Σπάνια στην αυγή μιας νέας χρονιάς υπάρχει τόση απογοήτευση όσο υπάρχει τη φετινή χρονιά. Του Κώστα Σκηνιώτη*
Και αυτό, γιατί η απογοήτευση και η έλλειψη προσδοκίας είναι πλέον ένα φαινόμενο που αγγίζει ολόκληρο τον πλανήτη. Ακόμα και αυτές τις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Δύσης, όπου ο άνθρωπος είχε αναπτύξει την τάση να πιστεύει ότι όλος ο κόσμος, είναι αυτός ο κόσμος που αφορούσε αυτόν τον ίδιο.
Ειδικά αυτός ο άνθρωπος, ο Δυτικός λεγόμενος άνθρωπος, στην Αμερική, στην Ευρώπη, στον Καναδά, πίστευε ότι όλος ο πλανήτης ζει σαν αυτόν και έχει μπει μαζί μ’ αυτόν στον 21ο αιώνα. Ο υπόλοιπος κόσμος, που ο ίδιος τον είχε ονομάσει Τρίτο Κόσμο, ήταν στην άκρη του μυαλού του σαν κάτι το μακρινό και ίσως κάπως φανταστικό.
Όλα αυτά συνέβαιναν σε μια περίοδο σχετικά μακρά, όπου το καπιταλιστικό σύστημα αναγκάστηκε κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να δώσει παραχωρήσεις και να υποχωρήσει σημαντικά από την αληθινή και πραγματική διάθεσή του. Βασική πολιτική προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη του σοσιαλιστικού κόσμου και ο απόηχος της συγκλονιστικής Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917. Από την άλλη πλευρά, οι μεγάλοι αγώνες των λαών και των εργαζομένων, εθνικοαπελευθερωτικοί και κοινωνικοί, ανάγκασαν το σύστημα σε ήττες.
Σήμερα, είμαστε σε μια φάση βαθιάς δομικής κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο βρίσκεται στο απόγειό του. Στο πλαίσιο της ονομαζόμενης παγκοσμιοποίησης γίνεται κάθε μέρα και πιο φανερό ότι το σύστημα αυτό βασισμένο στο κέρδος, στην ανισόμερη και ανισόμετρη ανάπτυξη, εμποδίζει πια τις παραγωγικές δυνάμεις όχι απλά να αναπτυχθούν, αλλά κυρίως να αναπτυχθούν σε όφελος των λαών και των κοινωνιών των εργαζομένων, των νέων και των συνταξιούχων.
Η κρίση είναι βαθιά, και γίνεται ακόμη βαθύτερη από τις μεγάλες γεωπολιτικές συγκρούσεις. Η Αμερική προσπαθεί να αναπτύξει τη στρατηγική της στην πλευρά του Ειρηνικού, να δημιουργήσει εκ των προτέρων αναχώματα απέναντι σε χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία. Παράλληλα, στην Ευρώπη υπάρχει μια συνεχής και συνειδητή πολιτική ύφεσης και ανεργίας, που έχει σαν σκοπό και στόχο να πάρει πίσω όλες τις κατακτήσεις των εργαζομένων, και να συγκεντρώσει τον πλούτο σε όλο και λιγότερα χέρια. Την ίδια ώρα ξετυλίγονται συγκρούσεις πολεμικές, κοινωνικές και άλλες στην Αφρική, στις χώρες της Ασίας, αλλά και στη Λατινική Αμερική.
Το σκηνικό είναι ζοφερό και αναδεικνύει σε όλο του το μεγαλείο το αδιέξοδο του συστήματος, πάντα υπό την έννοια της λειτουργίας του σε όφελος της βάσης της κοινωνίας. Η σύγκρουση θα αναπτύσσεται όλο και περισσότερο, και η προσπάθεια θα είναι να χτυπηθούν όλα τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα.
Στην αυγή του 2013, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, εμφανίζεται η ανάγκη όλου του πλανήτη για σοσιαλισμό, με ουσιαστική και πραγματική πολιτική δημοκρατία. Είναι η μόνη ελπίδα για τον κόσμο της εργασίας, τους συνταξιούχους και τους νέους. Μπορεί στο παρελθόν να υπήρξαν απόπειρες με ελλείμματα, αλλά ακόμα και αυτές οι περίοδοι είναι ασύγκριτα καλύτερες για τους λαούς και τη βάση της κοινωνίας, απ’ αυτό που βιώνει σήμερα η παγκόσμια κοινότητα.
Την αυγή του 2013 το όραμα της σοσιαλιστικής προοπτικής, είναι και πάλι ισχυρό, διαρκές και παγκόσμιο αίτημα των καιρών μας.
* O Κώστας Σκηνιώτης είναι ποιητής,
μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
