Οι διεθνείς πρωτοβουλίες του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ναι μεν δεν προχωρούν όπως τις έχει εξαγγέλλει, ωστόσο, έχουν δώσει το στίγμα τους. Είναι πρόδηλο ότι η εποχή Τραμπ διαμορφώνει δεδομένα, τα οποία καθορίζουν νέες πρακτικές για «επίλυση» διεθνών θεμάτων. Πρακτικές, που παρακάμπτουν τις μέχρι σήμερα ακολουθούμενες διαδικασίες, που αν και ήταν ελεγχόμενες κυρίως από τους Αμερικανούς, κρατούσαν κάποια προσχήματα. Είναι γνωστός, άλλωστε, ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών. Είναι γνωστή και η ηχηρή απουσία του από διεθνή ζητήματα.
Είναι σαφές ότι αναδιαμορφώνονται συμμαχίες και φαίνεται πως επιδιώκεται επαναχάραξη συνόρων. Την ίδια ώρα, στην Ουάσινγκτον φάνηκε να ανησυχούν με τα όσα συνέβησαν προ ημερών στο Πεκίνο, τη σύναξη που ανέδειξε τον νέο άξονα. Από τη διήμερη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στην κινεζική πόλη Τιαντζίν, σημειώνεται η παρουσία του Τούρκου Προέδρου, Ερντογάν και του Πρωθυπουργού της Ινδίας, Μόντι. Αμφότεροι, ωστόσο, απέφυγαν να παραστούν στη στρατιωτική παρέλαση, θέλοντας προφανώς να κρατήσουν –όσο γίνεται– ισορροπίες.
Η πατέντα Ντόναλντ
Ο Τραμπ, λοιπόν, προχωρεί σε πρωτοβουλίες με δική του φόρμουλα. Αυτή της επιβολής. Η πρόσφατη συμφωνία Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, αποτελεί εν πολλοίς μέρος του αμερικανικού σχεδιασμού. Το Ουκρανικό, παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια, αποτελεί μια μεγάλη πρόβα του νέου συστήματος διαχείρισης διεθνών προβλημάτων. Παράλληλα, σε συνεννόηση με τον Νετανιάχου, ο Αμερικανός πρόεδρος οραματίζεται να μετατρέψει την, ισοπεδωμένη από τους Ισραηλινούς, Γάζα σε Ριβιέρα! Και η μετατροπή της σε ένα ακόμη βωμό του κέρδους, του καπιταλισμού, γίνεται διά πυρός και σιδήρου. Σκοτώνοντας και ισοπεδώνοντας.
Η νέα ανακατανομή ισχύος προχωρεί, βρίσκεται σε εξέλιξη, υιοθετώντας εκεί που υπάρχει δυνατότητα, διαδικασίες εξπρές και μεθόδους εκτός του όποιου διεθνούς θεσμοθετημένου πλαισίου. Είναι ο νέος κόσμος του Τραμπ και όσων λειτουργούν ως ουρά της Ουάσιγκτον.
Είναι σαφές πως μικρά κράτη, όπως η Κύπρος, προτιμούν να μην μπουν στο πεδίο των αμερικανικών ραντάρ. Να μην εντοπισθούν από τον Τραμπ! Γι αυτό και η νέα κατάσταση πραγμάτων προκαλεί ανησυχία και είναι σαφές πως σε αυτή τη φάση το καλύτερο σενάριο είναι να περάσει το Κυπριακό κάτω από το ραντάρ του προέδρου Τραμπ. Μέχρι τώρα, πάντως, τα… ραντάρ του Λευκού Οίκου ασχολούνται με συγκρούσεις, που είναι σε εξέλιξη, με άλλα ανοικτά μέτωπα.
Δεν ασχολείται, λοιπόν, με τον δικό του τρόπο, με το Κυπριακό και τα ελλαδοτουρκικά. Το ζητούμενο είναι να μην προκληθεί η όποια ένταση, ενδεχομένως σκόπιμα και μεθοδευμένα, ώστε να χρειαστεί παρέμβαση Τράμπ στο Κυπριακό και στα ελλαδοτουρκικά. Εάν για παράδειγμα, υπάρξει κλιμάκωση της έντασης στα ελλαδοτουρκικά ή γίνει μια μικρής διάρκειας και έκτασης ένταση στην Κύπρο, δεν αποκλείεται να παρέμβουν οι Αμερικανοί. Και σε αυτή τη φάση, ανεξαρτήτως τι λέγεται, είναι σαφές πως ο Τραμπ επενδύει στον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Άλλωστε ο Αμερικανός πρόεδρος, έχει εκφράσει πολλές φορές τον… θαυμασμό του για τον Τούρκο ηγέτη. Συνεπώς είναι ξεκάθαρο προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η παρέμβαση.
Δεν υπάρχουν ομοιότητες
Μπορεί να μην έχουν σχέση ή ομοιότητες το Κυπριακό και το Ουκρανικό, αλλά όπως φαίνεται η φόρμουλα / πατέντα Τραμπ είναι μια για όλες τις περιπτώσεις.
Στην περίπτωση του Ουκρανικού, είναι σαφές πως η αμερικανική λογική είναι πως η όποια συμφωνία περνά μέσα από εδαφικό ακρωτηριασμό της χώρας αυτής. Εδάφη που έχουν καταληφθεί στρατιωτικά από τη Ρωσία θα παραμείνουν υπό κατοχή. Αυτή η προσέγγιση ανησυχεί τη Λευκωσία.
Πρώτο, εάν, για παράδειγμα, το Κίεβο αποδεχθεί να εκχωρήσει εδάφη στη Ρωσία τότε προφανώς αυτό θα γίνει με τη συναίνεσή του. Δεν θα γίνει ευθέως, τουλάχιστον, διά της επιβολής. Μπορεί διά εκβιασμών να δεχθεί, αλλά στο τέλος αυτό θα φανεί ότι είναι επιλογή. Στην περίπτωση της Κύπρου δεν τίθεται θέμα συναίνεσης σε εδαφικό ακρωτηριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά προφανώς και δημιουργείται προηγούμενο νομιμοποίησης εδαφών, που καταλήφθηκαν με πόλεμο, εάν αυτό το αποδεχθεί το Κίεβο.
Δεύτερο, ο Ζελένσκι ζητά όπως υπάρξουν εγγυήσεις τρίτων για την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, την εφαρμογή της όποιας συμφωνίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία ζητά κατάργηση τους και απορρίπτει τη συνέχιση ή έστω συγκαλυμμένη παρουσία εγγυήσεων με δήθεν παρεμβατικά δικαιώματα, όπως και παρουσία στρατευμάτων, μετά την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Είναι σαφές από την αρχή, πως η κατοχική Τουρκία ήθελε εμπλοκή στο Ουκρανικό. Να είναι παρούσα μεσολαβώντας αλλά πρωτίστως να έχει ρόλο την επόμενη ημέρα τερματισμού του πολέμου και της επίτευξης συμφωνίας. Διαφήμισε το γεγονός ότι είχε καλές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία και προσφέρθηκε να μεσολαβήσει. Φιλοξένησε συναντήσεις και εξαιρέθηκε από την υλοποίηση κυρώσεων, που επιβλήθηκαν στη Ρωσία.
Όπως είναι γνωστό, η Άγκυρα έπεισε και τον Ζελένσκι να ζητήσει να συμμετέχει η Τουρκία στο σύστημα εγγυήσεων. Δηλαδή, ο καταπατητής, η κατοχική δύναμη, να συμμετέχει σε ένα σύστημα εγγυήσεων για την ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα τρίτης χώρας!
Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα και του γεγονότος ότι η Τουρκία είναι η μονίμως πρόθυμη να στείλει στρατεύματα όπου της ζητηθεί. Κάτι που τα κράτη της Ε.Ε. δυσκολεύονται να πράξουν λόγω των εσωτερικών αντιδράσεων. Γι’ αυτό και καλοπιάνουν το καθεστώς Ερντογάν να στέλλει στρατό. Αυτό αναβαθμίζει το ρόλο της Άγκυρας, που επιδιώκει να καταστεί μεγάλη διεθνής δύναμη.
Θεατής εξελίξεων η Ε.Ε.
Είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν και παραμένει θεατής των διεθνών εξελίξεων, ακόμη κι όταν βρίσκεται εντός της αιθούσης των συζητήσεων, όπως έγινε στην Ουάσιγκτον, στη συνάντηση για το Ουκρανικό, στον Λευκό Οίκο.
Αλλά και στο ζήτημα της γενοκτονίας στη Γάζα η Ε.Ε. είναι ανύπαρκτη. Ένα «αόρατο χέρι» σταματά τις όποιες αποφάσεις, που αφορούν το Ισραήλ. Δύο μήνες μετά την πρόταση της Κομισιόν για μερική αναστολή πρόσβασης οντοτήτων του Ισραήλ στα κονδύλια του προγράμματος ερευνών Horizon Research fund (που δεν θα κόστιζε ιδιαίτερα στο Τελ Αβίβ), τα κράτη-μέλη απέτυχαν να συμφωνήσουν, στην πρόσφατη άτυπη σύνοδο Gymnich.
Το θέμα είναι πως με αυτά τα δεδομένα ο ρόλος της Ε.Ε. είναι περιορισμένος και μονίμως υποβαθμισμένος, την ώρα που συμβαίνουν γεωπολιτικές ανατροπές.
Το φοβικό σύνδρομο της Αθήνας μπερδεύει το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου
Η αδυναμία και εν πολλοίς απροθυμία της Αθήνας να προχωρήσουν οι πρώτες φάσεις του έργου Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Ελλάδος- Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI), προκαλεί «βραχυκυκλώματα». Η Αθήνα κρύβεται. Δεν παραδέχεται το προφανές. Ότι, δηλαδή, δεν μπορεί να προασπίσει τα δικαιώματα της στην ελληνική θαλάσσια περιοχή, ούτε και τα δικαιώματα του ελληνισμού εν γένει. Γι’ αυτό και υποχωρεί. Υποχωρεί γιατί δεν θέλει να απαντήσει στις τουρκικές μεθοδεύσεις. Δεν θέλει να αμφισβητήσει το μεγαλεπήβολο σχέδιο της «Γαλάζιας Πατρίδας» και αφήνει την Τουρκία να κάνει παιχνίδι. Και στο πλαίσιο αυτό, της φοβικής συμπεριφοράς της κυβέρνησης Μητσοτάκη, επιχειρείται να φορτωθεί η μη υλοποίηση του έργου στη Λευκωσία. Η Κυπριακή Δημοκρατία αρνείται να πληρώσει, εάν δεν γίνουν τα πρώτα βήματα. Εάν δεν βγει για έρευνες το σκάφος, το ταξίδι του οποίου αναβάλλεται συνεχώς από την ελλαδική πλευρά. Τα πρώτα βήματα είναι σαφή: Έρευνα στο βυθό και πόντιση καλωδίου. Την ίδια ώρα, ήλθε και το μαντάτο από τις Βρυξέλλες. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για το έργο!
