Μία σημαντική εκδήλωση από την ΚΕΔΑ
Με πρωτοβουλία της ΚΕΔΑ οργανώθηκε την Κυριακή, 10/2 στο καλαίσθητο Θέατρο της Σχολής Saint Paul στον Πειραιά, βραδιά Καβάφη με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Τους καλεσμένους καλωσόρισε ο υπεύθυνος της Επιτροπής Πολιτισμού και Νεολαίας της ΚΕΔΑ, Μάρκος Δεληγιάννης, με τα παρακάτω λόγια:
«Τούτες τις νύχτες του χειμώνα, καθώς ο θάνατος στήνει καρτέρι στο αύριο, κι οι νεκροθάφτες, αφού φορέσουνε τη μάσκα της αδιαντροπιάς, προβάρουνε γραβάτες πλουμιστές, αυτές που ταιριάζουνε στις τηλεοπτικές εμφανίσεις, εμείς συναχτήκαμε εδώ, στο ταμπούρι του πολιτισμού. Υψώσαμε της ποίησης το οδόφραγμα.
Καρφώσαμε, πάνω του, στίχους του Καβάφη, και σας καλέσαμε, μαζί να τους χαρούμε και σεις ανταποκριθήκατε. Και γι’ αυτό θερμά σας ευχαριστούμε».
Ύστερα ξεκίνησε η παράσταση, που καθήλωσε, κυριολεκτικά, τους θεατές για πάνω από δυο ώρες. Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης ο ποιητής Μίλτος Ζέρβας περιγράφει με ενάργεια θαυμαστή, το ταξίδι του Καβάφη στης ζωής το πέλαγος. Και στο δεύτερο ο Μάρκος Δεληγιάννης ζωγραφίζει ανάγλυφα την περιπλάνηση του ποιητή στο λαβύρινθο της τέχνης.
Και τα δυο μέρη διανθίζονται από τις βελουδένιες φωνές των φοιτητριών Μαρίας Τζαναδάμη και Μαντώς Ζέρβα, καθώς απαγγέλουν με πάθος τους στίχους του Αλεξανδρινού και από τη συγκλονιστική φωνή του νεαρού τραγουδιστή φοιτητή Μανώλη Ζέρβα και τα μαγικά δάκτυλα του μουσικού Παύλου Κερασίδη, όταν αποδίδουν κι οι δυο τους καταπληκτικά τα μελοποιημένα ποιήματα του Καβάφη. Ας παρακολουθήσουμε, τώρα, την οδοιπορία του ποιητή στους κακοφωτισμένους δρόμους της αμφιβολίας.
Για να ’βρει το δρόμο τον τελειωτικό, θα πρέπει πολύ να διαρκέσει. Κι αν τύχει σε θάλασσες αφιλόξενες να ναυσιπλοεί δεν θα δειλιάσει αβαρίες να κάνει. Εγκαταλείπει φόρμες που ο χρόνος έχει ξεπεράσει.
Πόσο δύσκολα είναι της τέχνης τα πρώτα βήματα. Βασανιστικές οι αμφιβολίες. Ο πόλεμος με τις λέξεις. «Άγνωστος- ξένος μες την Αντιόχεια…» ο Καβάφης ιχνογραφεί τη δική του γεωγραφία στην πόλη των Σελευκιδών. Η Αλεξάνδρεια θα περιμένει ακόμα λίγο. Η περιπλάνηση συνεχίζεται. Καιρός των επιλογών. Τόποι, εποχές, δάσκαλοι, απορρίπτονται. Και να τώρα, στο βάθος του ορίζοντα, διαγράφεται αδρά της Ιθάκης η σιλουέτα. Το ταξίδι και ο εξωτισμός προσφέρουν την εμπειρία και το βίωμα, αλλά ταυτόχρονα προειδοποιούν και ενάντια στην απατηλή γοητεία της απογοήτευσης.
Και το πιο σημαντικό είναι, σ’ αυτήν τη διαδρομή της ωρίμανσης, ότι η ανησυχία, η μοναξιά, ο χωρισμός, παραχωρούν τη θέση τους στην ηρεμία του ποιητή-γέροντα.
Γέρος πια ο Καβάφης, πλούσιος με όσα είδε, χαίρεται την Αλεξάνδρεια που κατέκτησε. Την αγάπησε με πάθος. Εκεί γεύτηκε τις ηδονές του, εκεί γνώρισε τους θριάμβους και τις αποτυχίες.
Όταν τα χειροκροτήματα καταλαγιάσουν κι η αυλαία πέσει, θ’ αποσυρθεί στην μοναξιά του καμαρινιού του, το μαγικό κοστούμι του θεάτρου να καταχωνιάσει και εκεί θ’ ακούσει με περίσκεψη περίσσια: «Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την Αλεξάνδρεια που φεύγει….».
Μα του ποιητή το λόγο ελάχιστοι άκουσαν και λιγότερο τον κατάλαβαν. Μες στην υπέρογκη χλαλοή της αυταρχικής Ευρώπης, οι στίχοι του ακούστηκαν σαν τραυλίσματα. Πόσοι μεγάλοι χάνονται μες στις φωνασκίες. Κι όμως, ήταν ένας μαντατοφόρος. Αλλά ποιος Καίσαρας διαβάζει του Αρτεμίδωρου το σημείωμα; Ποιος ηγεμόνας θα σ’ ακούσει αν του πεις: Πρόσεξε τον Αισχύλο! Αυτό που θέλεις να κάνεις, θα καταστρέψει άξια πράγματα, αλλά και σένα.
Ο Καβάφης επιστρέφει, μα δεν επαναλαμβάνεται. Πάντα κάτι νέο έχει να πει. Το περιστατικό φωτίζεται από άλλη οπτική γωνία. Πάντα μια κρυφή χορδή χτυπά.
Για κείνον που ήρθε αντιμέτωπος στο κρίσιμο σταυροδρόμι με την αμφιβολία αιώνων που κατατρώγει τα σωθικά και πρόφερε το μεγάλο Όχι παραιτούμενος από κοινωνικές πράξεις. Οι σκέψεις οι βασανιστικές, όπως το αναπόφευκτο του θανάτου, οι περιορισμένες δυνατότητες του ανθρώπου, η ματαιότητα του θάρρους, και των καλών ελπίδων η προσδοκία, δεν αποτελούν δικαίωση, μα πικρή παρηγοριά. Κι ο ποιητής διόλου δεν απορρίπτει εκείνο το μεγάλο το «Ναι» και λέγοντάς το πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθηση του.
