτης της Noyanlar Construction – μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ανέγερση παράνομων οικισμών σε ελληνοκυπριακή γη στον Τρίκωμο, μαζί με την εταιρεία του Αϊκούτ.
Γεωπολιτικές & πολιτικές προεκτάσεις
Είναι εμφανείς οι γεωπολιτικές και πολιτικές προεκτάσεις που προκύπτουν από την υπόθεση αυτή:
- Η πρώτη έχει να κάνει με τη δημιουργία τετελεσμένων στα κατεχόμενα μέσω αγοραπωλησιών, στις οποίες εμπλέκονται funds, ολιγάρχες και σκοτεινοί επιχειρηματίες (από Τουρκία, Ρωσία, Ουκρανία, Ισραήλ και αλλού), κάνοντας όλο και πιο θολό το περιουσιακό ζήτημα και καθιστώντας συνολικά την Κύπρο (αν συνυπολογίσουμε και το πάρτι του Real Estate στις ελεύθερες περιοχές) διάτρητη από γεωπολιτικούς και άλλους ανταγωνισμούς.
- H δεύτερη εμπλέκει όλους όσοι, στο όνομα της «λύσης» και του «διαλόγου», προώθησαν τον σφετεριστή Ελτζίλ ως προνομιακό συνομιλητή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών, ασχέτως της αξιοποίησής τους στο μικροπολιτικό παιχνίδι στα κατεχόμενα, εκθέτουν τόσο το ΑΚΕΛ όσο και τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, για τη νομιμοποίηση που παρείχαν στους σφετεριστές. Δεν πρέπει να τοποθετηθούν δημόσια για το θέμα;
- Η τρίτη αφορά τα ΜΜΕ στις ελεύθερες περιοχές, και τη γενική σιωπή τους γύρω από την υπόθεση αυτή. Με εξαίρεση ορισμένα ρεπορτάζ σε διαδικτυακά μέσα, και την δημοσιοποίηση της αντίδρασης και των ισχυρισμών του Ελτζίλ, το θέμα πέρασε κάτω από τα ραντάρ, τόσο των μεγάλων ΜΜΕ όσο και του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων και του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.
- Η τέταρτη και τελευταία προέκταση αφορά την ίδια την αξιοπιστία και την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν είναι λογικό να έχεις εξαγγείλει πολιτικές ποινικοποίησης του σφετερισμού και των παράνομων αγοραπωλησιών, και από το 2021, οπότε και έγινε η εν λόγω αγοραπωλησία, να μην έχει γίνει γνωστή στις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να προχωρήσουν στις προβλεπόμενες ποινικές ενέργειες. Δεν είναι λογικό αυτή η εξαγγελία να μην συνοδεύεται από ενέργειες εναντίον όσων συμφερόντων –στα κατεχόμενα και τις ελεύθερες περιοχές– βλέπουν τις μπίζνες νομιμοποίησης των τετελεσμένων της κατοχής ως «λύση» για το Κυπριακό.
__________
Δείτε περισσότερα
Παραθέτουμε εδώ κάποια επιπλέον στοιχεία που αφορούν συνολικότερα το θέμα του σφετερισμού ελληνοκυπριακών περιουσιών, ώστε ο αναγνώστης να σχηματίσει μια πληρέστερη άποψη για το βάθος του ζητήματος:
