του Βασίλη Χατζηθεοδοσίου*
Ο εδώ και χρόνια διευθυντής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, της Εταιρίας Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης, ονόματι Λεωνίδας Μπακούρας, σε μία συνέντευξη που έδωσε το Μάρτιο του 2022 στην ιστοσελίδα energypress, λέει το εξής σχετικά με τις πολύ αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου: «Το πρόβλημα εντοπίζεται στη χονδρεμπορία, όπου ανεβοκατέβαιναν οι τιμές 200-300%. Δεν ήταν ότι δεν είχαμε φυσικό αέριο, ήταν ότι εκεί στον κόμβο της Ολλανδίας (η χρέωση TTF στους λογαριασμούς των παρόχων), έπαιρναν κάποια ρίσκα ότι μπορεί να συμβεί αυτό, μπορεί να συμβεί το άλλο και εικονικά ανέβαινε η τιμή, που επιβάρυνε τους τελικούς καταναλωτές. Διαμορφώθηκε λόγω των συστημάτων με τα οποία –χρησιμοποιεί την έκφραση– κάποια “γιακαδάκια” χειρίζονταν στην Ευρώπη όλο αυτό το σύστημα. Εν πάση περιπτώσει, να το δούμε και αλλιώς. Στην Ελλάδα η συμμετοχή του φυσικού αερίου κυμαίνεται 30-40% στο μίγμα. Ας πούμε ότι ανέβηκε 40% το φυσικό αέριο. Άρα και η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου θα έπρεπε να είναι το 40% του 100%. Εδώ έχουμε υπερδιπλάσιο του 100%».
– Το θέμα της ενέργειας έχει από πίσω του και πάρα πολλά λεφτά. Είναι φανερό αυτό. Γι’ αυτό και βρίσκονται διάφοροι τρόποι (χρηματιστήρια, υπερτιμολογήσεις κ.λπ.) ούτως ώστε κάποια λεφτά να μεταφέρονται, να αλλάζουνε τσέπες. Θα υπενθυμίσω το εξής: Πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν τα λεγόμενα πιστοποιητικά διαθεσιμότητας ισχύος. Τι σημαίνει αυτό το πράγμα: Αυτοί που είχανε τις μονάδες φυσικού αερίου, πληρώνονταν ανάλογα με την ισχύ της μονάδας. Δηλαδή, η απλή διαθεσιμότητα ισχύος αποζημιωνότανε άσχετα αν δεν χρειαζότανε να μπει η μονάδα στο δίκτυο. Αυτό, ανεξάρτητα της αποζημίωσης που παίρνανε όταν λειτουργούσε. Αυτό είναι εγγυημένη. Δεν ήταν επένδυση με το ρίσκο. Παράγεις δεν παράγεις, το παίρνεις. Τέτοιου είδους αποφάσεις, οι οποίες παίρνονται από τα διάφορα όργανα της Ε.Ε. οδηγούν σε αυτά εδώ τα αποτελέσματα που βλέπουμε τώρα με τις αυξημένες τιμές της ενέργειας και, δυστυχώς, πολύ συνάδελφοι πανεπιστημιακοί έχουνε κάνει καριέρες δίνοντας το επιστημονικό υπόβαθρο για τέτοιες αποφάσεις.
– Ας δούμε λίγο και την περίπτωση του λιγνιτορυχείου που τροφοδοτούσε τον ατμοηλεκτρικό σταθμό της Μελίτης. Δεν ανταποκρίθηκε ο ιδιώτης που έχει αυτό –δεν ανταποκρινόταν στις υποχρεώσεις που είχε– και το Υπουργείο Περιβάλλοντος τον κήρυξε έκπτωτο. Αυτό έγινε πριν από λίγους μήνες. Ανέλαβε τις υποχρεώσεις του ιδιώτη που κατέχει το ορυχείο κάποιος από τους μεγαλοπαραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα –και όχι μόνο ηλεκτρικής ενέργειας– λειτουργώντας ουσιαστικά ως υπεργολάβος. Και ενώ το ορυχείο δεν τροφοδοτούσε το σταθμό της Μελίτης, πουλούσε με ιδιαίτερα καλή τιμή τον λιγνίτη στη Βόρεια Μακεδονία. Τι γίνεται τώρα; Ο μεγαλοεργολάβος αναλαμβάνει το ορυχείο, δίνει κάποιο ποσό στον προηγούμενο πάροχο, βγάζει λιγνίτη, τον πουλάει σε καλή τιμή στους γείτονες και από εκεί εισάγει το ρεύμα που παράγεται από λιγνίτη που μπαίνει στο ελληνικό δίκτυο με την εκεί τιμή παραγωγής. Αυτό είναι ένα νόμιμο κερδοσκοπικό κύκλωμα.
* Ο Βασίλης Χατζηθεοδοσίου υπήρξε καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΤΗΜΜΥ) του ΑΠΘ, με ερευνητικό ενδιαφέρον στον τομέα της ενέργειας. Ολόκληρη η παρέμβασή του θα δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του Δρόμου.
